Allah’ı anlatan bir sure

TAHRAN (IQNA) – Kur’an-ı Kerim’de çeşitli sure ve ayetler Allah’ı anlatmaktadır. Ancak kısa bir sure olan İhlâs suresi Allah’ın tam tanımını sunmaktadır.

İhlâs suresi Mekke döneminde inmiş olup 4 ayettir. Mushaftaki sıralamada yüz on ikinci, iniş sırasına göre yirmi ikinci suredir. 30. cüzde yer almaktadır.

İhlâs, samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak demektir. Surenin bir diğer adı da tevhid’dir. Allah’a bu surede anlatıldığı şekilde inanan, tevhit inancını tam anlamıyla benimsemiş ihlâslı bir mü’min olacağı için sure bu adla anılmaktadır.

Surenin nuzül sebebi ise müşriklerin İslam Peygamberi’nden (s.a.v)  Allah’ı tarif etmesini istemeleridir. Bu sure onlara cevap olarak nazil olmuş olup Allah’ın kısa ama tam bir tanımını sunmaktadır.

Surenin ilk ayetinde “De ki: “O, Allah’tır, tektir. “ buyruluyor. Ayette geçen ‘Ehad’ kelimesi bölünmesi veya sayısının artması mümkün olmayan tek ve bir anlamına gelmekte olup bu sıfat sadece Allah’ı tanımlamak için kullanılır.

İkinci ayette Allah’a özel bir sıfat vardır. “Allah Sameddir” . Samed kelimesi kimseye ihtiyacı olmayan ihtiyaçların giderilmesi için herkesin başvurduğu ulu ve yüce varlık anlamındadır. Bu sıfata sadece Allah sahiptir.

Üçüncü ayette “ Doğurmamış ve doğmamıştır.” buyrulmaktadır.  Allah Teâlâ’nın doğum veya sudûr yoluyla bir ana veya babadan, bir asıldan meydana gelmediğini ifade eder. Çünkü doğan her şey sonradan olur; oysa Allah kadîm ve ezelîdir, yani varlığının bir başlangıcı yoktur. Allah'ın ‘Ehad’ ve ‘Samed’ olması, hanım ve çocuk sahibi olmayışı bu iki sıfatın özelliklerindendir.

Son ayette Allah’ın eşi ve benzeri olmadığı konusu üzerinde durulur. “O’nun hiçbir dengi yoktur.”

Bu ayet hem ilk ayetin açıklaması hem de bütünüyle surenin bir özeti mahiyetinde olup Allah’ın zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde denksiz ve benzersiz olduğu şeklindeki anlamıyla ilk ayetteki “ehad”ın tefsiri gibidir. Kendisinden başka var olan her şeyi O yarattığına göre yarattıklarının O’na denk olması mümkün değildir.