جولان کرونا در خلأ انسجام مدیریتی و هم‌افزایی ظرفیت‌ها
بررسی روند مقابله با کرونا نشان می‌دهد که ارتقای سطح مدیریت و رهبری این نبرد از وزیر بهداشت به رئیسجمهور و برگزاری روزانه جلسات این ستاد ضروری است. از طرفی فرمان رهبر معظم انقلاب به ستاد کل نیروهای مسلح نیز نشان داد که مقابله با این ویروس نیازمند استفاده از حداکثر ظرفیت‌های موجود کشور و این فرمان در راستای تقویت دولت و ستاد ملی مبارزه با کروناست.
به گزارش ایکنا، شیوع و گسترش ویروس کرونا در کشور طی هفته‌های اخیر روند صعودی گرفته و برخی کارشناسان معتقدند که اقدامات دولت و ستاد ملی مبارزه با کرونا تاکنون ناکافی بوده و این ستاد نیازمند تقویت است و باید رئیسجمهور خود مسئولیت مدیریت این ستاد را برعهده بگیرد و وزیر بهداشت و این وزارتخانه بر مسئولیت‌های درمانی و بهداشتی متمرکز شوند.
در ارتباط با این مسئله 100 نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیسجمهور خواستار پذیرش مسئولیت مدیریت این ستاد شدند و اعلام کردند: «نظر به شیوع بیماری کرونا و لزوم هماهنگی سریع همه دستگاه‌ها در کشور برای مدیریت پیشگیری و درمان آن، تشکیل روزانه ستادی به ریاست شما ضروری است. این ضرورت نه تنها یک تشخیص کارشناسی بلکه خواسته و انتظار مردمی است که این روزها با نمایندگان خود ارتباط برقرار می‌کنند.»
در کنار این نامه نمایندگان، رهبر معظم انقلاب پنجشنبه، 22 اسفند، فرمان تشکیل «قرارگاه بهداشتی و درمانی» را خطاب به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح صادر کردند که در متن این فرمان آمده بود: «با تقدیر از خدماتی که نیروهای مسلّح تاکنون در زمینه کرونا به مردم عزیز تقدیم کرده‌اند و با تاکید بر ادامه و گسترش هرچه بیشتر آن، لازم است سازماندهی این خدمات به شکل یک قرارگاه بهداشتی و درمانی بوده و علاوه بر درمان و ایجاد مراکز درمانی مانند بیمارستان صحرایی و نقاهتگاه و غیره، به پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری با شیوه‌های لازم نیز بپردازد. تقسیم وظایف و مأموریت‌های سازمان‌ها و بخش‌های نیروهای مسلّح از وظایف این قرارگاه است. این قرارگاه باید در هماهنگی کامل با دولت و وزارت بهداشت و درمان عمل کند.
این اقدام با توجه به قرائنی که احتمال «حمله بیولوژیکی» بودن این رویداد را مطرح کرده می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک نیز داشته و بر اقتدار و توان ملّی بیفزاید.
امید است با هدایت الهی و پشتیبانی ویژه حضرت بقیه الله ارواحنا فداه ملت ایران همواره پیروز و برخوردار از امنیت و سلامت باشند.»
مقابله با کرونا با سازوکارهای فعلی به خوبی پیش نمی‌رود
ابعاد مهم این فرمان و نامه 100 نماینده مجلس بیانگر آن است که مدیریت و کنترل شیوع و گسترش کرونا نیازمند اقدامات ویژه و جدیدتری است که صرفاً با اتکا به تشکیلات کنونی امکان‌پذیر نیست.
