پژوهش درباره افزایش مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری در کارگروهی تازه تأسیس
گروه هنر: کارگروه ترویج و گسترش مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری عنوان تشکلی در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری است که مأمور به انجام اقدامات زیربنایی و پژوهشی در مورد آسیب‌شناسی مخاطبان نمایش‌های دینی و ارزشی و به تبع آن افزایش کمی مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) داوود فتحعلی‌بیگی، هنرمند پیشکسوت تئاتر چندی پیش در جریان تماشای نمایش «دونه کفترام نذریه» به کارگردانی کاوه مهدوی، پیشنهاداتی به مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری مبنی بر رونق نمایش‌های اجرا شده در تالارهای نمایشی حوزه هنری که عموماً در زمره نمایش‌های دینی و انقلابی تولید و اجرا می‌شوند و استقبال مخاطبان از آنها ارائه کرد که برخی از آنها از جمله اصلاح ساختار سالن‌های نمایشی و تفکیک آن از بافت اداری حوزه در پایگاه خبری حوزه هنری منعکس شد.
به این بهانه گفت‌و‌گویی با حامد هوشیاری؛ نماینده کارگروه ترویج و گسترش مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری در زمینه اقدامات صورت گرفته در این کارگروه و مطالعاتی که در زمینه آسیب‌شناسی مخاطبان تئاتر صورت گرفته است ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
- در مورد ایده ایجاد کارگروه ترویج و گسترش مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری و اینکه چه نیازی به آغاز به کار این تشکل احساس شد، توضیح بفرمایید؟
: حدود دو ماه پیش در پی جلساتی با امینی؛ مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و مذاکراتی که در این راستا شکل گرفت، موضوع مخاطب آثار نمایشی و جذب حداکثری آنها به تالارهای نمایشی حوزه هنری برای تماشای آثار مطرح شد که برای تحقق یافتن این فرآیند و بررسی علمی و مطالعاتی آن، مدیر مرکز هنرهای نمایشی جلساتی با محمد حمزه‌زاده؛ معاون هنری حوزه هنری و عبدالحمید قره‌داغی؛ مشاور امور اجرایی معاونت هنری حوزه هنری به عمل آورد که با اتفاق نظر به عمل آمده برای این ایجاد این تشکل، مسئولیت آن به اینجانب واگذار شد.
- چه چیزی موجب فعالیت این کارگروه شد، آیا با بحرانی در زمینه مخاطب نمایش‌های اجرا شده در تالارهای نمایشی حوزه هنری مواجه بودید؟
: به عنوان یک بحران جدی نه، اما این فرایند قطعاً با توجه به شرایط موجود پا گرفت و جریان پیدا کرد و مسئولان و مدیران به این نتیجه رسیدند که باید با یک برنامه‌ریزی منسجم با پشتوانه مطالعاتی در راستای تحقق اهداف این سرفصل که همانا ترویج و گسترش مخاطبان نمایش‌های حوزه هنری بود ورود کنند؛ مسلماً استفاده هر چه بیشتر از افراد تأثیرگذار که در جریان ترویج مخاطبان آثار نمایشی که در راستای اهداف عالیه انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند در این جریان به عنوان یک اصل مطرح است، ضمن آنکه مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری نیز با هدف کشف و پرورش استعدادهای جوان و هنرمند بر پایه سه اصل دانش، اخلاق و ایمان تأکید دارد که البته فعالیت و تصمیمات این کارگروه نیز عیناً منطبق با این سه اصل است و ما فعالیت‌های خود را همگام و همسو با اهداف مرکز هنرهای نمایشی و تصمیمات مدیریت این مرکز به پیش خواهیم برد.
- در این مدت که تصمیم به تشکیل این کارگروه گرفته شد چه اقداماتی به انجام رسیده است؟
: با ایجاد این تشکل از دو ماه پیش به تبع سلسله جلساتی که با امینی در حوزه هنری و دانشگاه تهران داشتم، موضوعاتی متنوع مطرح شد و ما به یک فرایند جامع در این زمینه رسیدیم، به این شکل نبوده است که مدیر مرکز هنرهای نمایشی به عنوان یک دستور و یا یک حکم از من چیزی را بخواهد که در این راستا به سرانجام برسانم و لذا نیاز به طی یک فرایند پژوهشی داشتیم که در قالب مطالعات محوری و میدانی به انجام رسید.
