ضرورت تغییر و بازنگری در فعالیت‌های فرهنگی جهاددانشگاهی
سرپرست معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی بر ضرورت تغییر و بازنگری در فعالیت‌های فرهنگی این نهاد انقلابی تأکید کرد و گفت: امروز باید بخش مهمی از وقت خود را برای ایجاد اتاق فکر در حوزه فرهنگی صرف کنیم.
به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم تکریم و معارفه جمال رحیمیان و علیرضا کلانتر مهرجردی، معاون پیشین فرهنگی و سرپرست جدید معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی امروز ۲۱ آذر، در محل این معاونت برگزار شد.
در این مراسم، امیر تهرانچی، مدیر کل حوزه ریاست جهاد دانشگاهی طی سخنانی با بیان اینکه نگاه به حوزه فرهنگ، می‌تواند تابلوی هر سازمانی باشد، گفت: باید در برهه‌های مختلف برون داد نهادهای فرهنگی از جمله جهاددانشگاهی را بررسی کرد. در حال حاضر و با توجه به اتفاقات امروز جامعه وظیفه سنگینی بر عهده حوزه فرهنگی وجود دارد و جهاددانشگاهی به عنوان نهاد مقدسی که رویش انقلاب اسلامی است، باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد.
وی ادامه داد: در حالی که امروز دشمن برنامه‌ریزی می‌کند و در کف دانشگاه به ولی امر مسلمین جهان اهانت می‌شود، نقش جهاد به عنوان نقش‌آفرین حوزه فرهنگی بسیار مهم است. در فضای غبارآلود امروز چشمان همه به دست پر توان رهبری است و همگان نباید نه جلوتر و نه پشت سر رهبری انقلاب حرکت کنند.
ضرورت بازنگری در فرهنگ سازمانی جهاددانشگاهی
تهرانچی تصریح کرد: جهادگران جهاددانشگاهی به صورت فردی باید مراقب باشند تا در جبهه دشمن بازی نکنند. جهادگران در ابراز نظر و تحلیل سیاسی باید خوراک خود را از جهاددانشگاهی به خوبی دریافت کرده و بیان کنند. معاونت فرهنگی امروز باید در فرهنگ سازمانی جهاددانشگاهی بازنگری داشته باشد.
جمال رحیمیان، معاون سابق فرهنگی جهاد دانشگاهی در ابتدای صحبت خود با اشاره به نهج‌البلاغه و نامه حضرت امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر، بیان کرد: توفیق شد از 13 آذر 1400 تا 13 آذر 1401 در حوزه معاونت فرهنگی خادم دوستان فرهنگی جهاد و در خدمت حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی کشور باشم.
وی ادامه داد: این یک سال پر از فراز و نشیب بود و دوران کم‌نظیر و سختی را پشت سر گذاشتیم. یکی از این سختی‌ها بحث حذف جهاد دانشگاهی و 11 نهاد دیگر از شورای عالی انقلاب فرهنگی بود. از دیگر سختی‌ها می‌توان به حضور سه رئیس جهاد دانشگاهی در طول این مدت اشاره کرد. همچنین رویداد نمایشگاه دستاوردهای جهاد دانشگاهی که دغدغه‌‌ای بود و باعث شد نتوانم آنطور که باید با حواس جمع به طرح‌ریزی اساسی در حوزه‌های زیرساختی مبانی فرهنگی بپردازم.
رحیمیان افزود: با همه این مشکلات به لطف خدا و همکاری دوستان توانستیم همه طرح‌های ملی سازمان دانشجویان، سازمان، انتشارات، سازمان قرآنی، ایکنا، ایسپا و سایر معاونت‌ها، همینطور برنامه‌های ادارات کل و معاونت‌های فرهنگی سراسر کشور را در یک سال گذشته اجرا کنیم. به جرأت می‌توان گفت که هیچ طرح ملی‌ای بر زمین نماند بلکه دو طرح جدید هم اجرا شد.
