نقدی بر انفعال حوزه علمیه در برابر جو غالب

به گزارش ایکنا، از زمان شیوع ویروس کرونا در شهر قم بسیاری از مراجع تقلید و علمای اعلام در این زمینه اظهارنظر کرده‌اند و ضمن تعطیلی دروس رسمی، بر لزوم رعایت مسائل بهداشتی تأکید کرده‌اند. در این میان برخی از حوزویان خواهان تعطیلی مناسک جمعی مثل نماز جماعت و زیارت حرم حضرت معصومه(س) شده‌اند.

ناصر نجفی، از طلاب حوزه علمیه قم، در یادداشت پیش‌ رو به بررسی ابعاد جامعه‌شناختی این مسئله پرداخته و از انفعال حوزه علمیه در برابر جوّ غالب انتقاد کرده است.

«معمولاً بزرگان حوزوی در شرایط خاصی که حادث شده و نیاز به یک موضع‌گیری احساس می‌شود، منفعلانه عمل می‌کنند. از مسئله چندهمسری گرفته تا ویروس کرونا.

به برادری که ترجیح حفظ جان، بر اموری مانند زیارت یا جماعت را بیان می‌کند و روایات فرار از منطقه گرفتار طاعون را شاهد می‌آورد، عرض می‌کنم اولاً ضرر تا به شرایطی نرسد (مانند میزان تأثیرگذاری، سرعت تأثیرگذاری، دامنه شمول آن و ...) نمی‌توان حکم به حرمت آن داد. حال در کشور هشتاد میلیونی که بنابه گزارش‌های رسمی میزان فوت شده‌ها به بیست نفر نمی‌رسد چگونه حکم به عدم جواز حضور در محل اجتماعات می‌دهید؟ یا در شهر قم که تعداد فوتی‌ها به ده تن نمی‌رسد چطور حکم به تعطیلی نمازهای جماعت و تحذیر مردم از عدم حضور در حرم مطهر را می‌دهید؟ اگر چنین است چرا فروشگاه‌های زنجیره‌ای معروف همچنان به کار خود ادامه می‌دهند؟ و اگر احتمال ابتلا عقلایی و زیاد است چرا ادارات تعطیل نمی‌شوند، چراکه پای حفظ جان در میان است؟ بله، اگر شیوع چنان باشد که در هر کوچه و محله‌ای عزایی برای یک جان‌داده گرفته می‌شود، حفظ جان واجب است و چه بسا از شهر هم باید گریخت.

اما نکته بسیار مهم‌تر این است که همه این بحث‌های به ظاهر علمی، اصل ماجرا نیست. آنچه اصل است انفعال حوزوی‌ها در برابر فشارهای جامعه است. از ترس اینکه مبادا جو جامعه حوزه را متهم به تحجر بکند خود پیش‌دستی کرده و محکم‌تر از وزارت بهداشت، از پایبندی اسلام به اصول بهداشتی و نظر متخصصان (پزشکان) می‌گوید. تا جایی که هنوز وزارت بهداشت اعلام نکرده، از تعطیلی مساجد و حرم می‌نویسد! یعنی انفعال در برابر جو غالب، رنگ مسئله علمی به خود گرفته و به خورد مخاطب داده می‌شود، بدون اینکه پشتوانه دقیق داشته باشد.»