ایمان چیست؟
گاهی افراد آنچه را که می‌بینند باور ندارند اما تلاش می‌کنند باور و یقین لازم را کسب کنند تا به اطمینان کامل در مورد آنچه دیده‌اند برسند. در دین اسلام، این باور و یقین را «ایمان» می‌گویند؛ چیزی که در قلب‌ها شکل می‌گیرد و فراتر از شناخت سطحی و ظاهری است.
به گزارش ایکنا، در مورد معنای لغوی ایمان نظرات مختلفی وجود دارد. از جمله در معنای آرامش و اطمینان قلب و نبود ترس، یا در معنای تایید و تصدیق کردن و یا اطمینان پیدا کردن به کار است. در اصطلاح دینی، ایمان همان تصدیق و اعتقاد قلبی به خدا، پیامبر و آنچه که پیامبر آورده، است. همانطور که در قرآن کریم مصادیق ایمان اینگونه برشمرده می‌شود: ایمان به خدا، ایمان به همه پیامبران، ایمان به آنچه از سوی خداوند بر پیامبران نازل شده است، ایمان به روز قیامت، ایمان به فرشتگان و ایمان به غیب.
برخی اسلام و ایمان را یکی دانسته‌اند و عده‌ای نیز آن دو را با یکدیگر متفاوت می‌دانند؛ هرچند مطابق آیه 14 سوره حجرات، اسلام و ایمان متفاوت از یکدیگر و ایمان درجه‌ای بالاتر از اسلام است: « قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ: اعرابيان گفتند ايمان آوردهايم بگو هنوز ايمان [حقيقى] نياوردهايد، بهتر است بگوييد اسلام آوردهايم چرا كه هنوز ايمان به [ژرفناى] دلهايتان راه نيافته است».
اسلام و ایمان، درجاتی دارند، همانطور که نخستین مرتبه اسلام، پذیرش ظاهر دستورات الهی و اولین مرتبه ایمان، اعتقاد قلبی و باور به توحید و نبوت و دستورات اسلام است. ایمان، قابلیت زیاد و کم شدن دارد همانگونه که در قرآن کریم می فرماید: «وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ: و چون سورهاى نازل گردد، بعضى از ايشان مىگويند اين سوره به ايمان كدام يك از شما افزود؟ اما كسانى كه ايمان آوردهاند، بر ايمانشان مىافزايد و به آن شادمانند» (توبه/ 124) و قلب‌های مؤمنان با آن به اطمینان و ثبات می‌رسد «الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ: [همان] كسانى كه ايمان آوردهاند و دلهايشان به ياد خدا آرام مىگيرد، بدانيد كه با ياد خداست كه دلها آرام مىگيرد» (رعد/ 28) در حالی که هیچ انسانی را با اجبار نمی‌توان به ایمان رساند: «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ: در كار دين اكراه روا نيست، چرا كه راه از بيراهه به روشنى آشكار شده است، پس هركس كه به طاغوت كفر ورزد، و به خداوند ايمان آورد، به راستى كه به دستاويز استوارى دست زده است كه گسستى ندارد و خداوند شنواى داناست» (بقره/ 256)
در این صورت همانگونه که افراد می‌توانند به مقام ایمان برسند، امکان خروج از دایره ایمان نیز وجود دارد: «إِنَّ الّذین آمنوا ثم کفروا ثم آمنوا ثم کفروا ثم ازدادوا کفراً: کسانی که ایمان آوردند، سپس کافر شدند و باز ایمان آوردند، سپس کافر شدند آنگاه به کفر خود افزودند» (نسا/ 137)