معاون سابق فرهنگی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: جهاد بعد از 43 سال از عمر پربرکت خود به قول مقام معظم رهبری دیگر از گلخانه بودن خارج شده و تبدیل به یک نهاد با ثبات و با ظرفیت‌‌های قابل توجهی در عرصه‌های علمی، فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و فناوری شده است. از دوستان خواهش می‌کنم که از آمد و شدهای رؤسا و تغییراتی که در صدر جهاد دانشگاهی انجام می‌شود، خیلی نگرانی نداشته باشند. جهاد دانشگاهی این ظرفیت را دارد با عزیزانی که برحسب مسئولیتی که دارند و عمدتاً از شخصیت‌های دانشگاهی هستند، کار کند و هر حوزه‌ای کار خود را پیش ببرد. این عزیزان هرکدام چند صباحی در جهاد هستند و مدیریت می‌کنند و نهایتاً به محل خدمت قبلی خود باز می‌گردند اما آنچه که ماندنی و ماندگار است، جهاد دانشگاهی و ما جهادگران هستیم.
بار اصلی جهاددانشگاهی بر دوش جهادگران در عرصه‌های مختلف است
رحیمیان اظهار کرد: طبیعی است عزیزانی که در رأس جهاد قرار می‌گیرند، نسبت به یکدیگر تفاوت‌های مدیریتی دارند و نقاط ضعف و قوت مخصوص به خود را دارند و در انبوه تصمیم‌گیری‌هایی که انجام می‌دهند، ممکن است چند تصمیم اشتباه هم داشته باشند. بنابراین خیلی انتظار خاصی نباید داشت و هرکس باید همیشه در حوزه کاری خود با روحیه جهادی وظایف خود را انجام دهد چرا که بار اصلی جهاد همه بر دوش ما جهادگران در عرصه‌های علمی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی است. باید حرمت جهاد را ابتدا خودمان نگاه داریم.
وی با بیان اینکه منکر این نیستم که این آمد و شدها برای مجموعه هزینه‌آفرین است و در کارها وقفه ایجاد می‌کند، ادامه داد: طبیعی است کسی که از بیرون می‌آید تا به مسائل داخلی سازمان اشراف پیدا کند و آن را بشناسد، اگر نگوییم چند سال، اما چند ماهی زمان می‌برد و ممکن است جهاد از جهاتی متضرر شود اما انشاءالله با همتی که جهادگران دارند، ضررها و زیان‌های این آمد و شدها به حداقل خواهد رسید.
معاون سابق فرهنگی جهاد دانشگاهی در ادامه بیان کرد: از همه عزیزان و دوستانی در جهاد دانشگاهی به ویژه دوستان فعال در حوزه فرهنگی هستند، خواهش می‌کنم حقیقتاً جهادی باشید و جهادی عمل کنید. به حرمت این نهاد مقدس و شهدای ارزشمند جهادگ جهاد دانشگاهی به دنبال کار و عمل جهادی و جهادگرانه باشیم. باید به نوعی عمل کنیم که زبان‌ها به تحسین جهاد و جهادگری گشوده شود.
وی یادآور شد: طی بازدیدی که از جهاد دانشگاهی استان فارس داشتم در نشستی با فعالان قرآنی، همه افراد حاضر در این نشست از دو همکار قرآنی تجلیل کردند و آن‌ها را موتور پیشران فرهنگ قرآن و فعالیت‌های قرآنی در استان می‌شناختند. خواهش می‌کنم مانند این دو همکار عزیز و مثل بسیاری از افراد دیگر که جهادگرانه و مظلومانه با کم‌ترین امکانات در عرصه فرهنگی و دیگر عرصه‌ها نقش جهادی ایفا می‌کنند، تلاش کنیم و دینی را که بر گردن داریم، ادا کنیم.
