به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) شعبه غرب آسیا، همایون هما، روزنامهنگار پاکستانی و از رابطان خانه فرهنگ ایران در پیشاور در مقالهای در روزنامه اردو زبان «مشرق» درباره حادثه منا نوشت:
«با مشاهده تصاویر این حادثه تلخ در شبکههای مجازی، انباری از لاشههای انسان را میبینی که بلدوزرها با بیاحترامی فاحش آنها را مثل زباله به داخل کامیونها میریزند.
وقتی کسی این تصاویر را تماشا میکند به فکر فرو رفته و از خود میپرسد آیا آنها در جنگ با دشمن کشته شدهاند یا زائرانی بودند که در پی انجام فرائض دینی به این سرنوشت دچار شدهاند! آیا عربستان عمق این قضیه را درک و احساس کرده است که حادثه منا یک حادثه معمولی نبوده؛ بلکه فاجعه بوده است!
در این حین مفتی اعظم سعودی بیانیهای در واکنشبه سقوط جرثقیل در مکه و کشته و مجروحشدن زائران خانه خدا صادر کرد و گفت: «کارهایی که در اختیار انسان نباشد نمیتوانیم آن را به انسان نسبت دهیم و هیچکس نمیتواند جلوی قضا و قدر را بگیرد. فلسفه جبر و قدر یک مسئله پیچیده است که قرنهاست روی آن بحث میشود»؛ اما آیا من مسلمان هر واقعه را باید نتیجه فلسفه قضا و قدر بدانم با وجودی که مختارم خود را از حادثه نجات دهم یا آن را نتیجه کوتاهی مسئولان حج سعودی بدانم؟
و اما حادثه منا چطور؟ آیا مأموران انتظامی سعودی به اندازه کافی بوده و وظیفهشان را انجام دادهاند؟ آیا گرمی هوا باعث شده که حجاج پایبند به نظم نباشند؟ آیا یک شخصیت مهم سعودی باعث بسته شدن راه شده است؟ و سؤالات بیجواب دیگری که سعودیها از پاسخ به آن شانه خالی میکنند.
جای بسی تأسف است که عربستان سعودی که یک پرنده هم با مشکل وارد مرزش میشود چطور تا کنون نتوانسته آمار تعداد کشتهشدگان و مصدومان را به طور مشخص اعلام کند و تنها به آمار چند صد نفری اکتفا کرده؛ این در حالی است که روزنامه بریتانیایی گاردین تعداد شهدا را بیش از هزاران نفر اعلام کرده است.
سانحه دلخراش منا مدیریت سعودیها در حج را زیر سؤال میبرد و سوء مدیریت آنان را نشان میدهد؛ چراکه ما هیچ شکی نداریم که سعودیها در سازماندهی امور حج جدی نیستند.
ملت ایران و نیجریه به دلیل آمار بالایی از تعداد کشتهشدگان و مفقودان در حادثه حاضر به قبول فلسفه قضا و قدر مفتی اعظم عربستان نیستند و خواستار واگذاری اداره امور حج به سازمان همکاری اسلامی شدهاند.
این را نمیتوان انکار کرد که بیشترین درآمد برای دولت عربستان بعد از نفت، کسب درآمد از حجاج است و سعودیها باید به اندازه درآمدی که هر ساله از مراسم حج بهدست میآورند به امور زائران بیتالله الحرام رسیدگی کرده و مراقبتهای لازم را داشته باشند؛ چراکه آنان در برابر زائران مسئول هستند؛ اما متأسفانه میبینیم که هر ساله تعداد زائران را افزایش میدهند بدون آنکه به مسئولیتهای خود عمل کنند».