از روش‌شناسی تفسیری تا اندیشه حکمرانی قرآنی از منظر رهبری
کد خبر: 4054723
تاریخ انتشار : ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۱۴:۴۶
انتشار جدید‌ترین نشریه خط حزب‌الله

از روش‌شناسی تفسیری تا اندیشه حکمرانی قرآنی از منظر رهبری

جدیدترین شماره نشریه خط حزب‌الله که با عنوان «خط هدایت قرآنی» منتشر شده، به بررسی ابعاد قرآنی اندیشه و سیره رهبر انقلاب اختصاص یافته و در این شماره مباحثی نظیر مراحل انس با قرآن از دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی، خاطراتی از معظم‌له و روش‌شناسی تفسیری ایشان انتشار یافته است.

خط هدایت قرآنی

به گزارش ایکنا، نشریه خط حزب‌الله که به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر و در پایان ماه مبارک رمضان در قالب یک ویژه‌نامه قرآنی با عنوان «خط هدایت قرآنی»به بررسی ابعاد قرآنی اندیشه و سیره رهبر انقلاب پرداخته، منتشر شد. در این شماره از نشریه که به همت مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای) انتشار یافته، ابعاد قرآنی اندیشه و سیره رهبر انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.

«کتاب زندگی؛ چگونه می‌توان با قرآن انس گرفت؟»، «زندگی با قرآن؛ مرور چند خاطره قرآنی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، «قرآن، مهم‌ترین منبع معرفتی انقلاب؛ یادداشتی از حجت‌الاسلام سعید صلح‌میرزایی»، «هدایت قرآنی؛ نگاهی به آیات پرکاربرد در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، «قرآن؛ خاستگاه مفاهیم بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی؛ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی»، «استنباط معیارها از ویژگی‌های روش تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است؛ گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط»، «قرآن، کتاب تبیین همه نیازها و تکالیف انسان؛ یادداشتی از حجت‌الاسلام برات محمد هدایتی»، «اندیشه حکمرانی قرآنی؛ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لکزایی» و «در محضر قرآن؛ قاب‌های ماندگار» عناوین فهرست این شماره از نشریه خط حزب‌الله هستند.

چگونه می‌توان با قرآن انس گرفت؟

در نخستین فصل از نشریه پس از آنکه بخش‌هایی از بیانات رهبر انقلاب اسلامی درباره قرآن بازتاب یافته، از مراحل انس با قرآن سخن رفته است. این مراحل به ترتیب عبارت از «آشنایی و انس با قرآن»، «فهم قرآن» و «عمل به قرآن» هستند. برای نمونه در بخش نخست که از به تبیین آشنایی و انس با قرآن پرداخته شده، گام‌های لازم برای آشنایی با قرآن کریم از دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی بازتاب یافته و آمده است: برای آشنایی و انس با قرآن، چند گام اساسی باید برداشت: «قدم اول، یادگرفتن متن قرآن است و این باید روز‌به‌روز زیاد شود» (1/9/1377). به طوری که «همه مردم در این کشور قادر به روخوانی قرآن باشند.» (19/1/1369) تلاوت نیز اینگونه باشد: «باید تلاوت را تکرار کرد؛ باید قرآن را از اول تا آخر خواند و تمام کرد، دوباره شروع کرد، از سر تا آخر و پیوسته و پی‌در‌پی باید قرآن را استفاده کرد.» (1401//14/1). گام دوم حفظ قرآن است؛ زیرا «حفظ قرآن مایه انس با قرآن است.» (7/2/1396) از طرفی دیگر، «حفظ قرآن ... یک مقدمه خوبی است برای تدبر» (19/4/1392)؛ بنابراین، اگر «حفظ قرآن رایج بشود، انس با قرآن در بین اقشار مختلف جامعه رواج پیدا بکند، جامعه برای عمل به قرآن نزدیک می‌شود.» (13/3/1393) این سخن که «باید ده میلیون نفر حافظ قرآن داشته باشیم» (11/5/1390) در حقیقت برای رسیدن به همین هدف متعالی است.

افزون‌براین در بخش دیگری از این بخش که درباره عمل به قرآن است، آثار عمل به قرآن از دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی بازتاب یافته و آمده است: اثر اصلی و نهایی عمل به قرآن، رسیدن به حیات طیبه است. «حیات طیبه یعنی چه؟ زندگی پاکیزه یعنی چه؟ یعنی زندگی‌ای که در آن هم روح انسان، هم جسم انسان، هم دنیای انسان، هم آخرت انسان تأمین است؛ زندگی فردی در آن تأمین است، ارامش روحی در آن تأمین هست، سکینه و اطمینان در آن هست، آسایش جسمانی در آن وجود دارد؛ فواید اجتماعی، سعادت اجتماعی، عزت اجتماعی، استقلال و آزادی عمومی هم در آن تأمین است.» (24/4/1389) باید باور کنیم «جوامع بشری اگر به دستورات کاربردی قرآن ... عمل بکنند، بدون تردید از همه این مشکلات نجات پیدا خواهند کرد.» (6/2/1399).