رحیمیان با بیان اینکه ما ادعا داریم در حال جهاد و جهادگری هستیم، ادامه داد: جهاد ما با جهاد رزمندگان دوره دفاع مقدس یک اسم دارد اما باید دید که کار ما سخت‌تر است یا کار آن‌ها. جانبازی که بیش از سه دهه از عمر خود بر روی تخت دراز کشیده است و قطع نخاع شده است، طبیعتاً جهاد این رزمنده از جان گذشتن است و جهاد ما از وقت گذشتن و تفکر ویژه جهادی است؛ بنابراین معتقدم که باید کار جهادی کنیم.
مرحوم کاظمی آشتیانی؛ الگوی جهادگر نمونه
وی با اشاره به شخصیت برجسته و زنده‌یاد آقای کاظمی آشتیانی، بیان کرد: مرحوم زنده‌یاد آقای کاظمی آشتیانی برای همه جوانان و کشور به ویژه ما جهادی‌های می‌تواند الگو باشد و به عنوان الگوی جهادگر نمونه به او تأسی کنیم. این شخصیت متعلق به جهاد دانشگاهی است. متأسفانه در رابطه با او کاری انجام نشده است و این اتفاق هم مورد تذکر رهبری واقع شد. ما حتی در معرفی جهاد دانشگاهی هم آنطور که باید تلاش نکردیم و اثری نساختیم.
رحیمیان با بیان اینکه بحث فعالیت جهادی صرفاً محدود به حوزه فرهنگی نیست، گفت: از صدر تا ذیل جهاد باید رویکرد فرهنگی و فرهنگ جهادی داشته باشد. وقتی من حمایت‌های مالی و بودجه‌ای که از جهاد دانشگاهی می‌شود را با سازمان‌های دیگر مقایسه می‌کنم، متأثر می‌شوم که با یک جامعه نزدیک به چهار میلیون دانشجو، حداقل بودجه به جهاد دانشگاهی اختصاص پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: من شرمنده معاونان فرهنگی جهاد دانشگاهی‌‌های سراسر کشور می‌شدم که قرار بود برای مثال با رقم 35 میلیون تومانی طی یک سال، کار جهادی انجام دهند. بنابراین از مسئولان تقاضا دارم کمک کنند تا از این ظرفیت ارزشمند فرهنگی کشور در دانشگاه‌ها استفاده شود و این نقطه ضعف کمبود بودجه را جبران کنند. البته ما اینگونه یاد گرفتیم که منتظر بودجه نمی‌نشینیم و کار خود را شروع می‌کنیم. واقعاً ظرفیت جهاد دانشگاهی و اعتبار مراکز آن می‌تواند برای جهاد دانشگاهی آورده مالی داشته باشد.
وی ادامه داد: از همکارانم در جهاد دانشگاهی در حوزه ریاست و پشتیبانی این درخواست را دارم که نسبت به حوزه فرهنگی بیش از پیش دغدغه داشته باشند. فضای جامعه به گونه‌ای است که هرچه در حوزه فرهنگی کم‌کاری کردیم و کم گذاشتیم تاوان آن را متأسفانه باید در جاهایی بدهیم.
پرهیز از موازی‌کاری در فعالیت‌های فرهنگی جهاددانشگاهی
رحیمیان در رابطه با فعالیت‌های فرهنگی یک دهه گذشته بیان کرد: فعالیت‌های فرهنگی جهاد روند رو به کاهش داشته است، علت این امر متعدد است اما خواهش می‌کنم کاری انجام شود که مجدداً جهاد دانشگاهی به روزهای درخشش حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی بازگردد. باید در این مسیر از موازی کاری و کارهای تکراری پرهیز کرده، از نوآوری‌ها حمایت کنیم، از نسل جوان کمک بگیریم و احیای فعالیت‌های فرهنگی را سر لوحه کار خود قرار دهیم. باید با عملکرد خود بخش قابل توجهی از دانشجویان را جذب فعالیت‌های خود کنیم.
