کتاب، همان یار مهربان که همه ما از کودکی با آن آشنا هستیم این روزها تا حد زیادی از زندگیهایمان دور شده است، با گسترش علم و تکنولوژی و باز شدن پای شبکههای اجتماعی به زندگی ما، کتاب و کتابخوانی این روزها به دست فراموشی سپرده شدند و اما هنوز هم میتوان در این مورد کاری کرد.
در ارتباط با آخرین برنامهها و اقدامات انجام شده برای توسعه فرهنگ مطالعه در استان، خبرنگار ایکنا در آذربایجانغربی با خدیجه معصومی، مدیرکل کتابخانههای عمومی آذربایجانغربی انجام داده است که متن آن را در ادامه میخوانیم.
در حال حاضر در سطح آذربایجانغربی اعم از روستایی و شهری، ۷۶ باب کتابخانه عمومی، ۲۵ باب کتابخانه عمومی مشارکتی، پنج سالن مطالعه عمومی(سالنهای خودگران دارای مجوز) و یک کتابخانه سیار فعال هستند که در مجموع بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار جلد کتاب در این کتابخانهها برای استفاده علاقهمندان موجود است.
همچنین در نظر است با هدف دستیابی مردم مناطق محروم و روستایی سطح استان به منابع مطالعه، کتابخانههای سیار در آذربایجانغربی راهاندازی شود که در نخستین گام در سال گذشته یک کتابخانه سیار در ارومیه آغاز به فعالیت کرد که هماکنون به اهالی پنج روستا خدمات ارائه میدهد و در سال جاری نیز با برنامهریزیهای انجام شده کتابخانه سیار دیگری در ارومیه افتتاح میشود.
افتتاح سه کتابخانه عمومی از جمله در روستای بیوران سردشت، کتابخانه علامه دهخدا میاندوآب و یک کتاب عمومی سیار در ارومیه و نیز بازگشایی سه باب کتابخانه شامل دو کتابخانه در نقده و یک کتابخانه در مهاباد از جمله اقدامات شاخص انجام شده در سال گذشته هستند.
در حال حاضر هشت پروژه در حال احداث با اعتبار مصوب ۳۲ میلیارد تومان در شهرستانهای بوکان، سردشت، اشنویه، تکاب، شوط، ماکو، نوشینشهر ارومیه و پلدشت وجود دارد که امید است در اسرع وقت اقدامات عمرانی این پروژهها به پایان برسد.
همچنین در راستای اجرای پروژه بازطراحی کتابخانه مرکزی ارومیه، در حال حاضر بخش کودک این کتابخانه در حال طراحی است که طی چند ماه آتی به بهرهبرداری میرسد.
با هدف استفاده از ظرفیت مردمی، دستگاههای دولتی و سازمانهای مردمنهاد برای افزایش تعداد کتابها و منابع مطالعه در سطح استان در سال گذشته پویش گلریزان کتاب اجرا شد که در قالب آن قریب به۵۰ هزار جلد کتاب به کتابخانههای عمومی سطح استان اهدا شد.
کتابخانههای عمومی سه رسالت آگاهانش با هدف آگاهیرسانی و معرفی ترویج فرهنگ کتابخوانی؛ آفرینش با هدف غنی سازی اوقات فراغت و آموزش را برعهده دارند و در حال حاضر در کتابخانههای عمومی استان بیش از 60 نوع خدمت ارائه میشود که در این راستا در سال گذشته بیش از چهارهزار و ۳۰۰ برنامه فرهنگی در کتابخانههای عمومی استان اجرا شد که نقد و رونمایی از کتاب، برگزاری کارگاههای آموزشی در موضوعات مختلف از جمله روانشناسی، کسبوکار و ...، برگزاری محافل ادبی، برگزاری نشستهای کتابخوان و ... از جمله آنها هستند.
در حال حاضر کتابخانهها پاتوقی برای اقشار مختلف مردم برای مهارت آموزی و نیز رفع نیازهای مطالعاتی هستند که برای این منظور در حوزه آموزش کارگاههای مهارتافزایی در رشتههای مختلف از جمله توسعه کسبوکار، فرزندپروری، نقاشی، رباتیک، فن بیان و کارگاههای انگیزشی برگزار میشود که در ۵۲۷ کارگاه آموزشی برگزار شده در سال گذشته بیش از ۱۰ هزار شرکتکننده حضور داشتند.
همچنین از آنجایی که بخش قابل توجهی از جامعه مخاطب کتابخانهها را جویندگان کار تشکیل میدهند، برگزاری کلاسهای آموزش کسبوکار، برگزاری نمایشگاههای صنایعدستی، غذاهای محلی، توانمندیهای بانوان و ... در کتابخانهها با هدف کمک به صاحبان کسبوکارهای خرد با استقبال مردمی همراه هستند.
طبق آمار ۳۰ درصد مخاطبان کتابخانههای عمومی استان را کودکان و نوجوانان تشکیل میدهند و از بین ۴۸۶هزار جلد کتاب به امانت گرفته شده در سال گذشته، امانت کتابهای ادبیات، ادیان و علوم کاربردی در صدر قرار داشتند.
براساس سرانه جمعیت آذربایجانغربی ما در برخی شهرستانها نیازمند افزایش کتابخانه عمومی هستیم که این کمبود در روستاها و مناطق محروم بیش از پیش احساس میشود، برای جبران این کمبود، افزایش این کتابخانه های سیار در دستور کار کتابخانه های عمومی قرار دارد.
