امروز، اول ذیالحجه سالروز ازدواج ساده و پربار حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) است. الگویی که ما میتوانیم از آن در زندگی خود استفاده کرده و با عملی کردن آن در زندگی به سعادت برسیم. ازدواج سنت الهی و پسندیده است و در اسلام برروی این مسئله به علت اهمیت و تأثیر عمیق آن در تشکیل خانواده، تربیت انسان و رشد فضایل بسیار تأکید شده است. پیامبر اکرم(ص) در حدیثی میفرمایند: ازدواج کنید زیرا که ازدواج کردن روزی شمارا زیاد میکند.
در جامعه کنونی ما وجود چشم هم چشمیها و زیادهخواهی برخی از خانوادهها در عروسی جوانان و توقعات بیجا و دور از منطق و خرجتراشیهای اضافی، ازدواج را برای جوانان به یک مشکل بزرگ تبدیل کرده است و شاید همین توقعات بیپایه و اساس یکی از دلایل تن ندادن به تشکیل زندگی مشترک و به تأخیر انداختن ازدواج شده است؛ موضوعی که عمده جوانان علاقهمند به ازدواج از آن گلایه دارند.
ایکنای قم، به همین مناسبت گفتوگویی پیرامون ازدواج و علل تعویق آن با شهروندان و کارشناسان این حوزه انجام داده است که در ادامه میخوانیم:
مصطفی، مرد 38 سالهای است که تاکنون به خاطر شرایط مالی و شغلیاش نتوانسته ازدواج کند، او که دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق و هماکنون مشغول میوهفروشی است؛ به خبرنگار ایکنا میگوید: من از سن 28 سالگی تصمیم به ازدواج گرفتم، اما زمانی که به خواستگاری دختران مطابق با ایدهآلهای ذهنیام میروم، بیشتر آنان از میزان درآمد ماهیانه، بیمه و داشتن منزل شخصی سوال میکنند یا به دنبال مهریههای سنگین و عروسیهای مجلل هستند و همینها باعث شده من تاکنون نتوانم ازدواج کنم.
البته هستند کسانی که ساختارهای فکری و روانی خود را بر مبنای دستورات دینی بنیاد کردهاند و آرامش و علاقه و نشاط زندگی را بر امکانات و وسائل ترجیح میدهند.
سعید، پسر 24 سالهای که دو سال از ازدواج او میگذرد به خبرنگار ایکنا میگوید: من در سن 22 سالگی تصمیم به ازدواج گرفتم اما وقتی به شرایط مالیام نگاه میکردم احساس ترس و نگرانی بر من غالب میشد چون هنگام خواستگاری هم اولین سؤال این بود که آیا خانه و حقوق ثابت ماهیانه دارم یا خیر؛ تا اینکه مادرم گفت دختری را دیدهام که خانوادهاش از نظر مالی سخت نمیگیرند و بیشتر ایمان و تعهد پسر به زندگی برایشان مهم است.
او ادامه میدهد: وقتی با همسرم ازدواج کردم حتی یخچال دست دوم تهیه کردیم و با امکانات ساده زندگیمان را آغاز کردیم. پدر همسرم از نظر مهریه و جهیزیه سخت نمیگرفتند و معتقد بودند که مهم علاقه میان شماست، شرایط مالی با تلاش خودتان بهتر میشود.
همسر او نیز گفت شغل و شرایط مالی برایم مهم نبود و به دنبال همسری بودم که بتوان در زندگی به معنای واقعی به او تکیه کرد. حتی برای خرید تلویزیون و فرش منزلمان مجبور به فروش طلاهایی شدم که از خانواده همسرم کادو گرفتم. بعد از گذشت سه سال هنوز هم موفق به خرید یخچال نو نشدیم اما اینکه کنار همسرم به خوبی و خوشی زندگی میکنم برایم کافیست.
این دختر 22 ساله با اشاره به اینکه پدر و مادرم ما را بر اساس سبک زندگی اسلامی تربیت کردند که در انتخاب همسر اخلاق و ایمان برایمان مهمتر از پول باشد، افزود: همیشه از آنها ممنون هستم که مرا با چنین دیدگاهی بزرگ کردند.
سید علی و مرضیه زوج جوانی هستند که در خانوادههایی با شرایط معمولی از نظر مالی تربیت شده و خانواده آنان همیشه بر ساده بودن زندگی و داشتن همان امکانات اولیه ساده با کمترین هزینه تاکید دارند؛ آنها آرامش زندگیشان را مرهون این تربیت میدانند و میگویند: ما هنگام ازدواج یک مراسم ساده با حضور خانواده و فامیل برگزار کردیم و به جای هزینههای گزاف به مسافرت رفتیم و خاطره خوش آن همیشه در ذهنمان باقیست.
سیدعلی، که 28 سال سن دارد با اشاره به خرید وسایل معمولی و حتی دست دوم در ابتدای زندگی، میگوید: من و همسرم بیشتر به همتایی و همکفو بودن توجه داشتیم و به مسائل مالی دقت چندانی نمیکردیم چون معتقدیم خداوند روزی ما را میرساند.
