عُجب و مراتب آن در کلام امام(ره)

«عُجب» بنا به فرموده علما -رضوان‌اللَّه عليهم - (مرآة العقول، جلد 10، صفحه 218) عبارت است از: «بزرگ شمردن عمل صالح و كثير شمردن آن و مسرور شدن و ابتهاج نمودن به آن و غنج و دلال كردن است به واسطه آن و خود را از حد تقصير خارج دانستن است و اما مسرور شدن به آن با تواضع و فروتنى كردن از براى خداى تعالى و شكر ذات مقدس حق كردن بر اين توفيق و طلبِ زياده كردن عُجب نيست و ممدوح است».

بدان‏كه از براى عجب چنانچه در حديث شريف از حضرت موسى‌بن جعفر(ع) اشاره فرموده درجاتى است:

درجه اول: عجب به ايمان و معارف حقه است و در مقابل آن، عُجب به كفر و شرك و عقايد باطله است.

درجه دوم: عجب به ملكات فاضله و صفات حميده است و در مقابل آن عجب به سيّئات اخلاق و قبايح ملكات است.

درجه سوم: عجب به اعمال صالحه و افعال حسنه است و در ازای آن، عجب به اعمال قبيحه و افعال ناهنجار است و غير از اينها درجات ديگرى است كه مهم به مقام نيست.

منبع: شرح چهل حديث (اربعين حديث) (موسوعة الإمام الخمينی 46)، متن، صفحه: 74-70- با تلخیص و ویرایش جزئی.