به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، محمدحسین مظفری، رایزن علمی و فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آتن در مقالهای تحقیقی با عنوان «تصویر اسلام در کتابهای درسی یونان» که آن را در اختیار ایکنا قرار داد، روند شناخت دانشآموزان اروپایی از اسلام و مسلمانان را با استناد به زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، فیلسوف ایرانی بررسی کرده است که در ذیل بخش اول آن ارائه میشود:
عبدالجواد فلاطوری؛ پیشگام معرفی اسلام در کتب درسی
در سال ١٩٥٤عبدالجواد فلاطوری، فیلسوف ایرانی به منظور مطالعه و تحقیق درباره فلسفه غرب در رشته فلسفه دانشگاه «ماینز» آلمان ثبتنام کرد و تا پایان سال ١٩٥٨ در این دانشگاه به تحصیل و تحقیق پرداخت. وی دوره دکترا را در دانشگاه «بن» ادامه داد و همزمان فراگیری زبان یونانی را برای فهم متون فلسفی یونانی آغاز کرد.
همانطور که تبحّر در زبان عربی برای فهم فلسفه شرقی اسلامی ضروری است، فراگیری زبان یونانی برای فلاطوری راهگشای بازخوانی منابع فلسفی یونان بود و از این طریق به تناقضاتی پی برد که فهم فلسفه یونان را از نظر محققان شرقی تغییر میداد.
پروفسور فلاطوری در سال ١٩٧٣ رساله دکترای خود را درباره تأثیرات متقابل اندیشه یونان و فلسفه اسلامی تدوین کرد.
در دوران اقامت در آلمان طرحی را درباره جایگاه اسلام در کتابهای درسی کشورهای اروپایی با حمایت اتحادیه اروپا اجرا کرد. هدف این طرح در واقع تلاش برای جلوگیری از ارائه تصویری یکسونگرانه به دانشآموزان اروپایی بود.
طی سالهای اقامت در اروپا با عضویت در بنیادهای فرهنگی و دینی برای معرفی اسلام در غرب و همگرایی ادیان الهی تلاش و در سال ١٩٧٨ آکادمی علمی اسلامی «کلن» را تأسیس کرد.
تأسیس این آکادمی، فصل جدیدی را در زندگی علمی فلاطوری گشود. این آکادمی تا سال ١٩٩٤ در کلن فعالیت داشت و یکی از اهداف آن شناساندن اسلام راستین به جوامع غربی بود. او در مطالعات خود متوجّه شد یکی از عوامل سوء برداشت غربیان درباره، چگونگی معرفی اسلام در کتب درسی آلمان در دوران دبیرستان است.
در این کتب، تاریخ اسلام و شخص پیامبر(ص) به گونهای تعریف شدهاست که ذهن دانشآموزان را به یک پیشداوری غلط سوق میدهد. این موضوع در جلسات آکادمی مطرح و تصمیم گرفته شد که با هماهنگی وزارت علوم آلمان طرحی ارائه و نسبت به اصلاح مطالب در کتابهای درسی اقدام کنند. اجرای این طرح چندین سال به طول انجامید و فلاطوری موفق شد در بعضی از استانهای آلمان تغییراتی در کتابهای درسی به وجود آورد.
خود او در این خصوص گفته است: «آکادمی اسلامی کلن در طول سالهای فعالیت خود با اصلاح کتب درسی در مدارس آلمان و سپس در سراسر اروپا به هدف اصلی خود یعنی رسوخ و نفوذ در فرهنگ بدبینی نسبت به اسلام نائل آمده و با ایجاد شبکهای در سراسر اروپا با بیش از ١٧٠ همکار از میان دانشمندان این بلاد، زمینه تازهای را برای شناخت اسلام فراهم آورد».
