چرا وقتی به تبعات دروغ واقفیم باز هم راست نمی‌گوییم؟/ موارد وجوب دروغ مصلحت‌آمیز
گروه اندیشه: مؤلف کتاب «دروغ، آفت فرد و جامعه» گفت: متاًسفانه با اینکه نسبت به تبعات دروغ واقفیم باز هم دروغ می‌گوییم یکی به این دلیل که سخن راست گفتن منافع ما را به خطر می‌اندازد، راست گفتن هزینه گزافی دارد که هر کسی مرد دادن این هزینه نیست.
به گزارش خبرگزای بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، محتشم مؤمنی، پیشکسوت قرآنی استان و مؤلف کتاب «دروغ آفت فرد و جامعه» در نشست تخصصی «دروغگویی و عوامل آن» که در دفتر این خبرگزاری برگزار شد، با اشاره به کراهت دروغ و عاقبت دروغگویان در قرآن و جامعه اسلامی درباره دروغ‌های مصلحت‌آمیز اظهار کرد: یکی از بحث برانگیزترین و درعین حال خطرناکترین موضوعاتی که به هنگام بحث پیرامون دروغ مطرح می‌شود و از لغزش‌های بسیارهولناک در ابتلا به درغگویی است همان موضوع دروغ مصلحت‌آمیز است، یعنی دروغی که فلسفه خود را از دست داده و فلسفه راستگویی پیدا کرده است.
موارد وجوب دروغ مصلحت‌آمیز
وی بیان کرد: گفتن دروغ مصلحت‌آمیز جایز است اما در جایی که با گفتن آن جلوی بروز فتنه و هدررفت سرمایه‌های گزاف گرفته شود یا از قتل و برباد رفتن آبروی فردی جلوگیری شود در این صورت نه تنها جایز بلکه واجب است؛ به همین خاطر است که در اکثر نقل قول‌ها به خصوص در فقه ما و کلام سعدی بزرگوار نیز آمده است که دروغ مصلح آمیز به از راست فتنه‌انگیز است.
مؤمنی ادامه داد: منتهی این نباید بهانه‌ای برای این مهم باشد که از دروغ مصلحت آمیز به جای دروغ منفعت‌آمیز بهره‌گیری کنیم و هرجا که منافعمان به خطر افتاد به دنبال گفتن دروغ مصلحت‌آمیز باشیم، بین دروغ مصلحت‌آمیز و منفعت‌آمیز تفاوت بسیاری وجود دارد که همگان باید آن را بپذیرند.
مبارزه با دروغگویی نیاز فوری جامعه امروزی است
مؤلف کتاب دروغ، آفت فرد و جامعه با بیان اینکه متاًسفانه دروغ در جامعه امروز ما نهادینه شده و فوری‌ترین نیاز جامعه ما برخورد با معضل دروغ است افزود: گاهی عده‌ای از مردم گرفتار دروغ‌های اشاره‌ای هستند در حالی که خودشان نمی‌دانند و برخی انسان‌ها نیز برای پیشبرد مقاصد خود و رسیدن به اهداف باطل خویش دروغ می‌گویند.
دروغ مانع آرامش و ترقی جامعه می‌شود
مؤمنی با اشاره به اینکه دروغ سرمایه اطمینان و اعتماد فردی و اجتماعی انسان را به خطر می‌اندازد تصریح کرد: زمانی زندگی در یک جامعه گوارست که انسان‌ها نسبت به یکدیگر اعتماد و اطمینان داشته باشند و درواقع مهمترین مولفه هر جامعه سالم وجود امنیت و اعتماد در بین مردم آن جامعه است، حال اگر دروغگویی در جامعه‌ای نهادینه شود اعتمادها از بین خواهد رفت و اعتبار انسان‌ها خدشه‌دار می‌شود و جامعه را از پیشرفت باز می‌دارد و این یعنی به خطر افتادن امنیت در آن جامعه و جامعه‌ای که امنیت نداشته باشد زندگی در آن گوارا نیست و ارزشی ندارد هرچند از نظر سرانه اقتصادی قوی باشد؛ چرا که پیشرفت و ترقی جامعه در سایه آرامش بوجود می‌آید.
پیشکسوت قرآنی استان مرکزی خاطر نشان کرد: متاًسفانه حس اعتماد و اطمینان خاطر در جامعه امروزی ما از بین رفته به دلیل اینکه دروغ در آن نهادینه شده و روز به روز نیز در حال گسترش و فراگیری است.
وی در ادامه در تشریح آثار و تبعات دروغگویی ادامه داد: آنچه مسلم است هر یک از اعمال، رفتار و گفتاری که از آدمی سر می‌زند در زندگی فردی و اجتماعی او آثاری بر جای می‌گذارد که این آثار سعادت یا شقاوت دنیوی و اخروی او را به دنبال خواهد داشت.
دروغگویی رسوایی در محضر خداست
مؤمنی با بیان اینکه یکی از آثار و تبعات حاصل از دروغ رسوائی انسان در محضر خداست گفت: یکی دیگر از مهمترین آثار این است که دروغ ایمان را ویران و نابود خواهد کرد و هیچ خطری بالاتر از این نیست که ایمان انسان ویران شود؛ چرا که مهمترین سرمایه آدمی برای نجات از خشم و غضب الهی و رسیدن به رستگاری در روز جزا ایمان است.
مؤلف کتاب دروغ آفت فرد و جامعه اظهار کرد: روسیاهی، کفر، محرومیت از خیرات و برکات، نابودی سرمایه اطمینان فردی و اجتماعی، بی‌اعتباری در نزد مردم، بروز امراض روانی، تنهایی، هلاکت، کاهش رزق و روزی و.. از دیگر آثار و تبعات دروغ و دروغگویی است.
مؤمنی، ادامه داد: عاقبت دروغ تنهایی است و معضل دروغ امراض روانی بسیاری برای فرد به همراه دارد و انسان را از نظر روانی بیمار می‌کند؛ چرا که فرد دروغ‌گو مادام درگیر این مهم است که دروغش فاش نشود و به همین منظور برای سرپوش گذاشتن بر روی دروغ خود مجبور به گفتن دروغ‌های دیگری می‌شود و به قول معروف دروغ پشت دروغ می‌گوید.
راستگویی هزینه گزافی دارد که از عهده هر کسی بر نمی‌آید
پیشکسوت قرآنی استان مرکزی در پایان گفت: متأسفانه ما انسان‌ها با اینکه نسبت به تبعات دروغ واقف هستند ولی باز هم مبادرت به دروغ گفتن می‌کنیم یکی به این دلیل که سخن راست گفتن منافع ما را به خطر می‌اندازد و دوم اینکه در جامعه‌ای که همه دروغ می‌گویند اگر ما به تنهایی بخواهیم راست بگوییم کارمان پیش نمی‌رود بنابراین ما نیز مجبور به دروغ گفتن می‌شویم که این کار بسیار غلطی است مگر اینکه انسان برای راست گفتن خود هزینه گزافی متحمل شود و هر کسی مرد دادن این هزینه گزاف نیست.