محمدجواد ابطحی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و از امضاکنندگان این نامه، در گفتوگو با ایکنا، درباره اهداف فرمان رهبر معظم انقلاب و نامه به رئیسجمهور می‌گوید: فرمان رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد که دولت توانایی ندارد یا اراده ندارد. رئیسجمهور حتی پس از فرمان رهبری اعلام کردند هفته‌ای یکبار جلسات ستاد ملی مبارزه با کرونا را تشکیل می‌دهد، در حالی که در فرانسه و آلمان، مکرون و مرکل، مسئولیت را برعهده گرفته و هر روز تشکیل جلسه می‌دهند. بر این مبنا باید به ناچار این بار زمین افتاده را به دوش کشیده می‌شد. لذا این فرمان به ستاد کل نیروهای مسلح صادر شد. دلیل دوم این فرمان احتمال وجود جنگ بیولوژیک و بیوتروریسم که می‌طلبید نیروهای مسلح در آماده‌باش کامل بوده و برای خنثی‌سازی این جریان احتمالی وارد صحنه شوند. براین مبنا رهبر معظم انقلاب با شناخت وضعیت میدانی به این نتیجه رسیدند که نباید کار را معطل کرد و مسئولیت آن را به نیروهای مسلح سپردند. تجربه اقدامات نیروهای مسلح در وضعیت‌های بحرانی مانند سیل و زلزله نشان می‌دهد که با قوت و قدرت وارد میدان می‌شوند و به مردم کمک شایانی کردند. البته این امر مستلزم نیازمند همراهی آگاهانه مردم و رعایت اصول و نکات بهداشتی است تا جلوی شیوع و گسترش این ویروس گرفته شود.
ابطحی همچنین درباره دلایل نامه 100 نماینده مجلس به رئیسجمهور نیز اینگونه بیان می‌دارد که «به اعتقاد ما رئیسجمهور باید هدایت و مدیریت مقابله با این ویروس را برعهده بگیرد و برای این کار وقت بگذارند. مردم نباید تصور کنند چون مجلس تعطیل شده است نمایندگان هم دغدغه‌ای ندارند بلکه نمایندگان در این مدت در حوزه‌های انتخابیه به طور مستمر پیگیر شرایط گسترش و این بیماری و اقدامات انجام گرفته در این باره هستند. لذا وظیفه نظارتی مجلس ایجاب می‌کرد که این نامه را به رئیسجمهور بنویسد. چون شاید دولت هم تصور می‌کرد مجلس تعطیل است و به دلخواه خود می‌تواند هرگونه عمل کند. تقاضای ما از رئیسجمهور این است که سپردن کار برعهده وزارت بهداشت و آقای نمکی کار مقابله با کرونا را به سامان نمی‌رساند و باید همه نیروها و ظرفیت‌ها از جمله نیروهای مسلح را بسیج کرد.»
تقویت ستاد ملی؛ هدف اصلی فرمان رهبری و نامه نمایندگان
به نظر می‌رسد در وضعیت فعلی حضور مستمر رئیسجمهور در جلسات ستاد ملی مبارزه با کرونا و برعهده گرفتن رهبری و مدیریت این ستاد یک مطالبه عمومی است و و نامه رهبر معظم انقلاب برای افزایش اقتدار و کارآمدی این ستاد است به ویژه که رهبر معظم انقلاب در این فرمان بر هماهنگی کامل نیروهای مسلح با دولت و وزارت بهداشت تأکید کرده‌اند.
البته حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در جلسه هیئت دولت در واکنش به برخی انتقادها یادآور می شود که تمام بخش‌های تحقیقاتی و علمی ما درگیر هستند؛ یعنی معاونت فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم، دفاع و تمام بخش‌هایی که توان دارند، در این زمینه و چیزهایی که نیاز است مانند کیت و ماسک و وسیله‌ای که مورد نیاز است، کار کنند و راجع به ریشه‌یابی این ویروس، نحوه مقابله با آن همه فعال هستند.
