نگاهی به دلالت‌های روایی بر روایات
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه لرستان با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های روایات تفسیرپذیر بودن آن‌هاست، گفت: این‌گونه نیست که یک برداشت از آن‌ها شد و تمام، تمام روایات ما تفسیرهای گوناگون می‌پذیرند.
حجت‌الاسلام حسین فلاحی‌اصل، عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه لرستان در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با اشاره به اینکه دلالت بر روایت دو دسته است، اظهار کرد: گاهی روایت‌ها برای احکام فقهی و اصول فقه به‌کار می‌روند که ما آنجا دنبال حجیت هستیم نه کشف واقع. حجیت نیز یا منجزیت است یا معذریت، یعنی ما می‌خواهیم اگر روایتی وارد شده دو تا سه فقیه نظر بدهند در حالی که حتی اگر یک روایت مبنی بر قبول موضوعی وجود داشته باشد فقیه نیز در مورد آن فتوا می‌دهد.
وی ادامه داد: اما در روایاتی که دلالت بر اعتقادات دارند دنبال کشف واقع هستیم، به‌عنوان مثال اگر همه روایات بگویند آب از هیدروژن و نیتروژن تشکیل شده و علم امروز کشف کند که از اکسیژن و هیدروژن کشف شده همه روایات را کنار می‌گذاریم.
فلاحی‌اصل با بیان اینکه خصیصه دوم روایات تفسیرپذیر بودن آن‌هاست، تصریح کرد: این‌گونه نیست که یک برداشت از آن‌ها شد و تمام، تمام روایات ما تفسیرهای گوناگون می‌پذیرند. قرآن بر این دلالت دارد که ما از گذشته هیچ نمی‌دانیم؛ روایات ما معنی متعددی دارند که با توجه به عصر و زمانی که در آن هستند معنا می‌شوند.
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه تدوین هزاران اثر حدیثی نشان می‌دهد که مسلمانان از آغاز تاکنون پس از قرآن بیشتر به حدیث توجه کرده‌اند، افزود: در دوران معاصر نیز اندیشمندان مسلمان با نگاهی دوباره به میراث روایی، تلاش زیادی برای بهره‌مندی هر چه بیشتر از این منبع آغاز کردند و با تأسیس دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی حدیثی و... در این راه گام‌هایی را برداشتند.
فلاحی‌اصل با اشاره به اینکه حدیث در پذیرش اولیه به دو دسته تقسیم می‌شود، ادامه داد: احادیثی که عقل مستقل آن‌ها را می‌پذیرد که سند این دسته از احادیث اهمیت عملی ندارد و احادیثی که به جهت اعتبار انتسابشان به پیامبر(ص) یا امامان مورد قبول است و به این دسته از احادیث، احادیث تعبدی می‌گویند که سند این دسته از احادیث مهم بوده و حرف اول را می‌زند.
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه برای بررسی این موارد علم حدیث در زمان صدر اسلام مورد توجه ویژه قرار داشت، گفت: وظیفه اصلی علم حدیث، شناخت روایت معتبر از غیر معتبر است که با توجه به ایجاد شبهات زیادی که امروزه شاهد آن هستیم باید بیشتر از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: از دیدگاه شیعه حدیث و روایتی معتبر است که در کتابی از کتب محدثین یا علمای ما وجود داشته باشد، انتساب کتاب مورد نظر به صاحب کتاب معتبر باشد، صاحب کتاب در نقل روایت مورد اعتماد باشد، روایت مورد نظر در کتاب موجود هم به صورت مسند باشد و هم به صورت متصل، راویان روایت همگی مورد اعتماد باشند، در صورتی که روایتی همه شرایط بالا را داشت، انتساب آن به معصوم معتبر شناخته می‌شود.
فلاحی‌اصل با اشاره به اینکه مباحث مربوط به حدیث به دانش‌های گوناگونی تقسیم شده و درباره هر یک کتاب‌های مستقلی نوشته شده است، اما بیشتر صاحب‌نظران، تمامی مباحث مربوط به حدیث را تحت سه عنوان اصلی درایت حدیث، روایت حدیث و رجال حدیث می‌دانند، بیان کرد: مجموع این سه دانش در عام تحت عنوان علوم‌الحدیث نامیده می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه لرستان یادآور شد: در کلمات اهل فن شیعه و سنی درباره زیرمجموعه‌های علوم حدیث و نیز نام‌های مختلفی که بر هر یک گذاشته شده، اختلاف و گاهی تناقض وجود دارد.
انتهای پیام