- یعنی در این فاصله به مشورت با کارشناسان تئاتر خارج از بدنه حوزه هنری در مورد این موضوع پرداختید؟
: من از ابتدای خرداد سال جاری که برای فعالیت در این کارگروه مأمور شده و حکم گرفتم، مطالعات کارشناسی را در مورد موضوعات مطرح شده آغاز کردم و در این راستا با کارشناسانی همچون حسین پارسایی، شهرام کرمی، حسین نوری‌نیا و مهرداد رایانی مخصوص وارد مشورت شدم تا از خلال رهنمودهای مطرح شده از جانب آنها با توجه به سوابق اجرایی‌شان، به مواد لازم برای تدوین یک دستورالعمل و شیوه‌نامه هدفمند به عنوان نقشه راه برسیم که البته آنچه که حسین نوری‌نیا ارائه کرد بسیار راهگشا بود و ما را به یک ساختار علمی بر پایه علوم روانشناسی، ارتباطات و جامعه‌شناسی رساند.
- موضوعات مطرح شده در مورد فعالیت این کارگروه و چشم‌انداز آن براساس ذهنیات شما و امینی در مواجهه با کارشناسان چقدر مورد تأیید آنها بود؟
: چون فرایند این کارگروه به تازگی شکل گرفته است لذا شیوه‌ای کارشناسی شده برای آن هنوز به وجود نیامده و آنچه که با دوستان کارشناس در میان گذاشته شد بیشتر بحث در مورد اینکه این کارگروه باید چه رویکردی را اتخاذ کند شکل گرفت که انصافاً هم نقطه‌نظرات آنها کارآمد بود و منجر به ارائه ضرورت‌ها و راه کارهایی برای دست یافتن به اهداف مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در راستای اهداف عالیه حوزه هنری انقلاب اسلامی شد.
- چقدر در روند مطالعات این کارگروه مصداقی عمل کردید، یعنی به تئاترهایی که در سابقه هنری حوزه هنری اجراهای موفقی داشتند رجوع کرده و آنها را به عنوان الگو مورد بررسی قرار دادید؟
: اتفاقاً امینی از من خواست که نمایش‌های در حال اجرا در سالن‌های نمایشی حوزه هنری در جریان روند پژوهشی این کارگروه را تماشا کنم و همچنین با رجوع به آثار گذشته ظرفیت‌های مطلوب برای اجرای موفق‌تر آثار نمایشی که قصد اجرا دارند بازشناسی کرده و آنها را به عنوان یک راهکار کارشناسی در اختیار گروه‌های اجرایی قرار دهیم. رسیدن به یک وحدت رویه در نوع فعالیت‌های کارگروه به نظر من نیازمند طی شدن یک پروسه چند ماهه است و نمی‌توان به شکلی شتابزده به مواردی سطحی و غیرکارشناسی بسنده کرد.
- در مورد راهکار پیشنهادی فتحعلی‌بیگی چه نظری دارید؟
: به شخصه خرسندم که یکی از پیشکسوتان تئاتر به موردی کلیدی در مورد وضعیت مخاطب‌محوری تئاترهای حوزه هنری اشاره کرده است، اتفاقاً این مسئله از جمله نقطه‌نظراتی است که من نیز آنها را به عنوان یک ایده در سر می‌پروراندم، یعنی ایجاد دربی مجزا برای ورودی تالارهای نمایشی حوزه هنری خارج از بافت اداری آن و حتی مواردی دیگر نیز برای طرح در این راستا در سر دارم از جمله ایجاد گیشه‌ای دائمی برای فروش و پیش‌فروش تئاترهای روی صحنه و همچنین تبلیغات متداول آن که البته باید فضایی برای طرح این ایده‌ها به این کارگروه داده شود. من حتی ایده‌های دیگر همچون تأسیس باشگاه مخاطبان و همچنین تدوین برنامه‌های دو ماهه آینده تالارهای نمایشی را نیز ارائه خواهم کرد تا به این وسیله مخاطبان تئاترهای حوزه هنری برنامه‌ریزی دقیقی برای حضور در تالارهای نمایشی برای تماشای نمایش مورد دلخواه خود داشته باشند.