معاون سابق فرهنگی جهاد دانشگاهی تأکید کرد: در کارهای فرهنگی از کارهای نمایشی، صوری و ظاهری پرهیز کنیم. در این یک سال فرصت نشد تا یک بازخوانی مبنایی داشته باشیم. البته در طرح‌ها تجدید نظر داشتیم و بیش از 30 طرح تکراری و موازی را طی این یکسال حذف کردم زیرا اجرای آن‌ها ضرورتی نداشت. باید با کارهای جدیدی که سلیقه نسل جوان آن را می‌پسندد در چهارچوب موازین فرهنگی خودمان تلاش کنیم.
وی اظهار کرد: از جمله کارهایی که در این یک سال انجام شد، بحث تورهای گردشگری دانشجویی با محوریت گردشگری مقاومت تحت عنوان «سرای امید، ایران» بود که توسط سازمان دانشجویان و مرکز گردشگری دانشجویان ایران انجام شد. دانشجویان در این طرح علاوه آشنایی با نماد‌های مقاومت در سطح کشور با میراث فرهنگی کشور نیز آشنا می‌شدند. این طرح می‌تواند جوانان را با مفاخر ملی و مقاومت ما آشنا کند.
رحیمیان در انتها گفت: اساساً با کلمه تودیع مخالف هستم. ما جهادی‌ها، جهاد دانشگاهی را خانه خود می‌دانیم و انشاءالله از این بعد هم من در خدمت جهاد هستم و در خدمت جهاد تا زمانی که نیاز به حضور باشد، انجام وظیفه خواهم کرد. لذا بحث تودیع نیست بلکه تنها یک مسئولیت جابه‌جا شده است و انشاءالله دوستان و همکاران جهاد با جناب دکتر کلانتر همکاری خواهند داشت و حوزه فرهنگی جهاد مانند گذشته خواهد درخشید.
در ادامه مراسم علیرضا کلانتر مهرجردی، سرپرست معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی نیز با بیان اینکه هیچگاه نباید حوزه فرهنگی را رها کرد، گفت: امروز اگر ایده‌ای داریم باید در حوزه فرهنگی ارائه دهیم چرا که دلبستگی عمیقی به این حوزه داریم و باید در این مسیر باشیم تا کارها را به خوبی پیش ببریم.
4 نکته در نامه حضرت امیر(ع) به مالک اشتر
وی با اشاره به نامه امام علی(ع) به مالک اشتر اظهار کرد: جمهوری اسلامی با شرایط جدیدی مواجه است و جهاد هم به عنوان ساختار مولود انقلاب در ساختار جمهوری اسلامی قرار دارد و باید برای شرایط جدید برنامه‌ریزی داشته باشد. در نامه حضرت امیر(ع) به مالک اشتر چهار نکته مهم جهاد با دشمن، جمع‌آوری خراج برای اداره جامعه(موضوع اقتصاد)، عمران و آبادانی بلاد و روابط انسان‌ها با یکدیگر اشاره شده است که موضوع روابط انسان‌ها همان حوزه فرهنگ است.
کلانتر مهرجردی ادامه داد: امروز نیازمند آن هستیم که جهاد از حوزه فرهنگی در راستای فرمایشات امام علی(ع) مورد ارزیابی قرار گیرد. آنچه امروز در نظام تصورات عمومی برقرار است، این است که ما در امر فرهنگ عقب افتاده‌ایم. می‌توان گفت جهاددانشگاهی طی 40 سال گذشته فعالیت‌های در خور توجه‌ای انجام داده و پیشتاز بوده است. در مسیر اقدامات فرهنگی جهاد در مقطعی متأثر از نهادسازی، کارهای مهمی انجام داد.
نگاهی نو به فعالیت‌های فرهنگی جهاد
سرپرست معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی اظهار کرد: باید در طول یک دهه گذشته فعالیت‌های فرهنگی جهاد را ارزیابی کنیم که تا چه میزان در جامعه اثربخش بوده است. امروز تغییر و بازنگری و تحول در فعالیت‌های فرهنگی جهاد امری ضروری است و نیاز داریم تا نگاهی نو به مجموعه فعالیت‌های فرهنگی جهاد داشته باشیم.
