تدبر در قرآن چگونه ممکن می‌شود + فیلم
احمدرضا اخوت، مدرس و پژوهشگر قرآنی در سومین درس‌گفتار مشقی برای قرآن‌خوانی به توضیح تدبر در قرآن پرداخت و گفت: فهم این موضوع که باید در کلمه، آیه و سوره به کجا دست یابیم و انسان در تراز خداوند چه انسانی است، تدبر نامیده می‌شود.
به گزارش ایکنا، مجموعه درس‌گفتارهایی با عنوان «مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن» ویژه ماه مبارک رمضان در ۳۰ قسمت تهیه شده است که قسمت سوم آن با تدریس احمدرضا اخوت، مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت، تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود. در ادامه متن و فیلم سخنان ایشان را بخوانید و ببینید؛
«بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحیم، وَ بِه نَستَعین
ان‌شاء‌الله خداوند همه خیرات عالم را برای شما نازل کند و هر غم و اندوهی که در دل شماست به برکت شنیدن این صحبت کوتاه برطرف کند؛ به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
بحثمان بر سر این بود که رویکردمان را نسبت به قرآن ارتقا دهیم، چون به امر الهی باید «فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ» عمل کنیم. بنابراین باید بصیرتمان را نسبت به قرآن بالا ببریم. یکی از مطالب، تدبر در قرآن است؛ «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا». خداوند در سوره مبارکه نساء آیه 82 مطرح می‌کند که آیا درباره قرآن نمی‌اندیشید یا تدبر نمی‌کنید؛ تدبر در آن نتیجه می‌دهد.
تدبر در قرآن یعنی چه؟ تدبر ویژگی درونی انسان و نیز قدرت و توانی است که خدا به انسان داده مثل تفکر، ذکر، تذکر و تقوا. خب، شما می‌خواهید تدبر کنید. باید چه کار کنید؟ هر چیزی که می‌خوانید ببینید که منظور خدا چه بوده است؟ از شما چه درخواستی داشته و محبوب خدا چیست و عاقبتی که برای شما اندیشیده شده چیست؟ می‌خواهد شما را به چه قله‌ای برساند؟ فهم این موضوع که شما در آیه، کلمه و سوره به کجا دست پیدا کنید، به چه نقطه‌ای برسید، نقاط ضعفتان چیست و چگونه باید آن را برطرف کنید، تدبر نام دارد.
وظیفه همگانی ماست، از مسلمان عادی تا فردی که در جامعه مسئولیتی دارد، همه باید در قرآن تدبر کنند، یعنی باید بفهمند خداوند از آن‌ها درباره زندگی، مسئولیتشان، هویت فردی و اجتماعی‌شان و همه چیز، چه خواسته و انسان در تراز خداوند چه انسانی است؟ این کار تدبر نامیده می‌شود. تدبر در قرآن امر عجیب و غریبی نیست و احتیاج به خواندن و فهمیدن قرآن دارد. طبیعتاً اگر کسی بخواهد تدبر در قرآن کند، بایستی واژه و آیه را بشناسد، ترجمه را بفهمد، منظور خدا را بفهمد، ممکن است به تفسیر مراجعه کند یا لازم باشد شأن نزول و فضای نزول را بداند. به هر حال می‌خواهد بفهمد. نمی‌خواهد که نفهمد. هر چقدر بیشتر بفهمد بیشتر می‌تواند غرض خدا را بفهمد و طبیعتاً قدرت بیشتری برای شدن دارد.
تدبر در قرآن را به پنج مرحله تقسیم کردیم، یک بتواند در عاقبتش اندیشه کند، دو عاقبتش را بسنجد و معیارهایش را به دست بیاورد، سه عاقبتش را بشناسند و علم پیدا کند، چهار عاقبتش را در نظر بگیرد و فراموش و غفلت نکند و پنج به آن عاقبتی که در نظر گرفته گرایش و رغبت داشته باشد. در مرحله عمل هم اقدام و اجرا کند و این‌طور نباشد که فقط در مرحله نظر باشد. باید در زندگی‌اش عملی شود.
تدبر در قرآن مرحله و مرتبه دارد. ممکن است بعضی در مرحله اول و در اندیشه و بعضی در معیار باشند و برخی فقط شناخت پیدا کنند. ممکن است بعضی در جایی غفلت و بعضی نتوانند عمل کنند. تدبر این است که کاری کنیم که هر پنج حالت اتفاق بیفتد.
ان‌شاء‌الله خداوند ما را جزو تدبرکنندگان قبول کند و با همین نواقصمان ما را بپذیرد.»
انتهای پیام
