محمود ویسی در گفت‌وگو با ایکنا پاسخ داد:
اختلافات شیعه و سنی با نگاه واقع‌بینانه تقلیل می‌یابد
محمود ویسی، عضو هیئت علمی دانشگاه مذاهب با بیان اینکه شهرهایی در ایران داریم که شهروندان چند مذهب با هم و در کنار هم هستند و افرادی در این مناطق وجود دارند که پدرشان شیعه و مادرشان سنی است، گفت: اتحاد شعار قرآن، دین و مکتب ماست و به نظرم اگر اهل هر دو مذهب، قدری واقع‌بینانه نگاه کنند می‌توانند اختلافات را تا حدود زیادی تقلیل دهند.
به گزارش ایکنا، جمعی از دست‌اندرکاران و کارگزاران حج کشور، چهارشنبه 18 خردادماه در آستانه اعزام حجاج به سرزمین وحی، با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند. رهبر معظم انقلاب در این دیدار با اشاره به اهمیت وحدت در جهان اسلام تأکید کردند: «مدام صدبار تکرار می‌کنیم باز یکی از آن طرف صدایش بلند می‌شود راجع به مسئله شیعه و سنی و اختلافات و شکاف‌ها. چرا این کار را می‌کنند؟ چرا به سود دشمن کار می‌کنند؟ نمی‌دانند که انگلیس‌ها هنرشان ایجاد اختلاف است و یکی از گسل‌ها و شکاف‌هایی که همیشه انگلیسی‌ها استفاده کرده‌اند شکاف بین شیعه و سنی بوده؟ حالا به‌تدریج دیگران هم یاد گرفتند و در این اندیشکده‌های آمریکا، اندیشکده‌های سیاسی و... ملاحظه می‌کنید که می‌گویند بله فلان افراد شیعه‌اند، فلان جاها شیعه‌اند فلان جاها سنّی‌اند. به آنها هم رسیده شیعه و سنی! نکنید، برادرانه باهم زندگی کنید»
برای بررسی بیشتر اهمیت اتحاد شیعه و سنی و نقش حج در این اتحاد با محمود ویسی، مدیر گروه فقه شافعی دانشگاه مذاهب اسلامی به گفت‌وگو نشستیم.
ایکناـ به نظر شما تعامل مردم شیعه و اهل سنت در کشور ما با توجه به اشتراکات و اختلافات چگونه باید باشد؟
معتقدم باید موازنه‌ای بین نقاط اختلافی و اشتراکی صورت گیرد و با این موازنه متوجه می‌شویم که حجم اشتراکات میان شیعه و اهل سنت آنچنان گسترده است که به طور طبیعی، اختلافات را به برخی از مسائل تاریخی و فقهی محدود می‌کند و به همین دلیل و با توجه به وضعیتی که امروزه جهان با آن مواجه است و احتمالاً در آینده نیز با آن مواجه خواهد بود و اینکه اهل کفر به این نتیجه رسیده‌اند که برای شکست اهل ایمان بایستی متحد شوند، بنابراین مسلمانان نیز باید با هم متحد شوند.
اتحاد شعار قرآن، دین و مکتب ماست و به نظرم اگر اهل هر دو مذهب، قدری واقع‌بینانه نگاه کنند می‌توانند اختلافات را تا حدود زیادی تقلیل دهند و حل و هضم کنند و اگر به هر دلیلی، موضوعی قابل حل و هضم نباشد به خوبی می‌توانیم آن را قابل تحمل کنیم.
ایکناـ چرا عده‌ای اصرار دارند بیشتر درباره اختلافات دو مذهب حرف بزنند و چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟
به نظرم پاسخ این سؤال بسیار واضح است چراکه پای منافع و مصالح دنیایی در میان است و این منافع، طمع چنین افرادی را برانگیخته و کار به جایی رسیده است که حتی تفکر و مبادی دینی هم کنار می‌روند و به قول کمونیست‌ها، هدف وسیله را برای آنها توجیه می‌کند. افرادی که اینچنین می‌اندیشند در حقیقت، مبانی دینی در درون آنها به خوبی جا نیفتاده و به همین دلیل برای رسیدن به اهداف، از انجام هیچ کاری ولو اینکه خلاف عقیده، باور و اخلاق باشد صرف‌نظر نمی‌کنند.
این همان سیاستی است که انگلیس طراحی کرده و این افراد هم از آن بهره‌برداری می‌کنند تا در دنیا به نوایی برسند غافل از اینکه این نوا، فانی و چند روزه است و نمی‌تواند آتش طمع را در آنها خاموش کند. در طول تاریخ هم اینگونه بوده و افرادی به دلیل منافعی که داشته‌اند در آتش اختلاف میان مذاهب اسلامی دمیده‌اند.
