افزایش قدرت و کیفیت طرح‌های مؤسسات قرآنی با حمایت متولیان/ مفاهیم قرآنی؛ متضمن تربیت نسل آینده
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد ــ مدیر مؤسسه سرای نیکان اظهار کرد: مؤسسات قرآنی به منظور اجرای فعالیت و طرح‌های فرهنگی و قرآنی، نیازمند حمایت‌های معنوی متولیان بوده تا بتوانند با قدرت، کیفیت و نوآوری را در کارها ایجاد کنند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ سی و دومین نشست از سلسله نشست‌های «با یاوران وحی» به معرفی فعالیت‌ها و عملکرد مؤسسه «سرای نیکان» با حضور ناهید معماری مدیر این مؤسسه همراه بود.
وی در ابتدا به چگونگی ورودش به حوزه قرآن کریم گفت: بنده در رشته علوم قرآنی تحصیل نکرده اما با توجه به علاقهای که به امر آموزش کلام الهی در قلبم موج می‌زد، به این سمت و سوق هدایت شدم و همیشه به دنبال این بودم که بتوانم در فضای هرچند محدود و مختصر نتیجه کارم را ببینم. این علاقه ادامه داشت تا اینکه با گروهی آشنا شدم که در زمینه کودک کار می‌کردند و همین شد تا من هم به این حوزه علاقه‌مند و به فکر راه‌اندازی مؤسسه ویژه کودکان افتادم.
معماری در ادامه به آغاز فعالیت مؤسسه از سال 88 گفت و افزود: از همان ابتدا فعالیت‌های مؤسسه را در حیطه آموز قرآن آغاز کردیم و در ادامه و در سال 91 با کسب مجور رسمی از سوی اداره تبلیغات اسلامی با 12 قرآن آموز فعالیتمان را ادامه دادیم. از همان ابتدای ثبت مجوز با مشکلات متعددی روبرو بودیم و همین امر موجب شد تا مکان جدیدی را در جوار مسجد فیروزآبادی شهرری اجاره و کلاس‌هایمان را آنجا برگزار کنیم.
مدیر مؤسسه سرای نیکان درباره اینکه چرا بیشترین دوره‌های آموزشی مؤسسه ویژه کودکنان است، بیان کرد: در حاشیه برگزاری یکی از مسابقات قرآن کریم بود که حضور قرآن‌آموزان کودک در این مراسم جلت توجه می کرد و همین امر موجب شد تا به این فکر افتادیم که مبحث آموزش و حفظ قرآن کریم را در مؤسسه ویژه کودکان داشته باشیم و به بحث تربیت و اخلاق و مفاهیم قرآنی نیز توجه داشتیم.
معماری در ادامه به علت نامگذاری مؤسسه به «سرای نیکان» اشاره کرد و گفت: زمانی که برای تأسیس مؤسسه با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کردم، به یکی از ابیات نظامی گنجوی رسیدم: «بد آید بدان را به چرخ کبود / به نیکان همه نیکی آید فرود»؛ در این راستا به دنبال نظرسنجی و مشورت با دیگران، نام مؤسسه به «سرای نیکان» انتخاب شد.
مدیر مؤسسه سرای نیکان به هدفی که برای تأسیس مؤسسه در ذهن داشت، اشاره کرد و افزود: به طور جد در فعالیت‌های خود مهجوریت قرآن را لمس کرده‌ایم و این کتاب شریف آن طور که باید از سوی مردم مورد استفاده قرار نگرفته، گاهاً شاهدیم که کلام‌الله تنها جنبه تزئینی و ابزاری دارد و روزانه چندین بار آیه مبارکه «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» را به زبان آورده اما متاسفانه آنطور که باید به خدای قادر مطلق توکل نمی‌شود که به عقیده بنده باید آیه آیه قرآن کاربردی شود و با هدف اینکه بتوانم در این راه نقشی ایفا کرده باشم، مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت سرای نیکان را راه‌اندازی کردم.
