Kur'an persfektifinden öfke kontrolü

Kur'an-ı Kerim'e göre, müminlerin en önemli özelliklerinden biri, öfkeyi dizginlemek, affetmek ve başkalarına iyilik yapmaktır.

Öfke, farklı durumlarda ortaya çıkan ve olumsuz sonuçları, özellikle şehir hayatında ve artan insan iletişiminde çok çeşitli kötü ahlaki özellikler yaratan insani duygulardandır. Küskünlük, çeşitli kavgalar, sosyal ilişkilerin bozulması, düşmanlığın yaygınlığı, hoşgörü ve insanın toleransı kalmadığında orta çıkan durumlar arasındadır.

İnsanın  toleransını artırarak öfkeyi bastırması ve öfke kontrol becerilerini geliştirmesi önerilir. Dini metinlerde de öfkeyi dizginlemek, müminlerin alâmetlerinden biri olarak zikredilmiştir.

Âl-i İmrân suresi 134. ayetinde şöyle buyurulmaktır: "Onlar (takvâ sahipleri) bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah işini güzel yapanları sever."

Bu ayette, öfke kontrolü başta olmak üzere Allah'tan mağfiret dileyen takva sahibi kişilerin, bazı özelliklerinden bahsedilmiştir. Bu ayetin müfessirlerinin dikkat çektiği ilginç bir nokta, salih insanların öfkelerini doğru şekilde kontrol edebilmesini sağlayan bir dizi davranışından söz edilmiştir. Önceki ayetlerde riba (tefecilik) kınandıktan sonra bu ayette sadaka, mağfiret ve yardımlaşma övülmektedir.

Ayetin başındaki "bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcayanlar" ifadesi, öfkeyi kontrol etmeye yönelik bir giriştir. Çünkü toplumda hayırsever insanlar başkalarının zayıflıklarını ve acizliklerini daha iyi anlar ve daha çabuk affederler.

Öfkenin kontrolü ile başlayan üçlü aşamalar takvalı insanların işareti olarak zikredilmiştir. ilk aşama öfkeyi bastırma, ikinci aşama bağışlama ve üçüncü aşama ihsan ve başkalarına yardım etmekle devam eder.

Nur Tefsiri'ne göre Al-i İmran Suresi 134. ayetinin mesajları şöyledir:

1- Takva infaktan ayrı değildir. 

2- İnfak zenginlik değil cömertlik ister: "bollukta da darlıkta da harcayanlar"

3- Bollukta mahrum kalanlara kayıtsız kalmamalıyız. Darlıkta da biz dardayız dememliyiz: "bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar"

4- Salih kimse, sezgilerinin esiri değil, onları kontrol edendir: "öfkesini yenenler."

5- Takva, hoşgörü ve bağışlayıcılıktan bağımsız değildir: "ve insanları bağışlayanlar."

6- Takva sahibi, münzevi şekilde yaşamaz, insanlarla iyi huyu ve ahlakı ile toplumsal ilişkilerde bulunur

7- İnsanların imanı onları affetmenin ön şartı değildir: "insanları bağışlayanlar"

8- Allah'ın rızasını kazanmak isteyen kimse, malını ve mülkünü terk etmeye hazır olmalı, öfkesini ve gazabını dizginlemelidir: "Allah, sadaka verenleri sever."

9- İnfak eden ve bağışlayan insanlar, ihsan ve salih amellerin örnekleridir: "Allah iyilik edenleri sever".