ایکناـ در کشور ما بسیاری از خانواده‌ها از دو مذهب با هم مراوده و ارتباط خوب و بدون مشکلی دارند اما برخی از بزرگان و علما این روابط را ندارند. برای حل این مشکل چه باید کرد؟
الان شهرهایی در ایران خودمان داریم که شهروندان چند مذهب با هم قاطی هستند و در کنار هم به خوبی زندگی کرده و کمترین میزان شکاف و تنازعی هم میان آنها وجود ندارد و حتی روابط فامیلی و ازدواج داشته و دارند. افرادی در این مناطق وجود دارند که پدرشان شیعه و مادرشان سنی است یا برعکس. این امری کاملا طبیعی در این مناطق از کشور است و افراد بسیار همدیگر را دوست دارند و در کنار هم زندگی می‌کنند چون معتقدند که موارد بزرگتری همانند اسلامیت و انسانیت وجود دارند که ما را به هم پیوند داده‌اند.
یک ضرب‌المثل عربی می‌گوید که اگر ما اختلافاتی را در حوزه مسائل فقهی، طلاق، نکاح، ارث، وقف، وصیت و بقیه ابواب فقهی داریم به هیچ وجه نمی‌تواند در روابط برادران ما اثرگذار باشند. به همین دلیل اگر ما مقداری دگرپذیری خودمان را افزایش دهیم و از بالا به پائین به این پدیده‌ها نگاه کنیم بسیاری از مشکلات از میان می‌روند.
ایکناـ سیره بزرگان شیعه و سنی درباره اختلافات مذاهب و فرقه‌ها چگونه بوده و چه برخوردی در این زمینه داشتند؟
اگر به پنجاه یا حداکثر صد سال پیش بازگردیم ملاحظه می‌کنیم علمای اهل سنت و شیعه روابط بسیار نزدیکی داشته‌اند و حتی بسیاری از علمای اهل سنت در قم تحصیل کرده‌اند. حتی در مناطق مختلف کردستان عراق و کردستان ایران و بخش بزرگی از قسمت عرب‌نشین عراق، علمای شیعه و سنی در حوزه‌های علمیه همدیگر به علم‌آموزی مشغول بوده‌اند. مرحوم آیت‌الله بروجردی جمله‌ای مشهور در زمینه تقویت پیوند میان شیعه و اهل سنت دارند و می‌فرمایند کسی می‌تواند فقه اهل بیت(ع) را به خوبی دریابد که فقه اهل سنت را خوب بلد باشد.
بسیاری دیگر از بزرگان و سفیران تقریب در عالم اسلام و مخصوصاً در ایران و مصر که دارالتقریب در آنجا شکل گرفته همواره بر مسئله وحدت تأکید داشته‌اند و همبستگی میان شیعه و اهل سنت در زمان مرحوم محمدتقی قمی، شیخ حسن البنا و سیدجمال اسدآبادی و بسیاری دیگر از بزرگان شروع شده و ادامه دارد. من بر این باورم اختلافات آنچنان نیست که بتوان آن را بزرگ کرد و بزرگ کردن هم در جهت منافع و مصالح اسلام و مسلمانان نیست.
ایکناـ به نظر شما مناسک حج چگونه می‌تواند در افزایش وحدت میان مسلمانان مؤثر واقع شود؟
باید مقاصد حج را بیشتر یاد بگیریم و اجرایی کنیم مخصوصاً کسانی که در سازمان حج و زیارت فعالیت دارند باید این مقاصد را به خوبی برای مردم تشریح کنند. بنده چندبار به حج مشرف شده‌ام و معتقدم این مقاصد به خوبی برای حاجیان ما تبیین نمی‌شود. لذا حجاج باید بیشتر دریابند که حج فقط یک مسافرت و زیارت نیست.
خدای متعال در قرآن کریم فرموده است در حج، در خلال عبادت بزرگی که صورت می‌گیرد منافع متعدد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... وجود دارد لذا تا چنین فرهنگی را در میان حجاج جا نیندازیم نمی‌توانیم بهره کافی و وافی را از آن ببریم. بنده تاکنون ندیده‌ام کتابی در باب مقاصد شریعت در زمینه حج نوشته شود بلکه صرفاً احکام حج را در قالب کلمات و مقالاتی دیده‌ایم اما کفایت نمی‌کند.
مطالب مرتبط