پروفسور« تروروشکا» که از همکاران وی در امر تدوین اسلام در کتابهای درسی مدارس آلمان بود، می گوید: «من ١٥ سال تمام با همکار پیشین خود در کلن کار مشترک داشتم. هنوز نخستین دیدارم با او، این دانشمند برجسته علوم اسلامی را در آکادمی تازهتأسیس علوم اسلامی در شهر کلن به خاطر دارم. من او را از روی آثارش میشناختم و از اینکه با او دیداری دارم، خشنود بودم. ما به گفتوگوی پرباری نشستیم که سرانجام آن تصوّر مبهمی از طرحی تحقیقاتی درباره چهره اسلام در کتابهای درسی آلمان بود. این تصوّر به زودی به تحّقق پیوست. نتیجة به دستآمده پس از همایش و سفرهای بسیار با کوشش بیش از ١٥ سال و شرکت تقریبًا ٤٠ تن از پژوهشگران و معّلمان این رشته، در خور توجّه بود. مقصود من سلسله کتابهای اسلام در کتابهای درسی آلمان است که در مؤسسه «گئورگ اکرت» برای پژوهش بینالمللی درباره کتابهای درسی توسط عبدالجواد فلاطوری تدوین و منتشر شد».
تسلط فلاطوری بر زبان یونانی و ارتباط وی با استادان دانشگاه و مراکز علمی یونان سبب شد تا طرح خود را به یونان تعمیم دهد و یونان دومین کشور اروپایی باشد که طرح تحقیقی اسلام در کتابهای درسی را اجرا میکند. زیرا، یونان به علت دوران طولانی حاکمیت امپراتوری عثمانی، در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی وضعیتی متفاوت داشت. برای بسیاری از مردم یونان تفکیک دین اسلام از حاکمیت عثمانی دشوار بود و عملا در منابع آموزشی نیز این یکسانانگاری صورت گرفته بود. از این رو، فلاطوری تصمیم گرفت پس از آلمان طرح خود را در یونان دنبال کند.
تشکیل کمیته در یونان برای گنجاندن اسلام در کتب درسی
وی در یونان کمیتهای با حضور اساتید دانشکدههای الهیات «دانشگاه آتن» و «ارسطوی تسالونیک» تشکیل داد. این گروه با مطالعه کتب دینی، جغرافی و تاریخ و ادبیات دوران دبستان، راهنمایی و دبیرستان، نتایج مطالعات خود را در همایشی ارائه کردند. مجموعه مقالات این همایش علمی در سال 1996 میلادی توسط دانشگاه ارسطو به زبان یونانی انتشار یافت.
فلاطوری تا پایان زندگی پربار خود موضوع تصویر اسلام در کتابهای درسی کشورهای اروپایی را با جدیت دنبال کرد و برای جلب مشارکت الازهر به مصر عزیمت کرد و ابتکار وی با استقبال الازهر مواجه شد. با درگذشت فلاطوری ابتکار عمل به دست الازهر افتاد و کنفرانس بینالمللی «تصویر فرهنگ عربی و اسلامی در کتابهای درس تاریخ» از 12 تا 14 دسامبر 2004 در قاهره برگزار شد. این کنفرانس با مشارکت یونسکو، اتحادیه عرب، برنامة اروپایی، آیسیسکو و دیگر سازمانهای ملی و بینالمللی برگزار شد.
با آغاز اجرای «طرح جامع برای مطالعات میان فرهنگی و میان رشتهای» و ضرورت توجه به اقتضائات جوامع چندفرهنگی و نیز اهمیت پرداختن به ابعاد فراملی و فرانژادی دین مسیحی، به تدریج تغییرات و اصلاحاتی در کتابهای درسی یونان به ظهور رسید.برای مثال، در مجموعه متون ادبی کتابهای سال سوم و چهارم دبستان تحت عنوان «مدرسه جهانی» به تنوع مذهبی اشاره شده و با عنوان «نورالدین در کلیسا» به دوستی دو دانشآموز پرداخته است.
در کتاب ادبیات سال ششم متونی در معرفی هندوئیسم، یهودیت، بودیسم، مسیحیت، اسلام و سیکیسم(فرقه انشعابی هندوئیسم) همراه با تصاویری از آنها ارائه شده است.همچنین، در فعالیتهای کلاسی در تهیه روزنامه دیواری با عنوان «ادیان جهان» بر ویژگی تنوع دینی در جوامع مدرن تأکید میشود.
در کتاب تعلیمات دینی سال ششم دبستان (سال 2006 میلادی) دیگر فرقههای مسیحی و ادیان بزرگ جهان از جمله یهودیت و اسلام به اجمال معرفی شده است.
ادامه دارد..