معیار اصلی هر معاهده مسلمانان با کفار، قاعده «نفی سبیل» است

راعی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) از اصفهان، اظهارکرد: از منظر حقوق بین الملل و فقه اسلامی یک قاعده کلی که در خصوص مسائل بین‌المللی و مذاکرات مربوط به آن باید مورد توجه قرار داد، این است که  می‌توان با همه کشورها روابط صلح آمیز داشت، مگر کشورهایی که اعلام جنگ کنند و علیه نظام اسلامی مواضع خصمانه و نظامی داشته باشند که در این شرایط طبیعتا بحث دفاع مشروع مطرح می‌شود.
وی افزود: براساس این اصل، تلاش های جمهوری اسلامی به سمت و رویکردی معطوف است که هر آنچه به تحکیم صلح کمک می‌کند، تقویت شود و هر چیزی که صلح بین‌الملل و روابط صلح‌آمیز کشور را به مخاطره بیندازد،کاهش یابد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه براساس حقوق بین‌الملل اسلامی، معیار اصلی در هر معاهده و پیمانی برگرفته از بخش آخر آیه 141 سوره مبارکه نسا (ولن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا) است، بیان کرد: این آیه به نفی سلطه تاکید دارد، یعنی معاهده نباید موجب سلطه  غیر مسلمان برمسلمانان  شود.
وی با بیان اینکه در امضاء یک معاهده آن چه که باید مورد توجه قرار گیرد، ایجاد آرامش برای مسلمانان است ، به صلح حدیبیه به عنوان یک مثال تاریخی اشاره کرد و گفت: در این صلح  با وجود در نظر گرفته شدن خیر، صلاح و حفظ جان مسلمانان و در حالی که صلح خوبی بود و در آن مصلحت جامعه اسلامی در نظر گرفته شده بود، باز پیامبر (ص ) به عنوان رهبر جامعه اسلامی  با  اعتراضات شدیدی از جانب مسلمانان روبه رو بود.
وی افزود: این مثال تاریخی و تمثیل آن به توافق هسته ای، به این دلیل  است که در واقع صلح حدیبیه یک آتش بس 10ساله بود و همیشه این شبهه برای جامعه اسلامی وجود داشت که در این فرصت طرف مقابل خودش را تقویت خواهد کرد و حتی احتمال اینکه یک ائتلاف نظامی علیه حکومت اسلامی در آن زمان شکل گیرد وجود داشت؛ اعتراضات مسلمانان  نیز به دلیل ترس از تقویت طرف مقابل بود .
استاد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان ادامه داد: نکته مهم و قابل توجه دیگر در این مثال تاریخی این است که در آن زمان، پیامبر اکرم (ص) به عنوان رهبر حکومت اسلامی با وجود مخالفت ها و بعضا اعتراضاتی که از سوی مردم  مبنی بر اینکه امکان ایجاد یک ائتلاف نظامی از سوی اطراف مقابل علیه پیامبر(ص) و یا  احتمال حمله به شهر مدینه وجود دارد، ولی با یک افق دید  بلند و با  در نظر گرفتن مسائل حکومت اسلامی،  دید متفاوتی نسبت  به این موضوع داشتند .
وی همچنین به نامه حضرت علی (ع ) به مالک اشتر به عنوان یک نمونه تاریخی دیگر اشاره کرد و گفت : در این نامه  امام علی (ع) به مالک اشتر توصیه کرده اند که دعوت را بپذیر، اما مواظب نیرنگ و فریب ها نیز باشید تا طرف مقابل از اعتمادتان سوء استفاده نکند.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد:  برداشتی که می توان از این دو نمونه تاریخی داشت این است که در انعقاد هر معاهده و پیمانی باید مراقب فریب وسوء استفاده های احتمالی طرف یا  اطراف مقابل نیز باشیم و  این  را در نظر داشته باشیم که  طرف مقابل از  اعتماد ما سواستفاده نکند.
وی با بیان اینکه اصل توافق و برقراری صلح یک اصل پذیرفته شده است، ادامه داد: نکته مهمی که در خصوص توافق هسته ای می تواند در آینده دغدغه ساز شود، اصل توافق نیست؛ بلکه کیفیت اجرای توافق و چگونگی وضع جامعه اسلامی بعد از توافق  است .
