به گزارش ایکنا، به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان امسال، پای درسگفتار «گزیدههایی از نهجالبلاغه» از زبان عماد افروغ، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه دین نشستهایم.
عماد افروغ در پنجمین قسمت این مجموعه با موضوع «فضیلت عمل بر حرف» به بحث در رابطه با موضوع رفتار منافقانه کسانی پرداخت که فقط به حرافی پرداخته و به سخنان و گفتههای خود عمل نمیکنند که مشروح آن را در ادامه میبینید و میخوانید.
خطبهای که برای امروز انتخاب کردم تا گزیدهای از آن را تقدیم شما کنم، خطبه نهم نهجالبلاغه است. این خطبه یکی از خطبههایی است که بنده مدتها منتظر شنیدن آن بودم تا اینکه طی مروری که بر نهجالبلاغه داشتم، آن را پیدا کرده و سپس متوجه شدم که مشابه این خطبه و عبارات آن در خطبههای دیگر نیز بیان شده است.
این خطبه حکایت از فضیلت عمل و تقدم آن بر حرف دارد. یکی از مسائل و مشکلات مبتلابه ما نیز همین مسئله است که ما کمتر به عمل توجه کرده و بیشتر گرایش به حرف داریم و این موضوع را میتوان در قلمروهای مختلف دنبال کرد. کسی که مرد عمل است، نیاز به حرف و یاوهسرایی ندارد.
امام علی(ع) در ارتباط با رفتار طلحه و زبیر و اصحاب جمل عبارتی دارند که بسیار زیباست. ایشان میفرمایند: «چون رعد خروشیدند و چون برق درخشیدند، اما کاری از پیش نبردند و سرانجام سست شدند، ولی ما اینگونه نیستیم، تا عمل نکنیم، رعد و برقی نداریم و تا نباریم، سیل جاری نمیسازیم».
این بدان معناست که نباید فقط حرف زد و ملاک حرف، عمل است. حرفی که با عمل همراه نباشد، منافقانه است. امام علی(ع) در فرازهای مختلفی تصریح دارند، کسانی که حرف میزنند اما عمل نمیکنند، صفت منافقان را دارا هستند.
در قرآن کریم آمده است که «لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ چرا چيزى مىگوئيد كه انجام نمىدهيد». بنده به کنایه میگویم که درست است که قرآن میگوید «لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ»، اما جایی نمیگوید که «لِمَ تَفْعَلُونَ مَا لَا تَقُولُونَ»، یعنی چرا کاری میکنید که آن را بازگو نمیکنید؛ چراکه در اینجا نیازی به حرف زدن وجود ندارد.
کسی که بخواهد عملی را انجام دهد، آن را انجام میدهد و البته مسلم است که در اینجا منظور از عمل کردن، انجام هر نوع عملی نیست، بلکه منظور اصلی انجام یک عمل قاعدهمند و منضبط است. یک عمل قاعدهمند و منضبط نیازی به های و هوی ندارد. متأسفانه این مسئله، معضلی است که همانطور که امام علی(ع) با آن روبهرو بود، ما نیز گرفتار آن هستیم.
حضرت امیر(ع) در فرازهای مختلفی توجه به سبقت عمل بر حرف را ذکر کردهاند که بنده در خطبههای بعدی که ناظر بر همین تقدم و فضلیت عمل بر حرف است، به آنها اشاره خواهم کرد.
انتهای پیام