نقد کتاب «کلیدر» در جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی
پنجمین نشست از سلسله نشست‌های بررسی کتاب با عنوان «فصل سخن» در نقد کتاب «کلیدر» از سوی سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی و با همکاری سازمان انتشارات جهاددانشگاهی برگزار شد.
به گزارش ایکنا از آذربایجان‌غربی، به نقل از روابط عمومی جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی، امروز 29 دی پنجمین نشست از سلسله نشست‌های بررسی کتاب با عنوان «فصل سخن» از سوی سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی و با همکاری سازمان انتشارات جهاددانشگاهی کشور برگزاری شد.
این نشست با حضور علیرضا تایوغ، استاد دانشگاه و در نقد کتاب «کلیدر» نوشته محمود دولت‌آبادی در جهت ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و اهتمام هرچه بیشتر به تفکر نقادانه در خواننده و معرفی آثار فرهنگی به دانشجویان برگزار شد.
رمان «کلیدر» بلندترین اثر این نویسنده بنام کشور بوده که در 10 جلد نزدیک به سه هزار صفحه روایت زندگی یک خانواده کرد ایرانی را بیان می‌کند در حالی که به سبزوار خراسان کوچ کرده‌اند.
تایوغ در این نشست و در بررسی این کتاب بیان کرد: این داستان متأثر از فضای پرتنش سیاسی ایران پس از جنگ جهانی دوم بوده که به سبک رئالیسم یا همان واقع گرایی نوشته شده است، این کتاب برای اولین بار در سال 1357 و آخرین بار در سال 1363 به چاپ رسیده و امروزه از 10 جلد به پنج جلد کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: کلیدر نام کوهی در مجاورت روستایی به نام کلیدر در شمال شرق ایران بوده و سرنوشت تراژیک رعیت‌های ایرانی و قبایل چادرنشین را به تصویر می‌کشد و در عین حال ندای مردم رنجور و زجر کشیده دهات خراسان است که در دوره حکومت زور و استبداد می‌زیسته‌اند، این رمان بر اساس شخصیت واقعی گل محمد که شخصیت اصلی داستان است نوشته شده و در سر انجام کار، اربابان و حکومت با تیربارانش به ماجراجویی‌های این قهرمان مردمی سبزوار پایان می‌دهند.
تایوغ اضافه کرد: شخصیت‌های زیادی در داستان حضور دارند که همگی طبق روایت‌های واقعی شرح شده‌اند اما این به این معنا نیست که شرح حال واقعی کاملاً ذکر شده و در جاهایی از نوشتار نویسنده آمیختن خیال و واقعیت را لازم دیده است، یکی از مهم‌ترین تغییرات در فضای داستان؛ آوردن زمان داستان به چندین سال بعد یعنی به سال 1325و پس از غائله آذربایجان است و در سال 1327 پایان می‌یابد، محمود دولت‌آبادی خود از بومی‌های آن منطقه بوده که تحمل دشواری‌ها و مشقت‌های زمان کودکی وی باعث توصیفات طبیعی و قانع‌کننده از ماجراهای رخ داده در داستان شده است.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: با وجود خلق این نوشتار به سبک واقع‌گرایی و رئالیسم، با توجه به مقتضای داستان در برخی قسمت‌ها از عنصر خیال نیز بهره میبرد، از دیگر قدرت‌های نویسندگی دولت‌آبادی نثر آهنگین و لحن غزلوار آن در توصیف صحنه‌های رمانتیک و خودمانی بودن شخصیت‌های آن، تنوع داستان‌ها و داستان‌پردازی وی، توضیحات واضح و دقیق، توانایی فوق‌العاده دولت‌آبادی در تجسم بخشیدن به ویژگی‌های فیزیکی، اجتماعی و سیاسی منطقه و نمایش دراماتیک، وی است.
وی بیان کرد: با وجود تمامی نقاط قوت داستان، هر نوشته‌ای طبیعتا نقاط ضعفی را دارا بوده و اولین نقطه ضعف این داستان طولانی بودن آن است که کمتر ممکن است در مجال خواننده آن بگنجد، هم چنین لحن نوشتار و اصطلاحات محلی باعث شده تا مخاطب با واژگان درگیر باشد و البته اگر به طور کامل تا جلد 5 خوانده شود با شیوه رفتار و گفتار مردم آشنایی پیدا خواهد کرد.
این استاد دانشگاه با بیان چندین نقطه قوت و ضعف از این کتاب پنج جلدی ادامه داد: در خاتمه باید گفت که «کلیدر» جزو نوشته‌های فاخر معاصر بوده که محمود دولت‌آبادی به زیر و بم وقایع و شرح حال جامعه روستایی که مصداقی از جامعه شهری و کل جامعه و زندگی او و مردمش بوده اشاره داشته است جامعه زمان وی در گیر و دار ظلم و ستم‌ها تصویر شفافی از حاکمان و ظالمان به مخاطب می‌دهد.
انتهای پیام