وی بیان کرد: یکی از سؤالات مهم در این زمینه این است که باید به کدام بخش از جامعه بپردازیم؟ همچنین این امر باید برای چه کسانی و چه قشری انجام شود؟ فرآیند جذب دانشجو چیست؟ مشارکت دانشجویان چگونه است؟ نفع دانشجو در مشارکت چیست و سطح مشارکت او کجاست؟ بنابراین باید این سؤالات را در تعریف فعالیت‌های فرهنگی ارائه کرده و به آن‌ها بپردازیم.
کلانتر مهرجردی با بیان اینکه باید نگاه نقادانه به حوزه فرهنگ را در جهاد داشته باشیم، تصریح کرد: حوزه فرهنگی امروز با برپایی همایش‌های فراوان، نیاز جامعه را پاسخ نمی‌دهد و باید در حوزه فرهنگی گرفتار‌ی‌ها را مشخص کرده و رفع کنیم. وظیفه ما تغییر نگاه، بینش و تفکر و اندیشه در میان مدیران فرهنگی است؛ امروز باید بخش مهمی از وقت خود را برای ایجاد اتاق فکر در حوزه فرهنگی صرف کنیم و لازم نیست تا هزاران رویداد را برگزار کنیم، بلکه باید یک کار جریان‌ساز انجام دهیم.
سرپرست معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی اظهار کرد: در بخش بودجه فرهنگی نیز در سازما‌ن‌ها و مراکز اتفاقاتی رخ داده و امروز بودجه را بین 45 مرکز تقسیم می‌کنیم اما سازمان مراکز می‌توانند بودجه‌ساز باشند و باید در این جهت حرکت کنند.
در ادامه مراسم کمبرانی، رئیس جهاددانشگاهی واحد تهران با بیان اینکه فعالیت فرهنگی جهاددانشگاهی تهران برنامه‌های خوبی داشته است، گفت: زمانی که برنامه‌‌ای طولانی مدت و برنامه‌ریزی نداشته باشیم، با تغییر مدیران تمامی برنامه‌ها به نقطه اول بازمی‌گردد. در حوزه فرهنگ سؤالات اولیه‌ای مطرح می‌شود که باید در پاسخ گفت امروز جهاددانشگاهی می‌د‌اند در چه نقطه‌ای در حوزه فرهنگ قرار دارد.
کمبرانی تصریح کرد: باید به گونه‌ای عمل کنیم که قدر کارهای انجام شده در حوزه فرهنگ را از سوی جهاددانشگاهی بدانیم و بتوانیم با برنامه‌ریزی بلندمدت و ارائه برنامه‌های تأثیرگذار کارهای خوبی در حوزه فرهنگی جهاددانشگاهی انجام دهیم.
همچنین مردانی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی واحد صنعتی شریف با بیان اینکه در حوزه فرهنگ محدودیت‌های فراوانی وجود دارد، گفت: امیدوارم معاون فرهنگی جدید جهاددانشگاهی به اهمیت مسئولیت خود در این زمینه واقف باشد. امروز مسئولان جهاد باید به خوبی پاسخگوی نیاز جامعه باشند و بر روی چند کار بزرگ و گزین تمرکز کنند چراکه تأثیر این فعالیت‌ها فراوان بوده و پایدار خواهد ماند.
وی تصریح کرد: دوران مسئولیت دوران کوتاهی است و فرصت‌ها به زودی به پایان می‌رسد؛ در این رابطه نیاز داریم تا برنامه‌ریزی و نگاه بلند به آینده فعالیت‌های خود را متمرکز کرده و مسئولان فرهنگی در جهاددانشگاهی بتوانند برنامه‌ها را به سرعت پیش ببرند.
