نیازمند احیای جلسات تفسیر قرآن در مساجد هستیم

حجت‌الاسلام امین بهرامی، پژوهشگر حوزوی و مؤلف در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان درباره ضرورت احیای جلسات تفسیر قرآن گفت: قرآن کریم قانون اساسی جامعه اسلامی است. این کتاب به‌دلیل طراوتی که در محتوا دارد، زنده است و منشأ اثر است. اگر آموزه‌های قرآن در بین مردم بیان شود و پایه و اساس اندیشه افراد قرار بگیرد، عملکرد فردی و اجتماعی آنها براساس تفکر قرآنی شکل خواهد گرفت. دلیل عمده مشکلات عدیده‌ در اجتماع ما و سایر جوامع اسلامی وجود دارد، دوری از قرآن است.

وی که خود در مسجد امام رضا(ع) اهواز جلسات تفسیر برگزار می‌کند، با تصریح به اینکه از سطح مطلوب فاصله داریم، تأکید کرد: در هر مسجد باید یک جلسه تفسیر قرآن برقرار باشد. در دانشگاه‌ها و ادارات لازم است کلاس تفسیر روان برقرار شود و یا حداقل بین نمازها، یک پیام قرآنی گفته شود. البته مفسر هم باید شرایط لازم را داشته باشد. در دوران رژیم گذشته، عده‌ای تفسیر قرآن می‌گفتند، اما تفسیر آنها روح نداشت، اما همین که آیت‌الله طالقانی(ره) تفسیر می‌گفتند، جمعیت چنان می‌آمد که جایی برای نشستن پیدا نمی‌شد، یا وقتی حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی در رسانه ملی تفسیر می‌گویند از کوچک و بزرگ برنامه درس‌هایی از قرآن ایشان را مشاهده می‌کنند.

بیشتر بخوانید

• جامعه امروز نیازمند گسترش بیشتر فرهنگ قرآنی است

این محقق حوزه گفت: به نظر می‌رسد وقتی دغدغه فهم قرآن در جامعه ایجاد شود و تفسیر قرآن به زبان روان و در عین حال عالمانه به مردم گفته شود، جامعه استقبال خواهد کرد. با این حال تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله داریم و یک جلسه تفسیر در یک شهر اصلاً کافی نیست بلکه نیازمند نهضت تفسیر قرآن هستیم.

بهرامی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود برخورداری اهواز از علما و تعداد قابل توجه حوزه‌های علمیه، جلسات تفسیر در اهواز کم‌رونق هستند، تصریح کرد: بخشی از این مشکل به حوزه‌های علمیه و بخش دیگر به عدم دغدغه‌مندی جامعه برای بهره‌مندی از تفسیر قرآن کریم برمی‌گردد. متأسفانه در حوزه‌های علمیه، تفسیری که در گذشته، اصل بود، امروز به‌عنوان یک درس جانبی تلقی می‌شود. دروسی همچون فقه و اصول به‌عنوان پایه و اساس مطرح می‌شوند، ولی درس خارج تفسیر وجود ندارد. در ضرورت تدریس خارج فقه و اصول، شکی نیست و حوزه علمیه، بدون فقه و اصول یک حوزه بی‌مایه است، ولی در حوزه علمیه به میزانی که تدریس خارج فقه و اصول وجود دارد، به همان میزان و یا حداقل نصف آن، تدریس خارج تفسیر قرآن وجود ندارد.

وی اظهار کرد: باید برای علما این دغدغه را در مورد احیای تفسیر قرآن مطرح کنیم. گاهی برخی از علما ۵۰ سال تدریس فقه و اصول را عهده‌دار می‌شوند و زمانی که به کهولت سن می‌رسند تفسیر قرآن می‌گویند. مرحوم آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی(ره) از مراجع معظم تقلید بودند که در اواخر عمر فرموده بودند: «ای کاش وقتی که در فقه و اصول صرف کردم برای تفسیر خرج می‌کردم، برکاتی که از تفسیر نصیبم شد بیش از آن مطالعاتی است که در فقه و اصول داشتم.»

مؤلف کتاب «قرآن؛ ضیافت‌گاه خدا» افزود: نکته بعد این است که تفسیر قرآن، متأسفانه مطالبه عمومی نیست و ممکن است چون روحانیت کمتر از قرآن گفته‌اند، برای مردم، دغدغه ایجاد نشده است. گاهی در تفسیر قرآن بیان ما مشکل دارد و حلاوت کلام الرحمان به خوبی به مردم منتقل نشده است که می‌بینیم جامعه به سراغ مکاتب به ظاهر خوش رنگ و لعاب ولی شیطانی کشیده می‌شود. بنابراین، این دغدغه ابتدا باید در حوزه و در میان علما به وجود آید، سپس با محتوای علمی ولی روان، تفسیر آیات الهی به مردم ارائه شود.

بهرامی بیان کرد: وقتی در جلسات درباره مظلومیت قرآن کریم سخن به میان می‌آید، غالب مردم کلام گوینده را تصدیق می‌کنند که روح منابر و مجالس دینی از قرآن خالی شده است. از این‌رو، باید با این کتاب پیوند مجددی برقرار کنیم.