حفظ نظام خانواده با رعایت حقوق زوجین اتفاق می‌افتد

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مرجان فتحی طرقبه استاد مدعو گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد، در سلسله نشست‌های کرسی آزاد اندیشی «سی شب سی آیه» که شامگاه 11 فروردین‌ماه، با موضوع «آرامش و دوام زندگی» در فضای اسکای روم، برگزار شد، ضمن تسلیت شهادت امیرالمؤمنین(ع)، اظهار کرد: خداوند در آیه 21 سوره «روم» در خصوص برنامه زندگی انسان‌ها، بیان کرده است: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و باز یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای (از علم و حکمت حق) آشکار است.» 

وی ادامه داد: از نظر اسلام، زندگی خانوادگی و نظام خانواده براساس محبت استوار شده است و خداوند در آیات مختلف این امر را تببین کرده است. اولین نکته‌ای که در آیه 21 سوره «روم» خداوند بیان کرده است، همین یکسانی آفریدگان خداوند یعنی زن و مرد است. زیرا خداوند در ابتدای آیه خلقت برابر زن و مرد را بیان کرده است. البته لازم به ذکر است که خداوند در آیه 19 سوره «اعراف» هم این نکته را بیان کرده است و تنها از کلمه زوج برای انسان‌ها استفاده کرده است و در این آیه فرموده است: «وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ؛ و ای آدم، تو با جفتت در بهشت منزل گزینید و از هر جا (و هر چه) بخواهید تناول کنید و لیکن نزدیک این درخت نروید (درخت گندم یا انگور یا سیب یا غیره) که از ستمکاران خواهید گشت.» همچنین در آیات مختلفی از قبیل آیه 1 سوره «نساء» و آیه 189 سوره «اعراف» خلقت از نفس واحده بیان شده است و خداوند میان زن و مرد از نظر خلقت تفاوتی قائل نشده است.

فتحی طرقبه بیان کرد: دومین نکته در خصوص آیه 21 سوره «روم»، هدف و مقصود خداوند در مورد آفرینش همسران است، که خداوند در این آیه هدف را آرامش زن و مرد بیان کرده است. سومین نکته عواملی است که دوام خانواده را به ارمغان می‌آورد و خداوند در این آیه مودت و رحمت را به عنوان عامل نزدیکی زوجین بیان کرده است. همچنین مودت و رحمت از نگاه انسان‌ها متفاوت است و تعابیر زیادی از این مفهوم‌ها شده است. این تعابیر شامل عشق، دلسوزی و مهربانی، ایثار، محبت، شفقت، حب و دوست‌داشتن و... می‌شود. چهارمین نکته در خصوص انتهای آیه است که خداوند در آن فرموده است که کسانی که اهل تفکر هستند باید از این  موارد استفاده کنند و در زندگی خود آن را عملی سازند.

این مدرس دانشگاه گفت: خداوند در آیات متعددی زوجین را به حفظ حقوق همسری دعوت می‌کند و هشدار می‌دهد زیرا این امر باعث پاکدامنی و پاک‌منشی می‌شود. یکی از آیاتی که نکات بسیار مهمی برای تثبیت و تقویت مودت در بین زوجین به شمار می‌رود، آیه 34 سوره «نساء» است، زیرا خداوند در آن آیه فرموده است: «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند، پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند، از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ فرموده است. و زنانی که از نافرمانی آنان (در حقوق همسری) بیم‌ناکید باید نخست آنان را مؤعظه کنید و (اگر مطیع نشدند) از خوابگاه آنان دوری گزینید و (اگر باز مطیع نشدند) آنان را به زدن تنبیه کنید، چنانچه اطاعت کردند دیگر راهی بر آنها مجویید، که همانا خدا بزرگوار و عظیم الشأن است.» 

وی افزود: باتوجه به این آیه متوجه می‌شویم که حفظ نظام خانواده با حفظ و احترام به حقوق زوجین رقم می‌خورد و این تقویت ارتباط بین زوجین مودت و رحمت را به ارمغان می‌آورد. خداوند در این آیه از زن با عنوان صالحه یاد کرده است و در آیه بعد هم در این مورد نکاتی را بیان فرموده است.

فتحی طرقبه با بیان اینکه ویژگی‌های زنان صالحه از منظر قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: اولین ویژگی که برای آن‌ها بیان شده است ویژگی قناعت است. دومین ویژگی مطیع بودن و اطاعت از همسر است که بسیار مورد تاکید اسلام واقع شده است. همچنین دلدادگی به همسر و شیفتگی زندگی سومین ویژگی زنان صالحه است که خداوند در این آیه بیان کرده است.علاوه بر این موارد محافظت زنان بر عفت خود، اموال، اسرار و آبروی شوهر و سایر مواردی که در شریعت الهی حفظ آن واجب است، در این آیه مورد تاکید خداوند بوده است.