چاپ پول برای جبران کاهش درآمد دولت اقدامی خطرناک است/ تورم فزاینده؛ مانع حمایت از بخش فرهنگ
گروه اقتصاد ــ استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: اگر تورم تا این اندازه شدید نبود دولت میتوانست برای بخش‌های فرهنگی هم بودجه بیشتری در نظر بگیرد اما در شرایط کنونی دولت ناچار می‌شود بخشی از بودجه این بخش را به سایر بخش‌های اقتصاد اختصاص دهد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور، روز یکشنبه هفته جاری، لایحه بودجه سال آینده را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد؛ لایحه‌ای که بنا به گفته تیم اقتصادی دولت تلاش زیادی صورت گرفته که با توجه به تحریم‌های نفتی، وابستگی آن به نفت کاهش چشمگیری داشته باشد هرچند که استقراض، جایگزین این درآمدها شده است. از سوی دیگر دولت بنا دارد که بخشی از بودجه کل کشور را از طریق درامدهای مالیاتی تأمین کند. نکته دیگر این است که بودجه بخش‌های دینی و فرهنگی نیز برای سال آینده کاهش چشمگیری داشته است و این مسئله نیز موجب انتقادات بسیاری در میان فعالان بخش دینی و قرآنی کشور شده است.
برای بررسی بیشتر لایحه بودجه 99 با مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به گفتوگو نشستیم که وی در ابتدا به ایکنا گفت: تاکنون دولت بودجه را با استفاده از درآمدهای نفتی می‌بست اما به واسطه تحریم‌های اقتصادی و کاهش این درآمدها دولت ناچار است که برای جایگزینی آن به درآمدهای مالیاتی روی بیاورد اما مسئله این است که روی آوردن به درآمدهای مالیاتی باعث خواهد شد که شرکت‌ها و نهادهای خدماتی هم افزایش مالیاتی را از جیب مردم جبران کنند و در نتیجه به تورم دامن زده می‌شود.
چاپ پول منجر به افزایش تورم می‌شود
وی ادامه داد: دولت در سال‌های قبل حدود 2 میلیون و صد هزار بشکه نفت صادر میکرد اما الان میزان فروش نفت ایران بر اثر تحریمها به شدت کاهش پیدا کرده است. البته دولت یک راه خطرناک دیگر هم برای جبران این کسری درآمد پیش رو دارد و آن اینکه به بانک مرکزی بگوید که برای جبران نیازهای بودجه‌ای دولت، پول چاپ کند. به نظرم این اقدامی بسیار خطرناک است چراکه تبعات بدی برای اقتصاد کشور در پی دارد.
الان مشکل اصلی اقتصاد ایران تحریم‌های اقتصادی است. متأسفانه از زمانی‌که آقای ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شدند با ایجاد تحریم‌های نفتی، فروش نفت ایران را کمترین میزان ممکن رساندند و هنگامی‌که ما توان فروش نفت نداشته باشیم در نتیجه خزانه دولت خالی خواهد شد و همین موضوع در نحوه بودجه‌ریزی دولت تأثیر گذاشته است
تقوی درباره تبعات استقراض دولت از بانک مرکزی بیان کرد: اگر بودجه دولت دچار کسری شده و دولت ناچار به استقراض از بانک مرکزی و آن هم به وسیله چاپ پول شود نتیجه اصلی آن پدید آمدن تورم فزاینده است. وقتی بانک مرکزی برای مخارج دولت پول چاپ کند حجم پول در اقتصاد افزایش پیدا خواهد کرد و در نتیجه تورم افزایش پیدا میکند.
تأثیر کاهش درآمدهای ارزی بر شیوه بودجه‌ریزی
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه چاپ پول توسط بانک مرکزی مستقیماً منجر به ایجاد تورم می‌شود افزود: در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد، تورم زیادی در اقتصاد کشور ایجاد شد و دلیل اصلی آن هم چاپ پول توسط بانک مرکزی بود. از سوی دیگر دولت برای جبران آن یارانه‌های حدود 45 هزار تومانی به مردم پرداخت کرد اما این اقدامی مفید برای جبران تورم نبود.
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: الان مشکل اصلی اقتصاد ایران تحریم‌های اقتصادی است. متأسفانه از زمانی‌که آقای ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شده با ایجاد تحریم‌های نفتی، فروش نفت ایران را کمترین میزان ممکن رساند و هنگامی‌که ما توان فروش نفت نداشته باشیم در نتیجه خزانه دولت خالی خواهد شد و همین موضوع در نحوه بودجه‌ریزی دولت تأثیر گذاشته است. از سوی دیگر افزایش درآمدهای مالیاتی هم منجر به فقیرتر شدن مردم خواهد شد و در نتیجه ممکن است منجر به افزایش اعتراضات نیز بشود.
دلایل کم‌توجهی به بودجه بخش فرهنگ
وی در پاسخ به پرسشی درباره دلایل کم‌توجهی به بخش‌های فرهنگی در لوایح بودجه گفت: البته فرهنگ هم دارای بخش‌های مختلفی است. متأسفانه حتی بودجه نهادهای آموزشی و دانشگاهی هم رضایت‌بخش نیست. از سوی دیگر سالانه بودجه این بخش‌ها متناسب با میزان تورم افزایش پیدا نمی‌کند. اما باید در نظر داشت که همین تورم فزاینده مانع حمایت جدی از بخش فرهنگی است.
تقوی با بیان اینکه تورم شدید مانع حمایت بیشتر از بخش فرهنگ است اظهار کرد: تورم مداوم در اقتصاد قدرت خرید همه را کاهش میدهد. اگر تورم تا این اندازه شدید نبود دولت میتوانست برای بخش‌های فرهنگی هم بودجه بیشتری در نظر بگیرد اما در شرایط کنونی دولت ناچار می‌شود بخشی از بودجه این بخش را به سایر بخش‌های اقتصاد اختصاص دهد.
کاهش درآمد دولت بر روی همه بخش‌های اقتصاد تأثیر گذاشته است
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: اکنون درآمد دولت کاهش پیدا کرده است و در نتیجه بر روی همه بخش‌های اقتصاد و از جمله بخش فرهنگی تأثیر گذاشته و بودجه این حوزه‌ها نیز کاهش پیدا کرده است. فقط امیدوارم که اگر دولت با کسری بودجه مواجه شد برای جبران آن به سراغ بانک مرکزی نرود.
تقوی در پایان یادآور شد: احتمال دارد بودجه سال آینده هم با کسری مواجه شود چراکه میزان فروش نفت و حتی آن بخشی هم که از طریق دلالان و واسطه‌ها فروخته می‌شود کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد؛ هرچند که آرزو میکنم این کسری در بودجه به وجود نیاید و یک شوک مثبت به اقتصاد کشور وارد شود.
انتهای پیام