قرآن، مهم‌ترین منبع معرفتی انقلاب

فصل دوم نشریه به زندگی با قرآن اختصاص دارد که در آن چند خاطره قرآنی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شده است. «پرورش با قصه‌های مادر» و «می‌خواستم برای دیدن مصطفی اسماعیل به مصر بروم» عناوین این خاطره‌ها هستند.

در فصل سوم این نشریه نیز، فعالیت‌های قرآنی و کتب تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به قلم حجت‌الاسلام صلح‌میرزایی مورد بررسی قرار گرفته است. 

فصل چهارم نشریه، با عنوان هدایت قرآنی، به آیات پرکاربرد در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته است. از این میان می‌توان به آیات دوم سوره جمعه، شصت‌ونهم سوره عنکبوت، سی‌ام سوره فصلت، سوم سوره عصر، سوم سوره طلاق، سی‌وسوم سوره توبه، چهل‌ویکم سوره حج، یک‌صدوهفتادم سوره آل‌عمران و شصتم سوره انفال اشاره کرد که به ترتیب بیست‌وشش بار، بیست‌وپنج بار، بیست‌وسه بار، بیست‌ودو بار، بیست‌ویک بار، بیست بار، بیست بار، نوزده بار و نوزده بار در بیانات رهبر انقلاب اسلامی تکرار شده‌اند.

قرآن؛ خاستگاه مفاهیم بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

فصل پنجم نشریه به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی اختصاص یافته و موضوع این گفت‌وگو تحلیل بیانیه گام دوم انقلاب از دیدگاه آیات قرآن کریم است. در بخش‌هایی از این گفت‌وگو می‌خوانیم: غالب شعارهایی که مردم در این انقلاب دادند، منشأ قرآنی و روایی دارد. یکی از شعارهای ناب، شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» است. برای نمونه، قرآن درباره «استقلال» می‌فرماید: ما قبله را تغییر دادیم تا یهود بر شما منت نگذارد که شما در قبله تابع ما هستید و استقلال ندارید: «وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّة» (بقره/150).

فصل ششم نشریه به گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط اختصاص دارد. خیاط در این گفتار روش تفسیری آیت‌الله خامنه‌ای در سوره برائت را به بحث گذاشته است.

در فصل هفتم نشریه، جامعیت قرآن در اندیشه رهبر انقلاب اسلامی به قلم حجت‌الاسلام برات‌محمد هدایتی، مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش‌هایی از این نوشتار آمده است: یکی از سؤالات مهمی که از صدر اسلام مطرح بوده و در جامعه امروزی از حدود 150 سال پیش هم‌زمان با پیشرفت‌های علمی و صنعتی گسترش پیدا کرد، این است که «آیا قرآن پاسخگوی همه نیازهای بشر در همه عرصه‌ها و عصرهاست؟» آیا قرآن، ظرفیت و کشش دخالت در تمام شئون زندگی انسان (اخلاقی، علمی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، هنری و ...» را دارد؟ به تعبیر دیگر، آیا قرآن جامعیت دارد؟ رویکرد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این مسائل چیست؟

فصل هشتم نشریه، به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی در باره بررسی اصول تفکر قرآنی در عرصه جامعه و سیاست اختصاص یافته است. در بخش‌هایی از این گفت‌وگو می‌خوانیم: بحث حکمرانی در قرآن در مباحث تفسیری رهبر انقلاب اسلامی شایسته توجه و بررسی و به شدت مورد نیاز جامعه ماست. در مباحث تفسیری اولیه ایشان و در مباحث «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»، لغت حکمرانی به کار رفته است. البته، ایشان در سال‌های اخیر از واژه حکمرانی به معنای اصطلاحی هم استفاده کرده‌اند.

در محضر قرآن؛ قاب‌های ماندگار

فصل پایانی نشریه نیز به قاب‌های ماندگار اختصاص یافته است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از سال‌های پیش از انقلاب و بعد از آن، چه دوره مسئولیت ریاست جمهوری و چه در دوران رهبری، همواره یکی از اصلی‌ترین همراهان جریان و فرهنگ قرآنی داخل کشور و جهان اسلام بوده‌اند. در این سال‌ها قاب‌های جذابی از این همراهی ثبت شده که قاب‌ها در این فصل منتشر شده‌اند.

برای دریافت نسخه پی‌دی‌اف این شماره از نشریه خط حزب الله اینجا را کلیک کنید.

انتهای پیام
captcha