رئیس جمهور ایران در مسجد جامع اموی؛ یک نماز و چند پیام

به گزارش ایکنا، نور علی در تحلیلی برای روزنامه اینترنتی رأی الیوم نوشت: اقدام سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، در بازدید از مسجد بزرگ اموی در دمشق و نمازگزاردن در محراب باستانی آن، اقدامی قابل توجه بود.

رئیس جمهور ایران علیرغم مشغله‌ها و برنامه کاری فشرده‌ سفر دو روزه‌اش به سوریه، در جریان این سفر، مایل به بازدید از این مسجد و نمازگزاردن در آن بود. چرا که این کار مفاهیم و پیام‌های عمیق و چندوجهی داشت.

نخست اینکه مسجد بزرگ اموی در دمشق یکی از نمادهایی بود که در آغاز جنگ علیه سوریه برای سرنگونی رژیم استفاده شد و نمی‌توان فراموش کرد که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در آن زمان وعده اقامه نماز در مسجد اموی پس از سرنگونی رژیم سوریه را داده بود. در آن زمان تقریباً تمام برآوردها حاکی از این بود که نظام سوریه ظرف چند هفته سقوط می‌کند.

در همان زمان ابومحمد جولانی، رهبر جبهه النصره، و عبدالله المحیسنی، از رهبران مذهبی جبهه النصره، قول داده بودند که وارد مسجد اموی دمشق شده و در آن نماز بخوانند.

از این رو، صحنه ایستادن رئیس جمهور ایران، متحد نزدیک سوریه و بشار اسد برای اقامه نماز در مسجد جامع اموی، به منزله اعلام پیروزی ائتلاف سوری _ ایرانی در این جنگ و بسته شدن پرونده تلاش‌ برای ساقط کردن دمشق بود.

دومین موضوع نمادین در بازدید رئیس جمهور ایران از مسجد اموی، به طرح مسائل فرقه‌ای و اختلاف بین شیعه و سنی مربوط می‌شود و اینکه ایران به دنبال تعامل با اهل سنت در سوریه و منطقه است.

به همین دلیل اقدام رئیس جمهور ایران در اقامه نماز در مسجد اموی و نشان دادن احترام ایران به مذهب سنی، پیامی کاملاً متفاوت دربرداشت و درنتیجه آن تبلیغات کلیشه‌ای ناکام گذاشته شده که براساس آن ادعا می‌شد مذهب شیعه، مذهبی مخالف و دشمن با مذهب اهل سنت است.

بدون شک بازدید رئیس جمهور ایران از مسجد اموی که پس از بازدید وی از منطقه سیده زینب و حرم حضرت زینب(س) انجام شد، بیانگر اصل تقریب مذاهب اسلامی و وحدت بین دو بال جهان اسلام «سنی و شیعه» بود. این حرکت رئیس جمهور ایران با استقبال مردمی در سوریه مواجه شد و چه بسا که پیامدهای آن فراتر از مرزهای سوریه به سراسر جهان اسلام نیز کشیده شود.

سومین مورد نمادین مربوط به نمازگزاردن رئیس جمهور ایران در مسجد اموی، موضوعی قومی و عربی است؛ مسجد اموی در دمشق نماد تمدن عربی است و دمشق و مسجد بزرگ آن مرکز درخشش امپراتوری عرب و تمدن ریشه‌دار عرب بوده است.

بنابراین، بازدید رئیس جمهور ایران از این بنای فرهنگی عربی به معنای پیام همگرایی تمدن‌های عربی و ایرانی است.

همچنین پیامی به همه کشورهای عربی است مبنی بر اینکه تمدن‌ها با هم  گفت‌وگو می‌کنند و مبارزه نمی‌کنند و اینکه ایران به تمدن عربی و نمادهای آن احترام می‌گذارد و می‌خواهد دستش را برای همکاری و همگرایی به سوی اعراب دراز کند.

این پیام چند بعدی در زمانی مطرح می‌شود که سوریه وارد مرحله جدیدی شده است و پس از طی کردن دوران بحران‌ها و رنج‌ها، دوباره درحال برخاستن است.

این درحالی است که در سطح منطقه نیز موضع‌گیری‌ها درحال تغییر است و کشورها در حساب‌ها و ملاحظاتی که دارند، درحال تجدیدنظر کردن هستند. امری که نتیجه آن آشکار شدن آثار پایان تنش‌ها و درگیری‌ها و کنارگذاشتن مسائل تحریک‌آمیز فرقه‌ای، تناقض‌های قومی و منازعات سیاسی و نظامی است.

بی‌تردید، درک ویژگی‌های مرحله جدید مستلزم توجه همگان به پیام‌ها و سیگنال‌های مهمی است که به ایجاد فضای سیاسی جدیدی منجر می‌شود که روابط منطقه‌ای را بر پایه‌ها و قواعد جدید شکل می‌دهد.

ترجمه: میترا فرهادی