در حال حاضر برای ارائه خدمات کتابخانهای سیار نیاز به پنج دستگاه کتابخانه سیار است و از آنجایی که هزینه راهاندازی کتابخانه سیار ۱.۵ میلیارد تومان بوده از خیران و صاحبان صنایع درخواست میشود در این امر پیشقدم شده و یاریگر کتابخانههای عمومی آذربایجانغربی باشند، همچنین نمایندگان مجلس نیز می توانند از محل اعتبارات در اختیار خود به توسعه این نوع کتابخانهها در سطح استان کمک شایانی داشته باشند.
همچنین برای جبران کمبود کتابخانه در سطح استان، کاروانهای کتابخوانی در مناطق مختلف استان راهاندازی شده است که این برنامه در سال گذشته ۴۰ مورد بوده است، در این کاروانها کتاب به امانت داده میشود و نیز کارهای فرهنگی در این کاروانها اجرایی میشود.
توسعه کتابخانهها در مناطق نیازمند، افزایش کتابخانه های سیار، بازطراحی فضاهای کتابخانهای، توسعه فناوریهای نوین کتابخوانی و گسترش خدمات به ویژه توجه به اقشاری چون کودکان و نوجوانان،سالمندان، زندانیان، افراد کمتوان در اولویت قرار دارد برای نمونه با اهدا و امانت کتاب به زندانیان و ترویج فرهنگ مطالعه در این مکانها این فرصت فراهم شده است که آنها نیز در جشنوارههای کتابخوانی مشارکت فعالی داشته باشند بهطوری که ۲۰ نفر از برندگان آخرین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی استان را زندانیان تشکیل میدهند و برای سالمندان نیز در طول سال برنامهای تحت عنوان دورهمیهای کتابخوانی برگزار و برای نابینایان و ناشنوایان نیز برنامههای مختلفی اجرا میشود.
کمبود اعتبارات از جمله مشکلات جدی کتابخانههای عمومی آذربایجانغربی هستند و از طرفی اعتبارات تخصیصی نیز تنها صرف هزینه نگهداری ساختمانهای جدید میشود، برای همین منظور همکاری سایر دستگاهها از جمله پرداخت سهم نیمدرصد بودجه شهرداریها از اهمیت بالایی برخوردار است.
در سال گذشته با وجود افزایش ۸۵ درصدی پرداخت سهم نیمدرصدی بودجه شهرداریها به کتابخانههای عمومی آذربایجانغربی، کمتر از ۳۰ درصد این بودجه پرداخت شده است که به دلیل تزریق قطرهچکانی عدم وصول کامل سهم نیم درصد، انجام اقدامات اساسی از این محل با موانعی مواجه است.
بهرهگیری از ظرفیت خیرین، واقفین و سرمایهگذاران جهت توسعه کتابخانه هادر اولویت قرار دارد، امیدواریم در حوزه وقف نیز، مردم با نیت ساخت کتابخانه و وقف کتاب به کاهش کمبودها در حوزه کتابخانههای عمومی استان کمک کنند، در سطح استان سه کتابخانه از جمله کتابخانه آیتالله خسروی در تکاب، تازه شهر سلماس و پیامبر اعظم نقده وقفی هستند.
استفاده از ظرفیت مجازاتهای جایگزین حبس نیز در این راستا میتواند راهگشا باشد، در سال گذشته از ۱۶ فقره حکم جایگزین حبس دوهزار جلد کتاب خریداری و در بین کتابخانههای سطح استان توزیع شد.
با توجه به صدور حکم تخریب این بنا، در حال حاضر این مکان نیازمند تامین اعتبار برای تخریب و بازسازی است.
بنابر اعلام مجری پروژه، برای تخریب و بازسازی این کتابخانه نیاز به ۴۰ میلیارد تومان اعتبار است که در سال جاری تنها سه میلیارد تومان اعتبار مصوب شده است و از طریق سازمان مدیریت و برنامه ریزی پیگیر افزایش اعتبارات هستیم.
روزآمدسازی ناوگان فناوری در کتابخانههای عمومی نیز در اولویت قرار دارد که در این راستا در اپلیکیشن طاقچه، لوکیشن کتابخانه مرکزی ارومیه تعریف شده است که علاقهمندان با نصب آن و زدن بر روی لوکیشن میتوانند از فرصت مطالعه آنلاین بهرهمند شوند.
با توجه به اهمیت اقدامات فرهنگی و افزایش آگاهی مردم، از صاحبان صنایع و سرمایهگذاران دعوت میشود تا در حوزه فرهنگی بهویژه توسعه کتابخانهها ورود کرده و در این حوزه سرمایهگذاری کنند تا علاوه بر برکت معنوی، طبق قانون ماده ۱۷۲ مالیاتهای مستقیم سرمایهگذاران در این حوزه از تخفیف مالیاتی نیز بهرهمند خواهند شد.
بسیاری از ما کتاب خواندن را تنها به درس و مدرسه و دانشگاه محدود میکنیم، در حالی که کتابخوانی میتواند یک تفریح خوب و لذتبخش برای کسانی باشد که نمیدانند اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند و در یک کلام باید گفت:
در لوح و قلم شاهد آثار کتاب است
سر منزل و مقصود گهربار کتاب است
تاریخ اگر ثبت شده در صف ایام
تصویر رخش در خور گفتار کتاب است
رب ازلی نور جلی بر قلم آموخت
بنویس که این دفتر پر بار کتاب است
گفتوگو: سمیرا محمدی
انتهای پیام