اخذ مجوز برگزاری مسابقات قرآن؛ تهدید استقلال دستگاه‌ها یا راه هدایت

به گزارش ایکنا، طی روزهای گذشته مرحله مقدماتی اولین دوره مسابقات قرآن دانشجویان دختر ایران و عراق به میزبانی دانشگاه الزهرا(س) در ایران و دانشگاه نجف در عراق برگزار شد تا نفرات برتر این مرحله از هر دو کشور، تیرماه به میزبانی شهر مشهد رقابت نهایی خود را برگزار کنند.

برگزاری این رویداد، اطلاق عنوان بین‌المللی به آن و برخی موارد دیگر باعث شد که حاشیه‌هایی در مورد مجوز این مسابقات به وجود بیاید و به تبع آن بار دیگر این موضوع را مطرح کرده است که «آیا همه مسابقاتی که در کشور برگزار می‌شود باید مجوز ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور را داشته باشد یا خیر».

قبل از ورود به بحث، خالی از لطف نخواهد بود که به ضرورت‌ها و اهداف برگزاری مسابقات قرآن دانشجویان دختر ایران و عراق نگاهی بیندازیم؛ بر اساس آنچه دست‌اندرکاران این مسابقات اعلام کرده‌اند، این رویداد بر پایه تفاهم‌ دانشگاه الزهرا(س) و دانشگاه نجف مبنی بر تعاملات فرهنگی مشترک طراحی شده است.

آنها ادعا دارند که این مسابقات به منظور تحقق منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تألیف قلوب بین کشورهای همسایه از طریق اجرای تعاملات فرهنگی، بحث آتش به اختیار بودن در اجرای برنامه‌های فرهنگی و مباحثی از این دست طراحی شده است.

علاوه بر این برگزارکنندگان مسابقات مذکور ادعا می‌کنند که این رویداد صرفاً داخلی و بر اساس اجرای تفاهم میان دو دانشگاه بوده و هیچ قصدی مبنی بر تعمیم این رویداد به کل کشور یا توسعه بحث بین‌المللی آن در میان نبوده است.

آنها اظهار می‌کنند که در آیین‌نامه برگزاری مسابقات قرآن تأکید شده است که مسابقاتِ ذیل دستگاه‌های رسمی(یا مفهومی نزدیک به این مضمون) نیاز به اخذ مجوز ندارد و برگزاری آن رویداد صرفاً با تعامل با ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور بلامانع خواهد بود.

یکی از تحلیل‌هایی که در مورد چرایی عدم اخذ مجوز از سوی برگزارکنندگان این رویداد وجود دارد می‌تواند همین نکته باشد؛ به زعم آنها مسابقاتی که بر اساس یک تفاهم داخلی بین دو دانشگاه برگزار می‌شود، ‌نیازی به اخذ مجوز از نهادهای بالادستی به خصوص ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور ندارد.

سؤالی که در مورد این قبیل مسابقات وجود دارد این است که آیا ورود ستاد عالی هماهنگی مسابقات به تفاهمات داخلی دستگاه‌ها، استقلال آن دستگاه‌ را برای اجرای تفاهمات داخلی تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد؟ آن هم تفاهماتی که معمولاً طی یک بازه زمانی خاص اجرا می‌شود و بعد از پایان زمان اجرا، به طور خودکار پرونده‌شان بسته می‌شود.

همچنین، این سوال مطرح می‌شود که اگر نهادی بالادستی وجود نداشته باشد که بر حسن اجرای رویداد و رعایت حداقلی از استانداردها نظارت کند، وضعیت رویدادهایی از این دست به کجا ختم خواهد شد و آیا وجهه مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران را نزد مخاطبان بین‌المللی حفظ خواهد کرد.

شاید با ذکر یک مصداق عینی بهتر بتوان این سؤال را تبیین کرد؛ سال گذشته در حالی که کشور درگیر شیوع حداکثری ویروس کرونا بود، بسیاری از دستگاه‌ها برای اولین بار اقدام به برگزاری مسابقات قرآن به صورت مجازی کردند. در این بین دستگاه‌هایی بودند که به دلیل تأمین نشدن اعتبار کافی، مسابقات خود را نصفه‌نیمه رها کردند یا از پرداخت جوایز برگزیدگان ناتوان بودند. مطمئناً اگر آن رویدادها با مخاطبان بین‌المللی برگزار می‌شد، وجهه فعالیت‌های قرآنی کشور به صورت جدی خدشه‌دار می‌شد.

به نظر می‌رسد از این حیث بتوان به مسئولان ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور این حق را داد که نگران چنین موضوعاتی در برگزاری مسابقات باشند. این نگرانی زمانی بیشتر خود را نشان خواهد داد که مخاطب آن رویداد فعالان قرآنی کشورهای دیگر باشند. از سوی دیگر همان‌طور که در سطور بالا اشاره شد، باید استقلال دستگاه‌هایی که به برنامه‌ریزی برای اجرای تفاهم‌نامه‌های فرهنگی اقدام می‌کنند حفظ شود.

فارغ از پاسخ‌هایی که به سؤالات مطرح‌ شده در این نوشتار داده خواهد شد، آنچه از ستاد عالی مسابقات انتظار می‌رود این است که اگر تاکنون در مورد نحوه اخذ مجوز از این ستاد برای برگزاری مسابقات آیین‌نامه‌ای تدوین شده است، آن را در رسانه‌ها منتشر کند و اگر چنین آیین‌نامه‌ای وجود ندارد یا نیاز به بازنگری و به‌روزرسانی دارد، در اولین جلسه خود یک بار برای همیشه تکلیف چنین رویدادهایی را مشخص کند.

نکته پایانی اینکه فارغ از دریافت مجوز برای برگزاری مسابقات قرآن دانشجویان دختر ایران و عراق، که قانون برگزاری آن را برعهده ستاد عالی گذاشته است، انتظار می‌رود که عملکرد دو طرف منجر به حذف یک رویداد فرهنگی، که عده‌ای آتش به اختیار به طراحی آن اقدام کرده‌اند، نشود و به دنبال آن محیط دانشگاه از فعالیت‌های قرآنی خالی‌تر از همیشه نشود.

خبرنگار: مینا حیدری