طرح جدید دولت مکرون یکی انگاشتن اسلام و افراط‌گری است
ریچارد وولین گفت: طبق گفته بسیاری از کارشناسان، «منشور ارزش‌های جمهوری فرانسه» خطر یکی انگاشتن اسلام و اسلام‌گرایی افراطی و در نتیجه به شکلی غیرعادلانه، جرم‌انگاری کل جامعه را به همراه دارد. دلیل زیان‌بار بودن این قانون آن است که باعث می‌شود اکثریت قریب به اتفاق شهروندان مسلمان قانون‌مدار با ارزش‌های جمهوری فرانسه بیگانه شوند.
به گزارش ایکنا، بعد از اینکه دولت فرانسه با وضع قوانین جدیدی موسوم به «منشور ارزش‌های جمهوری فرانسه» به بهانه مبارزه با افراط‌گرایی، مسلمانان و فعالیت‌های آنها را در این کشور محدود کرد، بحث‌های زیادی در مورد این اقدام دولت امانوئل مکرون شکل گرفت. بسیاری از منتقدان این اقدام دولت را بهانه‌ای برای جبران شکست‌های سیاسی وی دانستند و آن را باعث شکاف بیشتر در جامعه فرانسه توصیف کردند.
ریچارد وولین (Richard Wolin)، استاد تاریخ و علوم سیاسی دانشگاه سیتی نیویورک است. او لیسانس خود را در کالج رید و کارشناسی ارشد و دکتری خود را از دانشگاه یورک گرفته و مطالعات وولین با تمرکز بر دیکتاتوری‌ها و جنبش‌های سیاسی راست افراطی و چپ افراطی در اروپا و جهان انجام شده است. از جمله کتاب‌های او می‌توان به «کودکان هایدگر: هانا آرنت، کارل لویت، هانس جوناس و هربرت مارکوزه»(Heidegger’s Children: Hannah Arendt, Karl Löwith, Hans Jonas, and Herbert Marcuse) (انتشارات پرینستون، 2003) اشاره کرد. وی در گفت‌وگو با ایکنا در مورد تصمیم اخیر دولت فرانسه در مورد مسلمانان و ریشه‌های آن صحبت کرد.
ایکنا ـ اخیراً قانونی در فرانسه تصویب شده است که محدودیت‌های زیادی را بر فعالیت مسلمانان و اماکن دینی آنها اعمال می‌کند. دلیل تصویب این قانون چیست؟
به نظر من، قانون جدید کاملاً زیان‌آور و در راستای بدترین انگیزه‌ها و تعصبات برخی مردم فرانسه وضع شده است. اول از همه، همانطور که بسیاری از کارشناسان اشاره کرده‌اند، «منشور ارزش‌های جمهوری فرانسه» خطر یکی انگاشتن اسلام و اسلام‌گرایی افراطی و در نتیجه به شکلی غیرعادلانه، جرم‌انگاری کل جامعه را به همراه دارد. پس این قانون زیان‌آور است، زیرا باعث می‌شود که اکثر شهروندان مسلمان قانون‌مدار با ارزش‌های جمهوری فرانسه بیگانه شوند. در این جنگ، که به اشتباه ادعا شده علیه عدم تحمل اسلام است، جمهوری فرانسه عدم بردباری عمیق خود را در برابر کسانی که سکولاریسم فرانسه(لائیسیته) را قبول ندارند، نشان داده است.
ایکنا ـ برخی بر این باورند که اقدامات و اظهارات مکرون در مورد اسلام، که بسیاری از آنها ریشه اسلام‌ستیزانه دارد، برای جلب توجه رأی‌دهندگان به کسانی است که با راست افراطی در فرانسه مرتبط هستند. این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زیاد با این نظر موافق نیستم. از سال 2017 تصور مکرون و طرفدارانش این بود که قانون جدید را با آگاهی از اینکه 14 ماه دیگر مجدداً انتخاب می‌شوند، تصویب کردند و تنها تهدید سیاسی از سوی حزب (راست افراطی) جبهه ملی (Rassemblement National) بود. به دنبال پیروزی حزب متبوع مکرون ـ حزب جمهوری(en Marche) در سال 2017 ـ جبهه ملی از نظر سیاسی رو به زوال بوده است.
با این حال، سوابق سوء رفتار سیاسی مکرون در کنار غرور و بی‌تجربگی او، حزب جبهه ملی را با اقبالی چشمگیر روبه‌رو کرده است. برای مقابله با این چالش، او احساس می‌کند که باید موفقیت آنها را از آن خود کند. به عبارت دیگر، او باید از پایگاه انتخاباتی آنها استفاده کند که از زمان تأسیس جبهه ملی در 1971، بومی‌گرایی، بیگانه‌ستیزی، یهودستیزی و اسلام‌هراسی را در دستور کار خود قرار داده و این عوامل انگیزه‌های سیاسی و اساسی را برای قانون اخیر فراهم آورده است.
