بیت‌القرآن؛ نامی برازنده برای خانواده شحات + عکس

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شناخت هرچه بیشتر از قاریان متقدم و برجسته جهان اسلام، کمک شایانی خواهد کرد به جوانان و نوجوانانی که در مسیر حفظ این هنر زیبا قدم گذاشته‌اند در همین زمینه در نخستین گام به بررسی شخصیت و تلاوت سبک زیبای استاد شحات انور می‌پردازیم در این زمینه یکی از قاریان شهر اصفهان، سیدامین میرزایی در مورد بررسی آثار و زندگی استاد شحات محمد انور چنین بیان کرد: شیخ شحات محمد انور از قاریان مشهور و معاصر مصر است که در سال 1950 میلادی در روستای کفروزیر از شهر میت غمر در استان دقهلیه مصر به دنیا آمد.

وی افزود: شیخ شحات در همان سنین کودکی به واسطه کمکی که از افراد خانواده خود دریافت کرد، موفق به حفظ قرآن شد و در 10 سالگی نیز به مکتب‌خانه فرستاده شد که به یادگیری تجوید بپردازد که در آنجا از راهنمایی‌های شیخ علی الفرارجه استفاده زیادی کرد. در همین ایام بود که استعداد صوتی وی در تلات قرآن برای استاد احراز شد و استاد نیز به همین واسطه اهتمام بیشتری نسبت به پرورش قرآنی شحات انجام داد.

وی بیان کرد: شحات انور در دوره بین 12 تا 15 سالگی به دلیل علاقه‌ای که به تلاوت قرآن پیدا کرده بود، در جلسات ترحیم که در روستای خود و یا روستاهای اطراف برگزار می‌شد و قاریان بزرگ در آن مراسم دعوت می‌شدند و به تلاوت می‌پرداختند شرکت می‌کرد و از جمله قاریانی که در منطقه محل سکونت وی به تلاوت می‌پرداختند می‌توانیم به جوده ابوسعود، سعید عبدالصمد و شیخ شبیب و ... اشاره کرد که این‌ها قاریانی بودند که در آن منطقه تلاوت می‌کردند.

تأثیر از سعید زناتی

میرزایی اظهار کرد:‌ شحات انور در بین این قاریان، بیشتر از همه از سعید زناتی تأثیر گرفت و در جلسات تلاوت ایشان شرکت می‌کرد و به شیوه شنیداری الحان و نغمات را به حافظه می‌سپرد و در مسیر بازگشت به منزل برای خود بازخوانی می‌کرد و بعد نیز در تلاوت خود در جلسات مختلف آن‌ها را اجرا می‌کرد.

وی بیان کرد: زمانی که استاد در سن حدود 15 سالگی بود، تقریباً در تمام روستاهای منطقه وجه بحری مصر یعنی شمال مصر به تلاوت قرآن پرداخته بود و به این‌ صورت اعتماد به‌ نفس و شخصیت فراوانی را به‌دست آورده بود که این اعتماد به‌ نفس باعث شده بود که در مراحل بعد بتواند با قوت بیشتری در عرصه تلاوت قرآن ظاهر شود.

میرزایی ادامه داد: جالب است که استاد در این مجالس با لباس ساده و عادی که عبارت بود از یک جلباب سفید و کلاه عرق‌چین مانند سفید به تلاوت قرآن می‌پرداخت که در یکی از جلساتی که مربوط به ترحیم یکی از بستگان شیخ محمد احمد شبیب بود، وقتی ایشان تلاوت کرد و مردم خیلی شگفت‌زده شدند، یکی از بزرگان در همان جلسه لباسی را برای شحات انور تهیه کرد و به ایشان داد که به همین واسطه ایشان را تبدیل به شیخ کوچک کردند و عموماً هم در آن زمان ایشان را با همین لقب می‌شناختند.

وی افزود: شحات انور در حدود بیست سالگی شهرت خوبی در مناطق اطراف محل سکونت خود پیدا کرد و آوازه‌اش در اطراف پیچید و سیل دعوت‌ها از برخی استان‌های مصر به وی رسید. منطقه محل سکونت شحات به لحاظ جو تلاوت، تحت سیطره دو قاری معروف حمدی زامل و شکرل برعی بود اما شحات به واسطه موهبت سحرانگیزی که در تلاوتش موج می‌زد، جایگاه قابل تقدیری در بین قاریان دیگر باز کرد و به شهرت رسید از همه مهتر اینکه تلاوت‌های وی بعد از 1970 میلادی توسط اشخاص ضبط می‌شد و همین موضوع باعث انتشار صدای استاد و آشنایی مردم با صدای وی می‌شد.

این قاری قرآن کریم بیان کرد:‌ بین سال‌های 1970 تا 1979 میلادی شحات در استان‌های شمالی مصر شهرت عجیبی پیدا کرد و این قضیه باعث شد که به این مناطق دعوت شده و به تلاوت بپردازد. در همان دهه 70 میلادی یکی از اشخاص متنفذ شهر میت غمر از شحات انور دعوت کرد برای تلاوت در یک مراسم دینی حاضر شود که از قضا در آن جلسه، اولین رئیس رادیو قرآن مصر نیز حضور داشت و با شنیدن تلاوت شحات پیشنهاد کرد که خود را به رادیو معرفی کند و بعد از موافقت لازم در رادیو تلاوت کند.

وی افزود: شحات از این قضیه استقبال کرد و درخواست خود را به رادیو فرستاد و مسئولان نیز وقتی تعیین کردند که وی در برابر داوران رادیو قرار بگیرد و در مورد مسائل قرآنی امتحان دهد. این کار انجام شد منتهی اعضای داوری گروهی راهنمایی‌هایی به وی دادند و سفارش کردند که در زمینه نغمات به کسب تجربه عملی بپردازد.

