«سلطان نوروز» در بوسنی از قرائت قرآن تا گرامیداشت غدیر

به گزارش ایکنا، نوروز جشن تولد و تجدید حیات و پایان زمستان و شکوفایی زمین است، جشنواره‌ای باستانی است که ورود بهار را نشان می‌دهد. این جشنواره در بخش‌هایی از خاورمیانه، آسیای جنوبی، بالکان از جمله کشور بوسنی وهرزگوین و آفریقای شرقی جشن گرفته می‌شود. قدمت نوروز به 3000 سال قبل باز می‌گردد و آیینی باستانی از ایرانیان زرتشتی است.

جشن نوروز در بوسنی با عنوان «سلطان نوروز» برگزار می‌شود و با نگاهی به منابع مختلف بوسنیایی به ویژه کتاب «اهل بیت در میراث فرهنگی و معنوی بوسنی» نوشته عمار امام اوویچ، مدیر بنیاد میراث معنویت بوسنی می‌توان اطلاعاتی درباره سلطان نوروز یافت که در نوع خود جالب توجه است.

این منابع نشان می‌دهد مراسم سلطان نوروز یا روز اول نوروز هر ساله 21 ماه مارس در همه تکایای دروایش در بوسنی و هرزگوین برگزار می‌شود و همه طریقت‌های این کشور اعم از خالدی، رفاعی، نقشبندی و قادری در این روز مراسم می‌گیرند و جشن‌هایی برگزار می‌کنند.

در این مراسم با دعوت از علما و اساتید بزرگ از داخل و خارج از بوسنی به ویژه ترکیه و ایران و کشورهای اروپایی همسایه بوسنی سخنرانی‌هایی ارائه می‌شود، مولودی‌خوانی، تواشیح‌خوانی و قرائت قرآن دارند، شام می‌دهند، روزه می‌گیرند و مراسم از نماز ظهر روز 21 مارس آغاز می‌شود و تا نماز صبح روز بعد ادامه دارد.

مراسم سلطان نوروز در سارایوو سابقه چند صد ساله دارد و در گذشته مردم در کنار مقبره «اوریان ددو» که سرباز سلطان فاتح، از پادشاهان عثمانی بود، تجمع و مراسم مولودی‌خوانی سلطان نوروز را اجرا می‌کردند.

دراویش بوسنی اعتقاد دارند که عید غدیر در این روز روی داد و امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)  در روز سلطان نوروز به دنیا آمده‌اند و همچنین پیامبر(ص) در سال دهم هجری در حجة‌الوداع ولایت امیرالمؤمنین(ع) را در این روز ابلاغ کردند و به همین دلیل آن را جشن می‌گیرند.

دراویش همچنین معتقدند در این روز پیامبر(ص) به اصحاب و نزدیکان خود سفارش کردند در آخرین حجی که قرار است به جا بیاورند، دیگران نیز به ایشان ملحق شوند و به آنها شیوه درست اجرای اعمال و مناسک را سفارش کرده و آموزش دادند،  این نخستین باری بود که این تعداد مسلمان دور هم و در کنار پیامبر(ص) جمع می‌شدند، در راه بازگشت از مکه پس از انجام مناسک حج و پس از نزول آیه 67 سوره مائده « يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ  رِسَالَتَهُ: ای پیامبر، آنچه از خدا بر تو نازل شد (به خلق) برسان که اگر نرسانی تبلیغ رسالت و اداء وظیفه نکرده‌ای» و در محلی به نام غدیر خم (نزدیک منطقه جُحفه امروز) در روز سلطان نوروز پیامبر(ص) به همه حضار ولایت و جانشینی حضرت علی(ع) را ابلاغ کردند و از دیگران برای آن حضرت بیعت گرفتند.

«ملا مصطفی باشسکیا» از نویسندگان بوشنیاک(بوشنیاک‎ها: مسلمانان بوسنی) اعتقاد دارد که سلطان نوروز یکی از بزرگ‌ترین اعیادی است که مسلمانان شرق اروپا در منطقه بالکان از بیش از دویست سال پیش آن را گرامی داشته و با دعوت از بزرگان، علما و قاریان قرآن، آن را در بهترین شکل ممکن برگزار می‌کردند.

وی معتقد است در سال 1780 میلادی اولین مراسم سلطان نوروز در مسجد «غازی خسروبیگ» که مسجد جامع بوسنی و هرزگوین است، برگزار شد و بعدها تمام تکایا و مساجد چنین مراسمی برگزار کردند و این مراسم تا سال 1943 و پس از جنگ جهانی دوم به طور مرتب ادامه داشت و پس از آن کم رنگ شد.

آنچه ملا مصطفی باشسکیا درباره سلطان نوروز در کتاب خود ذکر کرده، از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار بوده و متقن و مستند است و به گفته او ذکر مخصوص «ناد علی» در مراسم سلطان نوروز در تکایای دراویش خوانده می‌شده است.