جهاد تبیین از حلقه‌های مفقوده تربیت معنوی محسوب می‌شود

در شرایط کنونی جامعه ایرانی که دشمن در عرصه جنگ شناختی-ترکیبی به مقوله تغییر نسلی و آشنا نبودن دقیق و مؤثر نوجوانان و جوانان نسبت به رخدادهای گذشته کشور در رویارویی با اردوگاه آن‌ها به مثابه یک فرصت می‌اندیشد و با بهره‌گیری از ابزار رسانه هجمه سنگینی متوجه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های انقلاب و نظام ساخته است، جهاد تبیین در حوزه هشت‌سال دفاع مقدس جز ضروریات مهم و اصلی جامعه امروز بوده و این ضرورت مسئولیت سنگینی را فراروی دستگاه‌ها و نهادهای مختلف از جمله وزرات آموزش‌ و پرورش قرار داده است.

نقش انتقال فرهنگ، ارزش‌های شهید و شهادت و مجاهدت رزمندگان در دوران افتخارآمیز دفاع مقدس به نسل جدید در هویت‌بخشی این نسل بر هیچ‌کس پوشیده نیست با توجه به اهمیت جهاد تبیین و اشاعه آن به نوجوانان و جوانان ایکنای آذربایجان غربی در مورد نقش آموزش و پرورش در «جهاد تبیین» با جواد جنگی، مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان‌غربی گفت‌وگویی داشته است که در ادامه می‌خوانیم:

ایکنا_ جهاد تبیبن و ضرورت آن در حوزه آموزش و پرورش چیست ؟

مخاطب اصلی جهاد تبیین براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری، جوانان هستند زیرا این عزیزان از گذشته و پشت صحنه آن، دانش و آگاهی کافی ندارند و مقرر است این جوانان در آینده برای پاسداری از انقلاب و اسلام در میدان باشند «جهاد تبیین» یکی از عناصر اساسی تربیت معنوی و ارزشی دانش‌آموزان و دانشجویان ما است؛ امروزه کودکان و جوانان ما در معرض تهاجم خصمانه معنوی و ارزشی قرار دارند چرا که، دشمنان اسلام حقیقی، ایران مستقل و توانمند، و انقلاب اسلامی با استفاده از انواع رسانه‌، قابلیت‌های مختلف فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گوناگون، و تبلیغات فریبنده، پنهان کردن حقایق و آگاهی‌‌های راستین از سویی و ترویج آگاهی‌های کاذب از سوی دیگر، فضای فکری و فرهنگی کودکان و جوانان را به بازار مدل‌ها، ســبک‌ها و گرایش‌هایی مبدل ساخته‌اند که خود را نماینده معنا، ارزش، هدف و حقیقت غایی زندگی معرفی می‌کنند.

 گاهی کودکان و جوانان ما با خطر عدم تشخیص سره از ناسره در رابطه با ارزش‌ها، آرمان‌ها، اهداف و حقیقت مواجه شدند و علاوه بر این، وقوع جنگ‌ها و جنایاتی در منطقه و جهان نظیر؛ کودک‌کشی‌ها، شکنجه‌ها و کشــتن انسان‌های بی‌گناه از سوی داعش و متحدان آن‌ها، از بین بردن محیط زیست، تشویق و ترویج روحیه مصرف‌گرایی، بی‌تفاوتی نسبت به آلودگی‌ها، و... کودکان و جوانان را در سراسر جهان نسبت به معانی و ارزش‌های اصیل و حقیقت غایی زندگی دچار سردرگمی و گاه بی‌تفاوتی کرده است.

به همین خاطر پرداختن به جهاد تبیین جزو ضرورت‌ها است و این مهم از حلقه‌های مفقوده تربیت معنوی و از عناصر کلیدی هدایت کودکان و جوانان نسبت به جهت‌گیری صحیح معنوی و ارزشی و نجات از بحران هویت است.