وی می افزاید: یک نفر غیرفعال نیست که در دولت ما اینجوری تبلیغ شده که مثلاً رئیس جمهور مسئولیتی ندارد، وزیر کشور هم مسئولیتی ندارد، فقط بنده خدا وزیر بهداشت، درمان گرفتار شده است و همه بار بر دوش وی است و البته وزیر بهداشت و درمان بار سنگینی بر دوش دارد و مخصوصاً بر دوش همکاران عزیزش، همه پزشکان، پرستاران، بیمارستان‌های مختلف، مراکز درمانی و بهداشتی که آنها یک مسئولیت بسیار سنگینی را امروز بر دوش دارند.
همچنین رئیسجمهور در جلسه امروز پیگیری، هماهنگی و پشتیبانی اقدامات ملی برای مقابله با کرونا به ایجاد ابهامات و شبهات و تولید شایعات بی‌اساس برای ایجاد فضای دوقطبی و اختلاف در میان مردم اشاره و اظهار می‌کند: «منصفانه این است که همه اصحاب رسانه و شخصیت‌های سیاسی و مسئولین ذیربط در این حوزه ضمن اطلاع‌رسانی دقیق و انتشار به هنگام اخبار به صورت دقیق و شفاف به جامعه، با شبهات و شایعات ایجاد شده مقابله کنند و این حقایق را نیز تبیین کنند که اقدامات زیربنایی دولت در حوزه سلامت در سال‌های گذشته امروز راهگشا بوده و کمک حال کادر درمانی در مبارزه با این بیماری شده است.»
در واقع نباید عده‌ای از سیاسیون و جریان‌های سیاسی کمک به دولت از طریق این فرمان و نامه نمایندگان را به فرصتی برای تسویه حساب سیاسی و تضعیف دولت که به هر حال در وسط میدان مقابله است تبدیل کنند و بر نگرانی‌های مردم در این شرایط سخت بیفزایند. در همین ارتباط علی ربیعی، سخنگوی دولت، هم در مطلبی می‌نویسد: «این روزها می‌بینیم که عده‌ای روی تلی از رنج و نگرانی مردم به تعبیر محاوره‌ای، شیک و مجلسی نشسته‌اند و فیلم تولید می‌کنند و بیانیه می‌نویسند. این گروه فیلم‌هایی می‌سازند که به استودیو و هزینه نیاز دارند و ساخت‌شان کار عموم مردم نیست. یک جمله رئیس جمهوری درباره شکل جدید جلسات ستاد ملی کرونا را طوری القا می‌کنند که انگار دولت فقط در قالب هفته‌ای یک جلسه و چند ساعت وقت متوجه کرونا است. خودشان می‌دانند که این حرف بدون پایه و اساس است و من آن را چیزی جز کنش سیاسی غیرصادقانه در امتداد نزاع‌های کسب قدرت نمی‌بینم. این همان چیزی است که من پیوند دادن سیاست داخلی و رقابت‌ها برای قدرت با موضوع ملی کرونا می‌نامم.
تمام جلسات هیئت دولت هفته‌ای دو روز و ۸ ساعت به کرونا اختصاص دارد، در شورای معاونین تمام وزارتخانه‌ها با دستور کار کرونا جلسه برگزار می‌شود. اقدامات و عملکرد وزارتخانه‌ها بنا به تصویب هیئت دولت معطوف به کرونا شده است. کرونا دلمشغولی و زندگی روزمره تمام دولت شده است. رئیس‌جمهوری روزانه تماس‌های تلفنی با استانداران دارد و دستورات لازم را صادر می‌کند. من حداقل هفته‌ای سه بار در جلسات مختلف در بحث کرونا با رئیس جمهوری مشارکت دارم. در همین هفته، جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا از روز شنبه در وزارت بهداشت به صورت ویدئوکنفرانس برگزار می‌شود، روز یکشنبه ستاد اقتصادی با موضوع کرونا برگزار می‌شود و دوشنبه ستاد ملی به‌صورت حضوری جلسه دارد و در این خلال ابعاد مختلف کرونا از ابعاد آموزشی تا حفظ اقتصاد کشور، چرخه تولید، حفظ زندگی مردم و بویژه معیشت طبقات پایین و توان کسب و کارها و بازگشایی مرزهای بسته شده و صادرات کشاورزان و تأمین ارز مورد بحث قرار می‌گیرد.»