معماری درباره فعالیت‌های آموزشی ـ فرهنگی این مرکز بیان کرد: بیشترین تمرکز آموزش مؤسسه بر روی کودکان است اما در عمق آموزش‌ها، خانواده‌ها نیز سهیم هستند. در بحث آموزش قرآن کریم به کودکان در فاصله زمانی دو، سه و چهار ماهه بحث حقظ قرآن را و حفظ قرآن به صورت کاربردی و مفهومی انجام می‌دهیم. مضامین آیات به صورت داستان، قصه‌سرایی، نمایش برای کودکان مطرح و نهادیه می‌شود. موارد اخلاقی دیگری چون احترام به والدین، وفاداری و ... برای رشد شکوفایی اخلاقی کودک، توسط طراحان و کارشناسان مؤسسه انجام و در حال اجرایی شدن است. خوشبختانه طی نظرسنجی‌های صورت گرفته، مخاطبان و والدین از ماحصل این آموزش‌ها خرسند هستند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه کودکان در خانواده‌ها رشد کرده و تربیت اولیه را از این کانون دریافت می‌کنند، چند سالی است که به طور جدی آموزش خانواده‌ها را با هدف ارتقاء سطح کیفی، در برنامه قرار داده‌ایم. به عنوان نمونه جلسات آموزش رایگان، کارگاه‌های سبک زندگی با حضور روانشناسان، کارشناسان و غیره برگزار می‌شود. همچنین برای بزرگسالان دوره‌های روخوانی و روان‌خوانی قرآن، فرهنگی برگزار می‌شود.
مدیر مؤسسه سرای نیکان در زمینه تربیت حفاظ گفت: با توجه به اینکه این مرکز مشرف به حرم مطهر عبدالعظیم حسنی(ع) است، بیشترین دوره‌های حفظ قرآن کریم در حرم مطهر عبدالعظیم(ع) برگزار می‌شود و در مراجعه مخاطبان برای یادگیری حفظ قرآن، آنان به کلاس‌های حرم ارجاع داده می‌شوند.
وی ادامه داد: بسیاری از مربیان این مؤسسه به صورت پاره‌وقت با مرکز همکاری دارند که تعداد آنان 12 نفر است و همچنین تعداد قرآن‌آموزان تحت پوشش مؤسسه، در مقطع سنی زیر 7 سال 80 نفر و نوجوانان 50 نفر هستند.
معماری در پاسخ به این سؤال که مؤسسه تا چه اندازه در برگزاری کلاس‌های آموزشی از فضای مساجد استفاده کرده است، اظهار کرد: با توجه به اینکه مؤسسه در همسایگی مسجد فیروزآبادی واقع شده است و پنجره کلاس‌ها به سمت مسجد باز می‌شود، بسیاری از فعالیت‌های آموزشی ـ فرهنگی و حتی آشنایی با آداب نماز در مسجد به کودکان آموزش داده می‌شود و جای دارد از مسئولان و متولیان مسجد که در هر زمان با مؤسسه سرای نیکان همکاری خوبی داشته‌اند، تشکر کنم.
وی با اشاره به اینکه مؤسسه در کسب افتخارات تا حدودی مهجور بوده است، بیان کرد: با توجه به اینکه فعالیت‌های مؤسسه زیرساختی و پایه‌ای است، بنابراین بیشترین تلاش این مرکز؛ برای ارائه آموزش و تربیت نوجوانان بوده و کمتر فرصت کسب افتخار دست داده است. اما با این وجود می‌توان به حضور و کسب رتبه ممتاز مربیان در مسابقات قرآن کریم و همچنین تألیف و چاپ چند کتب توسط مدیریت در بحث آموزش مذهبی به کودکان و نوجوانان به عنوان افتخار اشاره کرد.
معماری درباره خودکفایی که مؤسسه به آن دست یافته است، اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه مؤسسات از زمره مراکز قرآنی مردم نهاد محسوب می‌شوند، موظف هستند که از منابع مردمی، هزینه‌های خود را تأمین کنند. بنابراین مؤسسه سرای نیکان نیز منبع درآمدش از طریق دریافت شهریه‌ها است. به دنبال فعالیت‌های رایگان مؤسسه به مردم، کمک‌های مردمی غیرنقدی دریافت می‌شود و همچنین در کمک‌های دولتی می‌توان به دریافت 20 جلد قرآن کریم پس از 4 ماه از سوی سازمان تبلیغات اسلامی اشاره کرد که البته جای تشکر دارد.
وی برای خودکفا شدن برخی از مؤسسات که نیاز مالی دارند، پیشنهاداتی را عنوان کرد و گفت: برخی از مؤسسات قرآنی برای برگزاری کلاس‌های آموزشی و فرهنگی شهریه‌ای را دریافت نمی‌کنند که پیشنهاد می‌شود، برای بقای مؤسسه و حضور قرآن‌آموز کمترین هزینه دریافت شود که با برنامه‌ریزی می‌توان با دریافت همان اندک شهریه، کارهای بسیاری را به سرانجام رساند.