حجت، مرد 34 سالهای است که 7 سال از ازدواج او میگذرد؛ او میگوید با وجود اینکه خانواده من و همسرم از نظر مالی در شرایط یکسانی قرار ندارند، تا کنون این مسائل نتوانسته در زندگی ما تأثیر بگذارد؛ چون من و همسرم با عشق و علاقه زندگی میکنیم نه فکر کردن به این مسائل. البته ناگفته نماند مسائل مالی و فقر در زندگی قطعاً تأثیرگذار است اما اگر همسران در این شرایط سخت تکیهگاه هم باشند و در هزینههای زندگی قناعت پیشه کنند میتوانند روزگار بگذرانند.
انتخاب دقیق
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین توانایی، استاد حوزه و دانشگاه و مدرس مهارتهای زندگی در همین زمینه در گفتوگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه ازدواج آسان به معنای برگزاری مراسم ازدواج به دور از ریخت و پاش و بدون تجملات با انتخاب دقیق است، اظهار کرد: ازدواج آسان به معنای آسان گرفتن در انتخاب همسر نیست، بلکه معیارهای انتخاب همسر موضوعاتی مانند؛ همتایی، سلامت، اخلاق، ایمان و ...است.
وی ادامه داد: یادگیری مهارتهای خودآگاهی، تصمیمگیری، حل مسئله و مدیریت هیجان از جمله ضروریترین مهارتهای زندگی برای زوجهای جوان است؛ به عنوان مثال تصمیمگیری منطقی به جای تصمیمگیری احساسی به زوجهای جوان کمک میکند که در انتخاب همسر دقت کرده و با هیجان مدیریت شده و توجه به تمکن مالی خود و شرایط اقتصادی جامعه، مراسم ازدواج را برگزار کنند.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: چون بخش مهمی از زمینههای شکلگیری شخصیت فرزندان در خانواده صورت میگیرد، شایسته است اعضای خانواده سادهزیستی را سرلوحه کار خود قرار دهند؛ به این ترتیب فرزندان میآموزند که در انتخابهایشان دقت کرده و از اسراف و تبذیر اجتناب کنند.
وظایف دولت در ازدواج
توانایی با اشاره به نقش دولت در ازدواج جوانان، گفت: دولت بیشتر نقشهای الگویی، سیاستگذاری و حمایتی را به عهده دارد و ضمن مدیریت بهینه منابع مالی و دوری از ریخت و پاشهای اداری، لازم است در انتخاب مدیران دستگاهها دقت کرده، مدیران متعهد و از قشر متوسط جامعه منصوب کنند؛ همچنین با اعطای امتیاز به تولیدکنندگان و فروشندگان لوازم خانگی، در هزینهکرد زوجهای جوان برای تهیه جهیزیه آنان را حمایت کند.
مدرس مهارتهای زندگی ابراز کرد: همچنین تالارها و رستورانهایی را به زوجهای جوان معرفی کند تا با هزینه کمتر مراسم آسانی در برگزار کنند. سازمان صداوسیما در ترویج فرهنگ و سبک زندگی ساده با ساخت و پخش مجموعههای نمایشی نقش مؤثری دارد.
خدا محوری در زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س)
مریم معینالاسلامی، پژوهشگر دفتر مطالعات زنان و استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه مهمترین شاخصه زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) خدامحوری بوده است، اظهار کرد: تمام مسائل زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) مانند سازگاری، بردباری، احساس مسئولیت متقابل و... ناشی از خدا محوری بوده و زندگیشان بر اساس دستورات شرعی شکل گرفته است.
وی ادامه داد: بایدهای زندگی یکی است و تغییر نمیکند و اگر به دبنال الگوگیری هستیم باید اصول زندگی آن دو بزرگوار یعنی همان بایدها و نبایدها را بشناسیم و در زندگی خویش به کار ببریم اگرچه ممکن است روشها فرق کند.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: در برخورد با همسر هم رضایت خدا را مدنظر داشتند، روزی که حضرت علی(ع) از حضرت فاطمه(س) پرسید چرا از رنج و گرسنگی و بی غذا ماندن خانه وی را خبردار نکرده، حضرت فاطمه(س) در پاسخ گفت: ای ابالحسن! من از خدای خود شرم میکنم که به تو تکلیفی کنم که قادر به انجام آن نیستی و نفرمود من از تو که همسرم هستی شرم میکنم.
این گزارش را با کلامی از مقام معظم رهبری خاتمه میدهیم که ایشان در سخنانی فرمودند: متأسفانه این پرداختن به تشریفاتِ ازدواج و مهریههای گران و جهیزیههای سنگین و مجالس آن چنانی، خیلی اخلاقها را فاسد کرده است. هر چه مراسم را کمتر و و سادهتر بگیریم، بهتر است. بگذارید آن کسانی که ندارند، به ازدواج تشویق شوند و آن کسانی که ندارند، مأیوس نشوند. ساده برگزارکردن ازدواج - چه در مهریّه، چه در جهیزیّه و چه در مجلسِ عروسی - ننگ نیست.