ایکنا ـ به نظر شما دلیل رشد افراط‌گرایی اسلامی در فرانسه چیست؟
فکر می‌کنم که ریشه واقعی احساسات اسلام‌گرایانه(افراطی) در فرانسه از ناکام ماندن ادغام ناشی می‌شود. در اصل، مدل جمهوری قادر به تحمل «دیگری» یا «تفاوت» نیست. اگر به آمار جمعیتی و تجارب زندگی، که زمینه‌ساز رشد افراط‌گرایی اسلامی در فرانسه است، نگاهی بیندازید، مشاهده می‌کنید کسانی که مجذوب افراط‌گرایی اسلامی هستند، علیه بی‌تفاوتی و خصومت جامعه اصلی فرانسه قیام می‌کنند. مشکل اصلی، اسلام نیست، بلکه عدم موفقیت فرانسه در ادغام مهاجران مسلمان است. افراط‌گرایی اسلامی اصطلاحاً به گزینه‌ای برای آخرین چاره در میان جوانان مسلمان تبدیل شده است که به دلیل تعصبات ساختاری جامعه فرانسه قادر به اثبات خود و پیشرفت نیستند.
ایکنا ـ در سال‌های اخیر، گروه‌های پوپولیست ضد اسلام در اروپا رشد چشمگیری داشته‌اند. اوضاع فرانسه چگونه است و چطور می‌توان با آن مقابله کرد؟
احزاب پوپولیست راست‌گرا در پی ناکامی‌های دموکراسی غربی ظهور و رونق یافته‌اند و با توجه به عدم موفقیت دموکراسی‌های غربی در عمل به وعده‌های خود به شهروندان، به عنوان یک گزینه سیاسی بیگانه‌هراسانه توسعه یافته‌اند. این مثال دیگری از «شکست ادغام» است. احزاب پوپولیست منافع اقشار اجتماعی را، که رشد اجتماعی آنها مسدود شده است، تأمین می‌کنند. کسانی که آرزوهایشان به طور مداوم از سوی سرمایه‌داران بزرگ و یک «طبقه سیاسی» متکبر بر باد می‌رود.
ایکنا ـ برخی معتقدند که شکست دونالد ترامپ در ایالات متحده وضعیت گروه‌های پوپولیست و سیاستمداران جهان را به خطر می‌اندازد. آیا می‌توان شکست ترامپ را نقطه آغاز سقوط این سیاستمداران دانست؟
سؤال جالبی است، اما پاسخ به آن خیلی زود است. وقتی همه چیز گفته و تمام شد، معلوم شد که ترامپ احتمالاً بیشتر یک نشانه بود تا علت. اگرچه همانطور که چهار سال گذشته نشان داده، نشانه‌های سیاسی می‌تواند صدمات زیادی را وارد کند. دموکراسی اروپا به طرزی بسیار باورنکردنی شکننده شده است. آلمان در اواخر سال جاری صدراعظم جدیدش را انتخاب می‌کند و فضای سیاسی فرانسه به طرز ترسناکی فاقد ثبات و مشهود است که دو حزب سیاسی پیشرو در جمهوری پنجم(جمهوری پنجم فرانسه نام دولت کنونی فرانسه است که از ۵ اکتبر ۱۹۵۸ پدید آمده است)، سوسیالیست‌ها و جمهوری‌خواهان، اساساً فروپاشیده‌اند. این بی‌ثباتی شدید نشان می‌دهد که قدرت سیاسی در یک گروه پلوتوکراسی(توانگرسالاری) باقی مانده است.
ایکنا ـ به طور کلی، نقش و جایگاه مسلمانان در جامعه فرانسه چیست؟
مدتی است که مسلمانان به عنوان شهروندان درجه دو در جامعه فرانسه قلمداد می‌شوند؛ حتی در مورد خانواده‌های مسلمانی که چندین نسل در فرانسه زندگی کرده‌اند، موانع مرئی و نامرئی زیادی، که مانع ادغام موفقیت‌آمیز آنها (در جامعه فرانسه) است، وجود دارد. وقتی سیاستمداران فرانسوی مهاجران مسلمان را به دلیل ناتوانی در ادغام مقصر می‌دانند، این به معنای سرزنش قربانی به جای عامل است.
گفت‌وگو از محمدحسن گودرزی
انتهای پیام