به واسطه «جهاد تبیین» کودکان و جوانان نسبت به معانی، ارزش‌های اصیل، باورها و عقاید دینی، حقیقت غایی زندگی در چارچوب دین اسلام و آرمان‌های انقلاب اسلامی شناخت صحیحی را کسب می‌کنند و قادر به شناسایی و تشخیص انواع معانی فرهنگی، ارزش‌های اصیل و غیراصیل و حقایق در حال رقابت در فضای فکری و فرهنگی موجود شده، و به تدریج قدرت نقد و ارزیابی آن‌ها را به دست می‌آورند و بر همین اساس، ضروری است که مدارس و دانشگاه‌ها «جهاد تبیین» و توانمندســازی دانش‌آموزان و دانشجویان را به منظور مواجهه‌ای آگاهانه و خردمندانه نسبت به جهت‌گیری ارزشی و معنوی خود و هدایت آن‌ها به سوی حیاتی معقول و مومنانه، گرایش و عمل متناسب با آن در کانون توجه قرار دهند، در این صورت، بذرهای کاشته شده در گام نخست انقلاب اسلامی، در گام دوم به بار می‌نشیند، بدین سان، «جهاد تبیین» نقش اساسی در مقابل توطئه‌ها و جنگ نرم دشمنان خواهد بود.

مطابق با آنچه که در خصوص اهمیت و ضرورت «جهاد تبیین» و نقش آن در شکل گیری هویت ارزشی و معنوی متربیان اظهار شد، عرصه تعلیم و تربیت از عرصه‌های مهم و کم نظیر جهت ارائه این نوع سواد و توانمندسازی است.

ایکنا_ راهکارهای جهاد تبیین چیست؟

نقش و گام مهم در این امر را مقام معظم رهبری با بیانیه گام دوم برداشته و این بیانیه بهترین سند بالادستی محسوب می‌شود و در این خصوص آموزش و پرورش با بهره‌گیری از آن، با محور تولید محتوایی می‌تواند نقش مهمی داشته باشد که یکی از راه‌ها، تحلیل مفهوم و فهم ذات و ماهیت آن است، برای درک چیستی و ماهیت«جهاد تبیین» ابتدا باید مفهوم آن تحلیل و تدقیق شود، تا درک واضح و متمایزی از آن داشت.

تبیین به معنای بیان حقایق است که در مقابل ابهام، احتجاب و پرده افکنی است و از نظر سرعت، قدرت و دقت عملیاتی با مسیر قبلی متفاوت است، جهاد تبیین، حقیقتی ثابت و در دسترس و آماده نیست، بلکه باید به سوی تحقق آن حرکت کرد.

«جهاد تبیین» سعی و تلاش شدید برای رسیدن به نهایت و غایت چیزی بوده که یک وجه آن مربوط به ضرورت مبارزه با دشمن است که در قرآن کریم آیه ۷۵ سوره بقره می‌فرماید:« گروهی از آنان کلام خدا را شنیدند و به دلخواه خود تحریف می کنند، یا آنکه درکلام خود تعقل کرده و معنی آن را دریافته‌اند».

در چرایی «جهاد تبیین»، دشمن به دنبال تبدیل عملیات روانی به عملیات میدانی است که ابتدا با شایعات وتحریف حقایق ذهن‌ها را آماده پذیرش کرده و سپس میدانی می‌کند، مانند طرح «تقلب در انتخابات» و سپس هدایت آن‌ها به کف خیابان‌ها که تمام این سیاه نمایی‌ها، نفرت‌پراکنی، یاس‌آفرینی، تشویش‌ها و اعتماد زدایی‌هایی که صورت می گیرد را نباید تنها یک جنگ روانی برای یک سلسله پیام ها درذهن مخاطب دانست. بلکه این فرآیند های روانی درازای عملیاتی در فضای مجازی، تبلیغی و رسانه‌ای برای مقاصدشان محقق می‌شود.