راعی با بیان اینکه برای ارزیابی یک توافق خوب، ابتدا باید دید که طرف های معاهده برای چه هدف هایی پای میز مذاکره رفته اند و آیا  اینکه هدف گذاری آن ها درست تعریف و تبیین شده است، بیان کرد: یکی از هدف های عمده ایران در این مذاکرات، برداشتن  تحریم های ظالمانه بود، هدف طرف های این  معاهده نیز بنا به ادعای خودشان، نگرانی از توان هسته ای صلح آمیز ایران  بود .
وی افزود: اگر ایران موفق شود با استفاده از این توافق، همه تحریم های دوجانبه و چند جانبه شورای امنیت را بردارد مطمئنا به هدف از قبل تعیین شده خود خواهد رسید که در این صورت این توافق از جانب ایران، یک توافق نامه خوب خواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان بیان کرد: در مذاکره های بین المللی و انعقاد توافق نامه های خوب، نمی شود  تمام و یا حداکثر امتیازات را گرفت؛ زیرا تجربه تمام توافق نامه های بین المللی مثل توافق نامه پاریس و یا توافق نامه بعد از جنگ جهانی اول میان آلمان و فاتحان جنگ، این واقعیت را نشان می دهد که تقریبا به همان اندازه که طرف معاهده امتیاز گرفته به همان اندازه هم امتیاز داده است .
وی در پاسخ به این سئوال که براساس این توافق، آیا کفه ترازوی به سمت چیزهای است که بدست آورده ایم  و یا  آن چه از دست داده ایم؟ گفت: پاسخ این سوال فنی و پیچیده  است  و به راحتی نمی توان به آن پاسخ  داد، ولی در یک چشم انداز دور می توان آن را در دو محور مورد توجه قرار داد که ابتدا  اگر توافق انجام نمی گرفت و این شرایط همچنان ادامه می یافت چه لطمه ای به جایگاه جمهوری اسلامی در نزد افکار عمومی و رضایت مندی عمومی وارد می شد .
وی  با بیان اینکه به عنوان محور دوم باید به این مهم  توجه داشت که در صورت ادامه یافتن این وضع ، مشکلات داخلی تا چه اندازه فرصت و شرایط را  برای هجمه هایی در قالب جنگ های نیابتی فراهم می کرد، گفت: طبیعتا به دنبال آن شرایط ممکن است، جمهوری اسلامی ایران نه تنها از درون بلکه از بیرون با تحریم های جدی مواجه و متعاقب آن شرایط مجبور شود،  هزینه های زیادتری را تقبل کند .
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: در صورت عدم این توافق، ایران به خاطر اینکه نشان دهد،  تحریم ها کارآمدی زیادی نداشته است، باید به فعالیت هایش ادامه می داد، اما با توجه به بالابودن هزینه های مربوط به انرژی هسته ای و تحریم های اقتصادی، فروش آن فرآورده ها امکان پذیر نبود و توان هسته ای در سایه این تحریم ها نمی توانست برای کشور درآمدزایی داشته باشد .  
راعی با اشاره به 12 سال فرآیند مذاکره ایران در خصوص مسئله هسته ای، گفت: اکثریت در کشور به این موضوع اتفاق نظر دارند که این مسئله باید حل و نباید به یک دغدغه ای  ماندگار با  ابعاد داخلی و بین المللی آزار دهنده بدل شود؛ برهمین اساس شورای عالی امنیت ملی  و نمایندگان مجلس  شورای اسلامی باید  با  تبعیت از مقام معظم رهبری و ضمن در نظر گرفتن منافع ملی و عزت اسلامی، در داخل به این توافق برسند که این پیمان هسته ای با  اصلاحات کلی و یا با اصلاحات جزیی عملی شود.
وی بیان کرد: بعید به نظر می رسد که سران و مسئولان ارشد کشور به این جمع بندی برسند که در اصل توافق نامه مربوط به مذاکرات هسته ای تغییری لحاظ کنند، زیرا تغییر عمده در آن، به معنای لطمه زدن به توافق نامه ای می باشد که سال ها  درباره آن گفت و گو و مذاکره شده است .