میرزایی ادامه داد: شحات مدتی را صرف این قضیه کرد و دو سال بعد دوباره در برابر داوران قرار گرفت و با کفایت لازم از این آزمون سربلند بیرون آمد و به‌عنوان قاری رادیو از سال 1979 شناخته شد و به این صورت تلاوت‌های کوتاه رادیویی از ایشان به همراه اذان ضبط شد تا در خلال برنامه‌های مختلف پخش شود.

وی بیان کرد: در حدود یک ماه از این امر گذشته بود که روزی یکی از مسئولان پخش رادیو با وی تماس گرفت که قاری که قرار بود فردا صبح در مراسم پخش زنده تلاوت قرآن که از یکی از مساجد قاهره پخش می‌شد به دلایلی نمی‌تواند حاضر شود و شما باید به جای وی تلاوت کنید. شحات نیز این درخواست را قبول کرد و با اینکه تجربه‌ای برای تلاوت در پخش زنده رادیویی نداشت، در این برنامه شرکت کرد که این باعث شد شهرت وی به‌عنوان قاری رادیویی افزایش پیدا کند.

این قاری قرآن کریم تصریح کرد: اوج درخشش شحات انور به‌عنوان یک قاری محبوب رادیویی و ملی بین سال‌های 1980 تا 84 میلادی است. در این دوره صدای شحات انور از برنامه زنده قرآن‌الفجر به کرات پخش شد، مراسمی که سال‌های متمادی از مساجد مختلف مصر پخش می‌شود و در آن قاریان مهم به اجرای برنامه می‌پردازند.

وی گفت: یکی از دلایل درخشش شحات در این دوره این بود که مردم به شنیدن برنامه قرآن‌الفجر به‌ویژه در ماه مبارک رمضان خیلی علاقه داشتند و ماه رمضان این سال‌ها نیز مصادف با ایام تابستان شده بود و مردم نیز عادت داشتند در این شب‌ها بعضاً تا صبح بیدار باشند و به مراسم عبادی بپردازند بنابر این برنامه قرآن‌الفجر را گوش می‌دادند و تلاوت‌های شحات در این دوران زیاد بود. مردم با تلاوت وی انس عجیبی گرفته بودند و گفته می‌شود وی در ایام ماه رمضان که رقابتی بین قاریان برای قرار گرفتن در فهرست تلاوت قرآن‌الفجر دارد، حدوداً چهار بار در این مراسم تلاوت کرد.

میرزایی در ادامه سخنان خود در این زمینه بیان کرد: شحات چندین‌بار در خیمه‌های قصر عابدین به تلاوت قرآن پرداخت و در داخل مصر و در خلال سفرهای خارجی خود تلاوت‌های بسیار خوبی را به یادگار گذاشت که به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

وی ادامه داد: ابتدا تلاوت‌هایی که در مصر انجام شدند و بسیاری از آن‌ها یک ساعته یا کمی بیشتر از یک ساعت هستند که در مجالس عمومی و خصوصی خوانده شده‌اند مانند تلاوت سوره‌های انبیا و حج، تلاوت سوره‌های زخرف و قصارالصور و کهف و قصارالصور، تلاوت‌هایی از سور مبارکه قمر، رحمان و قصار الصور، تلاوت سوره‌های آل عمران و قصار‌الصور که جزء بهترین تلاوت‌های مجلسی و حاوی الحان، نغمات و پرده‌های صوتی بسیار زیبا و گیرا هستند. همچنین، از تلاوت‌هایی که شحات در قاهره انجام داده می‌توان به تلاوت سوره‌های مبارکه الحاقه و معارج، تلاوت سوره مبارکه اسراء، تلاوت سوره تحریم و زلزال، تلاوت سوره نحل و اسراء و نیز تلاوت سوره مبارکه آل عمران در مسجد امام حسین(ع) قاهره، اشاره کرد.

این قاری قرآن کریم افزود: در مصاحبه‌ای که از شحات انور در مورد تلاوت ایشان در این مسجد سؤال شد، وی به این موضوع اشاره کرده که در این مورد حال معنوی عجیبی داشته که این حال معنوی را بسیاری از قاریان به‌ویژه در هنگامی که در مسجد امام حسین(ع) تلاوت کرده‌اند، داشته‌اند.

وی افزود:‌ از جمله موارد جالبی که در مورد شیخ شحات انور مطرح است، این است که خانواده ایشان همگی اهل قرآن بوده و هستند و می‌توانیم این خانواده را بیت‌القرآن تعبیر کنیم. همچنین، قاریان بزرگی در این خانواده تربیت شدند که یکی از ایشان «انور شحات» است که الآن نیز یکی از قاریان خوب رادیو و تلویزیون مصر به‌شمار می‌رود.

میرزایی بیان کرد: بعد از ایشان، «محمد شحات» است که در زمینه امور مذهبی و دینی فعالیت می‌کند و همینطور برادر کوچکتر ایشان «محمود شحات» که امروز به یک قاری بسیار ممتاز و خوش‌صدا تبدیل شده که می‌توان گفت از برادر بزرگتر خود انور نیز در این زمینه سبقت گرفته است.

وی اظهار کرد‌: از جمله برخی دیگر از افراد خانواده شحات می‌توانیم به شش دختر ایشان اشاره کنیم که همه به نحوی در ارتباط با قرآن و حفظ قرآن هستند و این خانواده را دقیقاً می‌توان همان بیت‌القرآن نامید چون همه به نوعی با قرآن در ارتباط هستند.