مدیر مؤسسه سرای نیکان درباره آموزش‌های تخصصی و عمومی در مراکز قرآنی بیان کرد: مؤسسات قرآنی در کنار آموزش‌های عمومی قرآن کریم، برای جذب مخاطبان و علاقه‌مندان می‌توانند رشته‌های تخصصی قرآن، را در برنامه کاری قرار داده و با بهره‌مندی از نیروهای متخصص بتوان کار تخصصی به قرآن‌آموزان ارائه داد.
معماری درباره اتکای مؤسسات قرآنی به حمایت‌های دولتی و مردمی تاکید کرد: بدون شک امید مؤسسات قرآنی به حمایت‌های سازمانی است و نهادها باید از این مراکز حمایت کنند اما با وجود مشکلات آنطور که باید و شاید این حمایت‌ها صورت نگرفته است. اگر مؤسسه‌ای منتظر کمک‌های دولتی باشد قطعا این اتفاق نمی‌افتد. از طرف دیگر نمی‌توان به طور مستقیم متکی به کمک‌های مردمی هم بود زیرا مؤسسه پرچمدار امور قرآنی در کنار مردم است و به طور قطع نمی‌تواند از سوی مردم پشتیبانی شود. در نتیجه باید با حداقل حمایت‌های سازمان و کمک و خدمات مردمی مؤسسه را استوار نگه داشت.
وی درباره روند کارکرد مؤسسه در منطقه شهرری گفت: خوشبختانه سالانه طی ارزیابی استاندارد که از مخاطبان و کادر داخلی به منظور کارکرد این مرکز صورت گرفته است، رضایتمندی حاصل شده است و مردم منطقه شهرری با مؤسسه سرای نیکان بیشتر آشنا و تعامل داشته‌اند که این ما را به هدفمان نزدیک‌تر کرده است.
معماری در پاسخ به این سوال که معیارهای ارزیابی مؤسسات چطور می‌تواند باشد، تصریح کرد: معیارهای سنجش مؤسسات می‌تواند در بعد بیرونی بر اساس کسب رتبه، امتیاز در مجامع عمومی، مسابقات، فعالیت‌ها و غیره باشد و همچنین در بعد دیگر ارزیابی مؤسسه از طریق مخاطبان آن مرکز است که در زمینه ارتقاء کمیت و کیفیت مؤسسات قرآنی می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.
مدیر مؤسسه سرای نیکان درباره دغدغه قرآنی فعالان این حوزه افزود: چه خوب است مفاهیم تربیتی که از قرآن کریم استخراج می‌شود، در قالب شعرهای کودکانه در کتابی برای قرآن‌آموزان تألیف و به چاپ رسد و برای نوجوانان درسنامه‌هایی از مثنوی معنوی، حافظ به صورت منسجم ارائه شود که البته تا کنون کارهایی صورت گرفته که نیاز است از این طریق بر روند تربیتی کودکان بیشتر تاثیر گذاشت.
مدیر مؤسسه سرای نیکان به چشم‌انداز آینده مؤسسه اشاره کرد و گفت: برای آینده مؤسسه تصمیم گرفته شده که با اجرای فعالیت‌های فرهنگی کیفیت قرآن را نمایان بسازیم و با برپایی جلسات و نمایشگا‌ه‌ها مردم را از قرآن بهره‌مند سازیم. توجه داشته باشیم که کار کیفی زمان‌بر است اما در نهایت به نتایج مثبتی ختم می‌شود.
معماری طی درخواستی از مسئولان و متولیان قرآنی، اظهار کرد: در دلسوز و توانمند بودن مسئولان شکی وجود ندارد و می‌توان به آنان امید داشت البته انتظارهایی نیز وجود دارد. حمایت‌های عاطفی و فرهنگی نیاز مؤسسات قرآنی است که به دنبال آن فضای حمایت مالی را برای مؤسسه ایجاد خواهد کرد.
وی در پایان سخنان پیشنهادی را عنوان کرد و خاطر نشان کرد: سازمان‌های متولی در اجرای طرح‌های فرهنگی و قرآنی دست مؤسسات را باز بگذارند و بدون در نظر گرفتن چارچوب تعریفی برای فعالیت‌های مؤسسات، اجازه داده تا نوآوری و خلاقیت در کارها ایجاد شود تا کیفیت بالاتری حاصل شود. متاسفانه هر سال بال و پر مؤسسات قرآنی قیچی شده و از قدرت مؤسسات قرآنی کم می‌شود و این دردآور است و برای اکثر مدیران مؤسسات قرآنی رنجش حاصل شده است.
درذیل برخی از فعالیت‌های مؤسسه سرای نیکان شهر ری را در قاب تصویر مشاهده کنید.
