«تصویرسازی پیام آیات قرآن» با هنر هفتم + فیلم
دومین شب از شانزدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن، مقاله‌ای با عنوان «تصویرسازی پیام آیات قرآن کریم (در قالب فیلم‌های کوتاه یا تیزر فرهنگی)» از سوی ابراهیم عقیلی عطار ارائه شد. این طرح به ضرورت تجسم بسیاری از معانی مجرد و عقلی قرآن به صورت نمادهایی محسوس پرداخته است.
به گزارش ایکنا، شانزدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم، طی ۱۱ تا ۱۳ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ به همت شورای عالی قرآن در تهران برگزار می‌شود. در دومین شب نشست، طی جدول زمان‌بندی شده، چهار ایده حول موضوع «تلاوت قرآن و نغمه‌های دینی؛ رسانه ملی و فضای مجازی» در سه حوزه نغمات، آموزش و مسابقات رسانه‌ای ارائه شد.
دومین طرح ارائه شده در دومین شب نشست، مقاله‌ای با عنوان «تصویرسازی پیام آیات قرآن کریم (در قالب فیلم‌های کوتاه یا تیزر فرهنگی)» با ارائه ابراهیم عقیلی‌عطار، قاری حرم رضوی بود که چکیده آن را در ادامه می‌خوانید؛
«بکارگیری روش هوشمندانه و دقیق قرآن در تبیین مفاهیم و مضامین بلند خویش، روشی است که می‌تواند در انتقال مفاهیم و معارف قرآن کریم در ابزار رسانه مورد استفاده واقع شود و حوزه فیلم‌های کوتاه، ظرفیتی عظیم است که می‌تواند در خدمت انتقال مفاهیم ناب قرآنی قرار گیرد.
نکته مهم این است که در بررسی آیات کریمه قرآن، از بُعد تصویرگری سینمایی به دو دسته کلی از آیات بر می‌خوریم؛
دسته اول: آیاتی که دارای معانی ذهنی‌اند و در متن آیه از بیان تصویری استفاده نشده است و در عمل نیز امکان تصویرسازی عینی از آن وجود ندارد، مانند آیه 7، سوره مبارکه اسراء «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا؛ اگر نیکی و احسان کردید به خود کرده‌اید و اگر بدی و ستم کردید باز به خود کرده‌اید».
در آیه مذکور بازگشت نیکی و بدی به خود شخص مطرح شده و یک معنای ذهنی را در فکر مخاطب می‌پروراند. در مواجهه با چنین آیاتی، مفهوم و پیام اصلی آیه مورد توجه نویسنده و کارگردان قرار خواهد گرفت و تلاش هنرمندان در انتقال مفهوم و پیامی است که از آیه استخراج می‌شود.
دسته دوم: آیاتی که در آن انتقال مفاهیم با تصویرسازی‌های محسوس صورت پذیرفته است، به عنوان مثال در آیه 41 سوره مبارکه عنکبوت که خداوند سستیِ برگزیدنِ سرپرستی جز او را به سستیِ خانه عنکبوت مثال می‌زند.
بستر اولیه پخش این آثار، پک اذان‌گاهیِ سیمای ملی و در باکس تلاوت قرآن پیشنهاد می‌شود به این صورت که ابتدا مخاطب با فیلم کوتاهی مبتنی بر پیام آیات مواجه خواهد شد و سپس تلاوت آیات محوری فیلم پخش می‌شود.
هر چند با توجه به سبک و سیاق این کار، جایگاه‌های متعددی را می‌توان برای پخش این تیزر پیشنهاد کرد که مخاطب بیشتری در معرض دریافت پیام‌های قرآن قرار گیرند.
شاخص و خروجی اصلی طرح
اول: گستره موضوعی وسیع که می‌تواند با اکثر مخاطبان رسانه ملی ارتباط برقرار کند و محدود به موضوع و مسئله خاص نیست.
دوم: تعداد قسمت‌های قابل توجه (به تعداد روزهای سال) که می‌تواند به یک جریان فرهنگی و رسانه‌ای قرآن محور در کشور تبدیل شود.
سوم: طراحی پیوست‌های فرهنگی، با استفاده از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های فرهنگی کشور اعم از مساجد، سینماها، مراکز فرهنگی و سازمان‌ها و ادارات و...، طراحی پیوست فضای مجازی و همچنین انتشار بین‌المللی از طریق اتحادیه رادیو تلویزیون‌های کشورهای اسلامی، که نهایتاً به اثرگذاری و جریان‌سازی این حرکت در بُعد کشوری و جهانی منتج خواهد شد.
چهارم: امکان معادل‌سازی آثار بهصورت نمایشنامه‌های صوتی جهت انتشار و استفاده از ظرفیت رادیویی و مخاطبان نابینا.
پنجم: تأکید بر بیان تصویری آثار فیلم و فاصله گرفتن از محصولات پردیالوگ جهت بالا بردن ظرفیت و ارزش هنری آثار و ارتباط بهتر مخاطبان ناشنوا و استفاده از ظرفیت زبان طنز.
ششم: ضبط تلاوت‌های استودیویی از برترین قاریان بین‌المللی قرآن کریم متناسب با آیات محوری هر قسمت، جهت پخش در انتهای آثار.
محصول خروجی این طرح تعداد 365 قسمت فیلم کوتاه یا تیزر فرهنگی در قالب‌های زمانی 60 تا 120 ثانیه‌ای جهت پخش در بسته اذان‌گاهی (یا سایر جداول پخش) مبتنی بر پیام‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... قرآن کریم متناسب با رویدادهای تقویمی و مناسبتی کشور یا جو حاکم بر جامعه در رخدادهای متعدد است که در پایان فیلم‌ها آیات مربوطه نمایش و تلاوت آن پخش خواهد شد.»
برای دریافت توضیحات تکمیلی به فیلم زیر مراجعه شود.