در ادامه این مراسم حبیبی، رئیس جهاددانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران نیز در سخنانی با بیان اینکه جهاد از نظر فرهنگی بسیار متمایز از دیگر نهادهای فرهنگی عمل کرده است، گفت: عملکرد جهاددانشگاهی با سازمان‌های دیگری که از بودجه فراوانی برخوردار هستند قابل قیاس نیست. امروز سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و خبرگزاری ایسنا نمونه بارز فعالیت‌های فرهنگی جهاد هستند.
ارتباط مستمر با دانشجو
وی بیان کرد: جهاد تا وقتی زنده می‌ماند که ارتباط آن به خوبی با دانشگاه حفظ شود و هیچ معاونتی نمی‌تواند بهتر از معاونت فرهنگی این کار را انجام دهد. ارتباط مستمر با دانشجو موضوع بسیار مهمی است که باید از سوی واحدهای فرهنگی جهاددانشگاهی به خوبی ذیل معاونت فرهنگی جهاد پیگیری و اجرا شود.
در ادامه مراسم سرامی، رئیس پژوهشکده معتمد جهاددانشگاهی نیز طی سخنان با بیان اینکه در کشور ما تعداد متولیان فرهنگی از تعداد کسانی که باید از فرهنگ اثر بگیرند، بیشتر است، اظهار کرد: نظام سلامت کشور ما درمان‌محور است، در حالی که می‌تواند بر نظام پیشگیری همانند کشورهای توسعه‌یافته جهان قرار گیرد.
فرهنگ سلامت
وی بیان کرد: امیدواریم که جهاددانشگاهی در حوزه‌های تخصصی فرهنگی ورود کرده و در این حوزه‌ها به خوبی فعالیت کند. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های این بخش حوزه فرهنگ سلامت است که باید فعالیت فراوانی در این حوزه انجام شود و جهاددانشگاهی می‌تواند این کار را به‌خوبی انجام دهد.
در ادامه این مراسم محمدحسین حسنی، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور با بیان جمله‌ای از مرحوم آیت‌الله العظمی بهجت(ره) مبنی بر اینکه برای تربیت باید اول خود تربیت شد، اظهار کرد: در تربیت افراد باید ابتدا خود را تربیت کنیم و امر تربیت باید به صورت مستمر پیش رود. در تربیت نسل جوان باید به فکر تربیت نفس خود نیز باشیم.
وی بیان کرد: مهم‌ترین ویژگی یک مدیر فرهنگی این است که بتواند به تربیت نفس خود به صورت همزمان اهمیت دهد. بنابراین لازم است تا در مسیر تربیت فرهنگی ابتدا به تربیت نفس خود بپردازیم و در این مسیر به صورت همزمان حرکت کنیم.
در ادامه رفیعی، رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) نیز در سخنانی اظهار کرد: یکی از نگرانی‌های موجود در رابطه با تغییر و تحولات مدیریتی این است که این تغییرات به روند تخصصی فعالیت‌ها آسیب بزند. یکی از فعالیت‌های مهم معاونت فرهنگی اصلاح روابط بین مردم و حاکمان است.
وی با بیان اینکه یکی از فعالیت‌های ایسپا رساندن بدون سانسور صدای مردم به حاکمیت در راستای امور است، گفت: هر جا که در برابر رساندن بدون سانسور صدای مردم به حاکمیت ایستادگی شود، رسالت رسانه‌ها و مراکز افکارسنجی ناقص است. ایده‌ال این است که واقعیت جامعه را برای مردم و مسئولان به خوبی بیان کنیم.
حامد علی اکبرزاده، رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی نیز طی سخنانی با بیان اینکه علی‌رغم فعالیت‌های فراوان انجام شده، روح فرهنگی در جهاددانشگاهی مخدوش شده است، تصریح کرد: باید کاری کنیم که این روح فرهنگی احیا شود و در تمامی اجزای جهاددانشگاهی تسری یابد و حوزه فرهنگی جهاددانشگاهی به خوبی به وظایف خود در این زمینه عمل کند.
انتهای پیام