در پاسخ به چگونگی و روش‌ها، به لحاظ ظرفیت منطقی و استدلال و حقانیت، ابتکار عمل را باید در دست گرفت و منابع و امکانات خود را برای رسیدن به اهداف به طور دقیق و هدفمند به کار گرفت و رویکردهای «جهاد تبیین» رویکرد ایجابی و کنشی، رویکرد واکنشی وپدافندی است.

در رویکرد ایجابی و کنشی، سعی در بسط، ترویج و نشر حقایق انقلاب و نظام اسلامی وجود دارد که با عقلانیت، منطق و سخن متین همراه با عواطف انسانی و با به کارگیری اخلاق، باید حقایق انقلاب و نظام اسلامی را منتشرکرد و رویکرد پدافندی و واکنشی؛ می‌کوشد به خنثی‌سازی حرکت دشمنان انقلاب و نظام اسلامی برای تحریف، کتمان یا انحراف حقایق و کم ارزش کردن آن‌ها نزد افکار عمومی بپردازد.

امام خامنه‌ای می‌فرمایند: «خیلی از حقایق است که باید تبیین بشود؛ درقبال این حرکت گمراه کننده‌ای که از صد طرف به سمت ملت ایران سرازیر است و تاثیرگذاری بر افکار عمومی، که یکی از اهداف بزرگ دشمنان ایران و اسلام وانقلاب اسلامی است» و یا «حرکت تبیین خنثی کننده این توطئه دشمن است و افکار صحیح و درست را منتشر کنید.»

ایکنا_ وظیفه دبیران و دانش آموزان و آموزش و پرورش در خصوص جهاد تبیین چیست؟

بیشترین برنامه‌های آموزش و پرورش چه به صورت رسانه‌ای و چه به شکل آموزشی و تربیتی، حول محور دانش‌آموزان است و مهترین نقش را در این خصوص معلمان ایفا می‌کنند چرا که معلمان افسران جنگ نرم و سربازان خط مقدم جبهه فرهنگی هستند و آموزش و پرورش باید در حوزه جهاد تببین پیشرو بوده و تلاش کند تا دانش‌آموزان امروز به عنوان آینده سازان فردای کشور را با اهداف، دستاوردها  و آرمان‌های انقلاب اسلامی آشنا کند.

امروز باید روحیه جهاد در مدارس حاکم باشد و باور کنیم که در جبهه جنگ نرمی هستیم که باورهای ما مورد حمله واقع شده و باید در راستای تبیین باورهای انقلاب از هیچ تلاشی مضایقه نکنیم و افتخارات و دستاوردهای انقلاب اسلامی را با رویکرد جهاد تبیین به دانش‌آموزان و جوانان انتقال دهیم و جایگاه جمهوری اسلامی را در منطقه و جهان تبیین کنیم که در این زمینه آموزش و پرورش وظیفه خطیری برعهده دارد.

وظیفه معلم در جامعه اسلامی، تاریخ‌سازی، تحول‌گرایی و تمدن‌سازی است و جهاد تبیین یعنی انتقال درست و صحیح تاریخ به فراگیران نظام آموزشی که باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که پیاده شدن اهداف حکومت اسلامی از دریچه تعلیم و تربیت عبور خواهد کرد و نسل جوان امروزی به تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی نیاز دارد، اما متاسفانه اطلاعات تاریخی و دینی خود را از فضای مجازی می‌گیرد، از این‌رو وظیفه معلمان در انتقال صحیح اطلاعات بسیار مهم است.

ایکنا_ آموزش و پرورش در این زمینه چه برنامه‌هایی خواهد داشت؟

اگر بتوانیم برنامه‌های آموزشی و پرورشی را بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش پیش ببریبم بهترین جهاد، جهاد تبیین است و محور دیگر، فعال کردن گروه‌های فرهنگی در آموزش و پرورش است که می‌توانند سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان را رشد دهند تا دشمن نتواند با سیاه‌نمایی، جای حق و باطل را عوض کند و دانش‌آموزان با دانش کافی وارد جنگ نرمی که دشمنان در حال اجرای آن هستند، شوند.

گفت‌وگو و تنظیم: الناز نقی‌زاده