یحیی کمالی‌پور، از دیگر امضاکنندگان این نامه و نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، نیز در گفتوگو با ایکنا، چند دلیل را برای تهیه این نامه و ارسال آن به رئیسجمهور برمی‌شمارد و اظهار می‌کند: «کشور اکنون با یک بحران جدی مواجه است اما متأسفانه سطح توجه مردم به آن چندان مطلوب نیست و لذا آمادگی مردم نیز به لحاظ آگاهی کافی نیست. از طرفی با وجود آنکه به اوج بحران این بیماری نرسیدیم مردم و بیمارستا‌ن‌ها از کمبود اقلام مورد نیاز بهداشتی از جمله مواد ضد عفونی‌کننده، الکل، ماسک و دستکش گلایه‌مندند. این مشکلات ایجاب می‌کرد کشور از یک انسجام بیشتری در مدیریت و کنترل این بیماری برخوردار باشد و لازمه شکل‌گیری این انسجام هم تمرکز در نظام مدیریتی ستاد ملی مبارزه با کروناست. اما بالندگی و چابکی مطلوبی در این ستاد از جمله شخص رئیسجمهور و معاونان ایشان، مشاهده نمی‌شود و سنگینی این مسئولیت فراتر از توانایی‌ها و امکانات وزارت بهداشت است. براین اساس برخی نمایندگان برمبنای یک دغدغه عمومی و ملی این ضرورت را احساس کردند که این نامه را تهیه و تنظیم کنند تا رئیسجمهور هر روز یا یک روز در میان به ریاست و مدیریت خودشان جلسات ستاد را برگزار کنند تا مدیریت منسجم‌تر و نافذتری دراین راستا انجام پذیرد.»
کمالی‌پور دستور مقام معظم رهبری به نیروهای مسلح را کمک‌کننده به دولت و مکمل می‌داند و می‌گوید: «وقتی یک ظرفیت به تنهایی نتواند کار را به پیش ببرد باید از ظرفیت‌های دیگر کشور نیز بهره برد و اینها هیچ منافاتی با هم ندارند و این صحبت‌های انحرافی و ساخته و پرداخته رسانه‌های بیگانه که رهبر معظم انقلاب با این کار دولت را از عرصه خارج کرده واقعیت ندارد و از متن فرمان ایشان هم چنین مسئله‌ای استنباط نمی‌شود. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز به صراحت بیان کرد اقدامات ما با هماهنگی دولت و وزارت کشور و وزارت بهداشت است. در واقع دستور مقام معظم رهبری یک دستور اثرگذار و امیدبخش است و امیدواریم دولت و نیروهای مسلح در کنار هم چرخه مقابله با این ویروس را تکمیل کنند و سرعت شیوع آن را کاهش داده و در نهایت آن را مهار کنند.»
در مجموع می‌توان گفت برآیند این دو اقدام آن است که ویروس کرونا و تبعات آن برای کشور بسیار جدی است که متأسفانه به دلایل مختلف این جدیت از سوی مسئولان به خوبی به مردم منتقل نشده یا خود مردم چندان مسئله را جدی نگرفته‌اند و ادامه این بی‌توجهی می‌تواند خسارت‌های سنگین جانی، مالی و روانی به کشور وارد کند لذا ضرورت مقابله جدی‌تر و کارآمدتر ایجاب می‌کند که هم رئیسجمهور به طور مستمر و مستقیم وارد صحنه مدیریت مبارزه با کرونا شده و هم اینکه از ظرفیت بالای نیروهای مسلح برای اجرای اقدامات امنیتی و درمانی و بهداشتی برای کنترل سریع تر این ویروس و جلوگیری از لطمات جانی بیشتر استفاده کرد.
انتهای پیام
